(foto's: Jan Smets)

Zo vaak reeds liep ik onze kathedraal binnen... Zo vaak al dacht ik deze te kennen als mijn broekzak...  Maar telkens opnieuw ontdek ik andere dingen, of bekijk ik de details die ik er altijd heb geweten iets nauwkeuriger... En zo had ik deze dagen net wat méér aandacht voor het gewelf van het kerkschip - daar waar 'aarde' de 'hemel' probeerde te raken.  Zo voelde het voor de middeleeuwse mens waarschijnlijk ook aan.  Hier reikten de gotische lijnen in perfecte harmonie het hemelse aan.  Hier raakten gedachten, gebeden, vloeken en dromen mekaar in architectonische eendracht.  En waar ze mekaar kruisten werden ze bezegeld door een sluitsteen.  Een stempel Gods.  Devote en mystieke kruispunten. 

Zo dwalen ook mijn gedachten af terwijl ik staar naar het witte gewelf met de kleurrijke vlekken die, langzaam terwijl ik mijn ogen tot gerichter kijken dwing, steeds meer prijsgeven...  Tussen de gouden hemelse sterren tonen ze zich steeds scherper.  Ik mijmer.  Hoe moet deze kathedraal er hebben uitgezien toen ze nog niet witgekalkt werd maar bont en kleurrijk vroegere generaties wist te betoveren...  Hoe zal deze kathedraal er na grondige restauratie uitzien?  Wat zal het gerichte onderzoek naar vroegere lagen nog voor verrassingen in petto hebben?  Wat zal hersteld worden in oorspronkelijkheid?  Wat is haalbaar, wat nodig, wat onmogelijk?

De sluitstenen van het kerkgewelf als stenen lakzegels op een al even stenig briefgeheim lichten toch een tipje van de sluier op.  Kijk je meer naar boven?

Deze week wordt de spreekwoordelijke laatste steen ingemetseld in de kooromgang van de Sint-Romboutskathedraal. Daarmee komt er einde aan een restauratiecampagne die - samen met deze van de toren - in 1963 begonnen werd.

(foto's: Jan Smets)

Deze eindejaarsperiode is Mechelen eens te meer de wereldhoofdstad van de maan.  Als je jouw nieuwsgierigheid wil blussen moet je zeker eens onze kathedraal binnenlopen voor een méér dan fascinerend en feëeriek schouwspel.  De maan speelt de hoofdrol.  Ik weet heel zeker dat je er vol verwondering met open mond naar staren zal!  Gisteren, op Sinterklaasdag, werd het kunstwerk 'Museum of the Moon' onthuld.  Nog tot en met 27 december kan je in Sint-Rombout de installatie van de Brit Luke Jerram bekijken.  Ik stapte deze morgen de kerk binnen.  En ik was niet alléén.  Heel wat benieuwde Maneblussers maakten daarstraks een ommetje om mee te genieten van het indrukwekkende schouwspel.  Het is dan ook de moeite deze replica van het tot de verbeelding sprekende hemellichaam.  Deze boven het kerkschip zwevende maan heeft een diameter van niet minder dan zeven meter en is levensecht gemaakt met behulp van gedetailleerde beelden van ruimteorganisatie NASA...

(Jan Smets)

Voor mij behoren ze tot de meest verrassende en fascinerende kunstwerken die onze stad in haar bezit heeft...: een artistiek stripverhaal in 25 plaatjes... Een 'mannekesblad',  waarvan een aantal op houten paneeljes geborsteld rond 1500...

  (foto's: Jan Smets)

