(foto's: Jan Smets)

We stomen in ijltempo naar de eindejaarsperiode.  Wat gaat alles toch snel...  Voor velen start de winterse feesttijd met de komst van de Sint op 6 december.  En daar kijken niet weinig kinderen reikhalzend naar uit.  Maar voor het zover is - en het is maar goed ook dat er ooit een 'Sintenpact' werd gesloten tussen de Goedheilige Spaanse gemijterde, Kerstman en Sinte-Mette - wordt in Mechelen alle hens aan dek gezet om op 11 november naar aloude traditie zingend van deur tot deur te gaan.  Complexloos en wars van alle commercialiteit: een warm en gezellig volks gebeuren.  Sinte-Mette van de rugenuchte is een onvervalst écht Mechels relict uit lang vervlogen dagen: immaterieel erfgoed van de bovenste plank; méér dan de moeite om het te bewaren voor het nageslacht.  De traditie is hiervoor ook erkend.  En dat geeft toch wel extra ondersteuning.  Onvermoeibaar heeft het Sinte-Mettegenootschap zich hier al jaren voor ingezet.  Dat zal dit jaar niet anders zijn.  Van Hombeek tot Muizen, en van Walem tot in de binnenstad: de jongste Maneblussertjes gaan (hopelijk) met velen op stap - met een in behangpapier geplooide mijter, een mantel-om-in-twee-te-snijden én een kabaske om het verzamelde snoepgoed in te verzamelen.  In scholen wordt het ouwe lied weerom aangeleerd want die 'koeien hebben staarten' zingen is helemaal uit den boze.  Gelukkig maar.  Traditie heeft haar rechten.  Dit lied met kleine variaties van wijk tot wijk en van dorp tot dorp is een schitterend muzikaal palimpsest - waarvan oorsprong en zinswendingen niet allemaal meer exact zijn te achterhalen.

Voor de tweede keer op rij wordt het Sinte-Mettegebeuren nog méér kleur gegeven door de aanwezigheid van twee reuzenkinderen die in stoet door de stad zullen trekken.  Ook onze Mechelse Reuzen zijn immaterieel erfgoed, en in die hoedanigheid ondersteunen deze twee tradities mekaar. 

(foto's: Jan Smets)

Het 'grote' schoolfeest komt er binnenkort aan, maar vandaag - op vaderkesdag - vierde basisschool Sint-Jozef-Coloma haar patroon.  En dat gaat altijd gepaard met heel wat leuke activiteiten.  Het werd vandaag een reuzedag!  Prille lente hing in de lucht, en dat was mooi meegenomen.  Volksspelen als touwtrekken en zaklopen stonden op het programma... En dat was nog maar één onderdeel van deze supertoffe schooldag.  Want niet minder dan een paar weken na het hoog bezoek van koningin Mathilde kreeg deze basisschool uit de Hanswijkenhoek wéér hooggeplaatste gasten op visite!  En dat woordje 'hoog' mag je echt wel letterlijk interpreteren.  Coloma verwelkomde deze namiddag drie van de vijf Mechelse reuzenkinderen.  Klaaske, Mieken en Noa vertegenwoordigden hun familie die verder nog bestaat uit broertjes Janneken en Amir, vader en moeder en grootvader Reus.  En het was Maxim Croon uit het vijfde leerjaar die hier hoogspersoonlijk voor zorgde.  Als winnaar van een kleurwedstrijd die bij het laatste Sinte-Mettefeest werd georganiseerd door ReuzeMechelen (toen de reuzenkinderen voor de allereerste keer Sinte-Mette gingen zingen in de Mechelse straten...), won hij voor zijn school dit bezoek van het wel erg bijzondere trio!  De jonge held stond vandaag dan ook in de kijker en was best trots met de persaandacht.  Terecht.

(foto's: Jan Smets)

Nee - fraai was het weer niet te noemen.  Het was november-grijs en miezerig.  Maar zeg nu zelf: Sinte-Mette zou op een zomerse dag zijn mantel niet in twee hoeven te snijden hebben voor een noodlijdende kouwelijke bedelaar...  Aldus.  De voorspelde stortbuien bleven uit, en niks belette onze drie reuzenkinderen, Janneken, Klaasken en Noa om op stap te gaan door de Mechelse binnenstad, gevolgd door een grote stoet verklede kinderen.  Deze eerste editie waarbij de reuzen Sinte-Mette gingen zingen, was een voltreffer van formaat!  Een nieuwe traditie is geboren.  Twee aloude tradities reikten mekaar vandaag de hand.  Twee door Unesco erkende immateriële Erfgoedtradities vonden mekaar op deze elfde november.  Sinte-Mette is springlevend.  Misschien zag je in eigen wijk weinig zangertjes passeren?  Het kan.  In andere buurten was het dan weer op de koppen lopen.  Zo gaat dat nu eenmaal.  Maar dat de reuzenkinderen op flink wat aandacht konden rekenen vandaag, is een feit;  Voor herhaling vatbaar zou ik zeggen...