De beelden emotioneren, beklijven...  Het mag dan al honderd jaar geleden zijn: ze blijven actueel.  Nog steeds - zo lang na de Groote Oorlog - heeft de wereld nog niks geleerd.  De foto's tonen angst en dood, de ontreddering van mensen op de vlucht.  In 1918 werd de Wapenstilstand getekend na vier jaar zinloos geweld en na het offer van ontelbare onschuldige slachtoffers.  Dat is nu bijna een eeuw geleden.  De oorlog was geen -ver-van-mijn-bed-show.  Ook Mechelen deelde in de klappen.  En het slaperige Mechelse dorp Walem lag eveneens in de vuurlinie.  Dat had natuurlijk veel te maken met het daar aanwezige Fort.  Toen Jan Van Buggenhout, die archivaris was van de Heemkundige Kring Dr.Croquet Walem, een herdenkingsexpo aan het voorbereiden was over deze duistere episode, begon bij hem een idee te rijpen.  Het trof hem hoe de 'kleine mens' in die Grote Oorlog geconfronteerd werd met dood en vernieling.  En hierin zag hij opvallende parallellen met een eeuwenoud verhaal.  Als gelovig mens legde hij de beelden van Walem in die Eerste Wereldoorlog op de staties van de Christelijke Kruisweg.  En dit bracht hem bij dit project: Jan wou deze herinneringen aan een vreselijke tijd uitwerken in woord en beeld: in een actuele kruisweg.  Even voor de Goede Week werd deze Kruisweg in onze kathedraal geplaatst, en tot 11 november blijft hij daar aanwezig, tot het moment dat met een vredesconcert het einde van WOI wordt herdacht.  Jan heeft gedreven aan deze kruisweg gewerkt.  Een tikkeltje ongeduldig zelfs - alsof hij voorvoelde dat hij nog weinig tijd zou resten om hem af te maken.  Hij zou jammer genoeg gelijk krijgen.  In februari 2014 overleed Jan na een tweede hersenbloeding... Hij maakte de eerste expo van deze kruisweg in de Walemse parochiekerk niet meer mee.  Maar het is zijn zoon Tom die inging op de vraag van zijn vader om zijn gestarte werk te voltooien.   Dit vertelt me vandaag Tom Van Buggenhout - begrijpelijk nog wat geëmotioneerd hierdoor.  Hij heeft de wens van zijn vader kunnen waarmaken.  Tom vertelt me dat ook zijn moeder blij zou zijn door de aandacht die deze kruisweg nu nog krijgt...

Aanstaand weekend kun je in de Sint-Romboutskathedraal terecht voor twee niet te missen fijne concerten. Op zaterdag 24 maart brengt het Hasseltse Manteliusensemble met 'Remembrance' een koorconcert in het teken van de passietijd met werken van hedendaagse componisten zoals Eleanor Daley en Will Todd. Daags nadien, op zondag 25 maart kun je gaan luisteren naar het Brits studentenorkest University of Southampton Wind Orchestra and Sinfonietta. Zij brengen ondermeer de Zesde Symfonie van Beethoven en stukken uit Leonard Bernstein's West Side Story. 

Foundation Mechelen organiseerde voorbije vrijdag zijn 8ste editie van het Kerstconcert. Met 600 gasten kunnen we schrijven dat het een uitverkochte Sint-Romboutskathedraal was, en dus een succes.

Bij het openen van de kathedraal deuren ontving Bellemadam Myriam alle gasten op haar gekende ludieke manier. Dankzij een uitgekiende organisatie werd iedereen tot aan de zitplaatsen gebracht, waarna het concert van start kon gaan.

De Sint-Romboutskathedraal toont verborgen schatten bij vooronderzoek naar afwerkingslagen interieur. Het vooronderzoek is de voorbereiding naar een latere restauratie van onze trots van Mechelen. Voorbije vrijdag ben ik op de werf een kijkje gaan nemen, en laat u met alle plezier delen in de ontdekkingen. We werden ontvangen in naam van de Metropolitaanse Kerkfabriek Sint-Rumoldus door Bram Van der Auwera (beheerder Sint-Romboutskathedraal))

Na het overweldigend succes van vorig jaar, organiseerde Foundation Mechelen vzw voorbije vrijdagavond haar vierde Kerst- en Nieuwjaarsconcert in de Sint-Romboutskathedraal te Mechelen.

(foto's: Jan Smets)

Naar eigen zeggen was hij er wat verrast over, maar vanaf gisteren mag aartsbisschop Jozef de Kesel zich kardinaal noemen. En dat is een eer die niet élke Mechelse aartsbisschop te beurt is gevallen.  Zijn voorganger, André Léonard kreeg deze titel niet.  De Kesel is de 22ste aartsbisschop in het rijtje dat wordt aangevoerd door kardinaal de Granvelle.  We hebben ze in de vorige vier deeltjes van deze mini-serie allemaal ten tonele gevoerd.  Van die 22 aartsbisschoppen werden er 11 door de paus tot kardinaal benoemd. Of: 'gecreërd' zoals men dat in Kerkelijke termen uitdrukt.

Met Hugo Smits, mijn 'persoonlijke gids' die me wegwijs maakt in de geschiedenis van onze kerkvorsten ga ik een laatste maal naar de Sint-Romboutskathedraal.  Deze kerk herbergt de herinneringen aan deze prelaten.  Door Hugo leerde ik hen beter kennen... 

Maar laten we terug de draad opnemen.  In 1906 sterft kardinaal Goossens.  Een nieuwe aartsbisschop treedt uit de schaduw.  De in 1851 in Eigenbrakel geboren Désiré-Joseph Mercier zal met de leuze 'apostel van Jezus Christus' naar Mechelen komen.  En dat zal men hier geweten hebben...

(foto's: Jan Smets)

De koperen plaat die het gat met de trap naar de crypte onder het hoogkoor afdekt is weggeschoven...Afdalend kom je in een vrij kleine en sobere ruimte.  Hier liggen 15 van de 19 reeds overleden Mechelse aartsbisschoppen begraven.  3 zijn in Frankrijk ter aarde besteld en 1 - Kardinaal Mercier - kreeg een praalgraf in een zijkapel.  1 plaats rest er nog...

Ik slenter met Hugo Smits - die uitgebreid onderzoek deed naar de Mechelse aartsbisschoppen - door de kathedraal.  Heel wat boeiende weetjes krijg ik te horen als we voorbij de vaak erg monumentale grafmonumenten lopen.  Met de onpopulaire aartsbisschop De Pradt stopt een tijdperk.  Deze opportunistische hoge geestelijke die zijn aanstelling te danken had aan Napoleon nam na diens val ontslag en keerde terug naar Frankrijk waar hij - het priesterschap opgegeven - begraven ligt op Père-Lachaise.  Onder het Ancien Régime wordt een streep getrokken.  Met de leuze 'Heer, ik weiger geen inspanning'  komt de twaalfde aartsbisschop in 1817 in  Mechelen aan: François-Antoine de Méan.  Breekt er écht een andere tijd aan?

Foundation Mechelen vzw brengt Kerst in Sint-Romboutskathedraal

Na het succes van vorig jaar, met Gunther en Connie Neefs, haar dochter Hannelore Candries en Jasmine Jaspers, organiseert Foundation Mechelen vzw op vrijdagavond 16 december 2016 haar vierde Kerst- en Nieuwjaarsconcert in de Sint-Romboutskathedraal te Mechelen.

(foto's: Jan Smets)

Kardinaal Granvelle, onze eerste aartsbisschop telde flink wat tegenstanders.  Ze wisten maar al te goed wanneer zijn maîtresse 'La bella Simona' bij hem langskwam.  Dat werd dan stiekem doorgebriefd aan landvoogdes Margareta van Parma...

Nu ligt deze Simona - Anne Cymon, met haar latere echtgenoot Jehan Van der Laen, communemeester van Mechelen, netjes in een graf in een zijkapel van de kathedraal, terwijl haar vroegere minnaar in Besançon werd begraven. Het is maar één van de vele weetjes die de gepassioneerde Hugo Smits aan mij weet te vertellen bij een rondgang van een paar uur langs de grafmonumenten van de Mechelse aartsbisschoppen in Sint-Rombout.  Na het vertrek van Granvelle proberen zijn opvolgers Hauchin en Mechelaar Hovius in uiterst woelige tijden het hoofd boven water te houden. Met Antwerpenaar Boonen komt het aartsbisdom in rustiger vaarwater.  De bouwlustige Cruesen volgt hem op.  Nadien is het de beurt aan de aartsbisschop-van-drie-maanden: Wachtendonck.  De Berghes en De Precipiano houden het veel langer uit, maar aan de 43 jaar dienst van de volgende aartsbisschop, D' Alsace, kunnen ze niet tippen. Als de 80-jarige prelaat in 1759 sterft is de Mechelse bisschoppelijke troon weer vacant...

(foto's: Jan Smets)

Het was in die beginjaren allemaal niet zo bepaald rustig in dat nieuwe aartsbisdom Mechelen.  En dat is op z'n zachtst uitgedrukt.  Ondanks het feit dat onze eerste aartsbisschop, de van Besançon afkomstige Antoine Perrenot de Granvelle de spreuk 'Houdt vol' in zijn wapenschild had vermeld, houdt hij het in onze stad voor bekeken.  Amper aangesteld in 1561 verdwijnt deze kardinaal drie jaar later al met de staart tussen de benen.  Hij blijft wel titulair aartsbisschop tot zijn dood in Madrid in 1586.  Granvelle rust niet in de Sint-Romboutskathedraal zoals al zijn opvolgers (buiten kardinaal de Roquelaure die in Frankrijk begraven werd), maar in zijn geboortestad.  Tenminste: tot aan de Franse Revolutie - want nadien verdwijnen zijn stoffelijke resten bij de schending van het graf.  Het vergaat zijn opvolger Hauchinus ook niet voor de wind.  De man krijgt de Beeldenstorm en nog meer godsdiensttroebelen op zijn dak.  Mechelaar Hovius die na hem kwam krijgt te maken met de Engelse Furie en ander fraais. Pas als in 1586 een eind komt aan het Calvinistisch bewind komt onze stad in rustiger vaarwater terecht.  Antwerpenaar Boonen zetelt daarna op de bisschopstroon en kan zich meer focussen op de religieuze 'materie'. Hij wordt geconfronteerd met het eerder ketterse jansenisme en door zijn sympathie voor hen komt hij in conflict met Rome.  Maar dat wordt bijgelegd.   In 1655 sterft Jacobus Boonen.  In de coulissen staat de in Maastricht geboren aartsbisschop van Roermond in de coulissen om het hoge kerkelijke ambt te bekleden...: Andreas Cruesen.  Zijn wapenspreuk luidt 'Wijsheid overwint het lot'...

Ik loop met Hugo Smits door de kathedraal, geboeid door het verhaal dat hij me vertelt aan de hand van de grafmonumenten die we in de kerk aantreffen van al deze kerkvorsten....

(foto's: Jan Smets)

Door het glas-in-lood zorgen zonnestralen voor een mooi licht-en schaduwspel in de kathedraal.  Lichtvlekken spelen op de zuilen, op het majestueuze beeld van Rumoldus in het hoogkoor en... op enkele van de praalgraven van Mechelse aartsbisschoppen.  Ik loop met Hugo Smits door Sint-Rombout.  Deze kerk hééft wat.  Telkens opnieuw weet de bijzondere sfeer van de metropolitane kerk me te raken.  Gregoriaanse muziek draagt bij tot de aparte atmosfeer.  Méér dan twee uur vertoeven we in 'onze' kathedraal: Hugo en ik.  Hugo Smits - rasechte Maneblusser - is van het bouwjaar 1942 en is leerkracht Nederlands, Engels en Duits geweest.  Zijn actieve loopbaan mag dan al achter de rug zijn: hij weet zijn dagen nog best zinvol te vullen. Méér dan geboeid in geschiedenis - en dan vooral in die van zijn stad - is hij bijzonder geïntrigeerd door het verhaal dat onze kathedraal ons vertellen kan.  En dat is erg veel!  Zo heeft Hugo zich vastgebeten in de levensverhalen van de Mechelse aartsbisschoppen.  Hij wist er wel al heel wat over, maar toch wist hij nog veel meer boeiende weetjes bij mekaar te sprokkelen.  Heel minitieus en vele bronnen raadplegend heeft hij puur uit interesse een flinke documentatiemap aangelegd over dit thema.  Vandaag mag ik met hem mee op stap, en ik luister maar wat graag naar de resulaten van zijn opzoekingswerk.

Nooit zal ik nog voorbij één van de vele grafmonumenten lopen zonder stil te staan bij wat Hugo me vertelde.  Ik luister naar het verhaal van praalzieke kerkvorsten, van bescheiden Kerkleiders, van hervormers en diplomaten, van adellijke ijdeltuiten en opportunisten, van sociaal bewogen herders en bruggenbouwers.  Het is het verhaal van een 43 jaar aan de macht geweest zijnde kardinaal, en van één die het slechts 3 maand uithield en nog voor zijn aanstelling in Mechelen overleed...  Het is het verhaal van een verloren aartsbisschoppelijke knook, van broederliefde en van een eveneens in de kathedraal begraven minnares...Het is het verhaal van geliefde en gehate kerkvorsten.  Het is vooral ook het verhaal van de mens achter de religieuze hoogwaardigheidsbekleders...

Van de Granvelle tot de Kesel: Sint-Romboutskathedraal doet vandaag een boekje open over hen...