Het op Facebook aangemaakte evenement zorgde voor wat verwarring: velen verwachtten op 13 oktober laatstleden een heuse reuzenstoet door de stad te zien dansen.  Dat was echter niet het opzet van de 'Mechelse Reuzendag' die die dag plaatsvond in het Hof van Busleyden.  Bedoeling was wél om er met kandidaat-vrijwilligers van gedachten te wisselen over de uitbouw van de eerder dit jaar gelanceerde reuzenvereniging 'ReuzenMechelen' en over de toekomst van het Mechelse Reuzenerfgoed.  Zo gebeurde ook en... mét resultaat.  Er werden immers niet alleen een pak toffe ideeën uitgewisseld maar ook een eerste activiteit afgesproken: op 11 november gaan de kinderreuzen voor de allereerste keer mee Sinte-Mette zingen.

(foto's: Jan Smets - boven: Janneke en Klaasken.  Onder: de eerste dragers op Erfgoeddag in T-shirts met het nieuwe logo)

Onze Mechelse Reuzenfamilie is eeuwenoud en is méér dan te koesteren erfgoed.  Honderden jaren stappen ze al mee als onderdeel van de Mechelse Ommegang.  En zélfs in deze moderne tijden weten ze - hoe onwaarschijnlijk ook - nog velen te verbazen en ontroeren.  De laatste keer dat de hele familie door de Mechelse straten liep, ligt weerom een poosje achter ons.  In 2013 ging toen immers de Cavalcade uit: de eens om de 25 jaar door Mechelen trekkende Jubelprocessie van Hanswijk, gevolgd door de praalwagens en de reuzen.  Alles werd toen héél vakkundig gerestaureerd.  Het resultaat mocht gezien worden.  Zo jammer vonden toen een een aantal vrijwillige dragers dat de reuzen nu weer zo lang 'op stal' dienden te gaan.  Daarom kwamen ze met het idee op de proppen om een reuzenvereniging op poten te zetten.  In vaktermen noemen dragers van reuzen zich pijnders.  De koppen werden bij mekaar gestoken met de mensen van de Erfgoedcel, want met door Unesco als erfgoed erkende reuzen loop je nu eenmaal niet zomaar rond op elke pensenkermis.  Ook moet je er niet te pas en te onpas mee naar buiten komen natuurlijk.  Maaaar: er zijn beslist meer momenten dat de reuzen door de straten zouden kunnen dansen.  Er werd duchtig wat rond vergaderd om een plan uit te werken, en een reuzendragersvereniging onder de vleugels van de Erfgoedcel werd boven de doopvont gehouden.  In april werd een eerste promotiecampagne gevoerd op Erfgoeddag. Een aantal reuzen stonden toen opgesteld  in de Kruidtuin.  Bedoeling was om een nieuwe reuzendragers te ronselen... Een aantal enthousiaste Maneblussers ging hier graag op in...

Normaal kan je ze maar héél sporadisch bewonderen, voornamelijk dan tijdens de traditionele Ommegang die om de 25 jaar door de Mechelse straten trekt.  Ik heb het dan - behalve natuurlijk over de vele andere Ommegangsfiguren - over onze Mechelse Reuzen. 

De laatste keer dat grootvader, vader en moeder Reus en de kinderen Janneke, Mieke en Klaasken nog eens samen naar buiten mochten komen - daarbij vergezeld van de nieuwe reuzekinderen Noah en Amir - dateert zo van 2013. 

Dan en daar ontstond bij enkele van de pijnders ofte reuzendragers van dienst spontaan de vraag om de frequentie van de 'uitstapjes' van de Mechelse reuzen wat te verhogen.  De Erfgoedcel zag wel wat in dat idee en nu krijgt de uitwerking ervan vorm: op Erfgoeddag, komende zondag 22 april, kan je voor het eerst kennis maken met de Mechelse pijndersgilde-in-wording: ReuzenMechelen.

(foto's: Jan Smets)

Onze Reuzin - de Mater Familias van de illustere  Mechelse Reuzenfamilie - onderdeel van de aloude Ommegang, pakt haar koffers en trekt de deur achter zich dicht...  Ze heeft haar zinnen gezet op het gezellige Waalse stadje Ath.  Vaandelvlucht?  Ontrouw aan haar echtgenoot waarmee ze nochtans een eeuwenlange geschiedenis deeltt?  Mechelen beu gezien?  Heeft ze genoeg van man en opa en Janneke, Mieken en Klaasken?     Niks is minder waar.  Ze blijft haar Maneblussershart trouw, maar wil met haar imposante verschijning de roem van haar familie uitdragen over de stadsgrenzen heen.  En dat zal ze doen op een expo ter ere van de driehonderste verjaardag van Madame Goliath, de immens populaire reuzin van Ath.  Kortom: een soort van staatsiebezoek van de ene grootse dame aan de andere.  Met haar zullen nog een trits reuzedames uit heel Europa hun opwachting maken in het museum 'Maison des Géants'.  De tentoonstellling 'Ou sont les femmes' (3 juli-13 september) belooft een felgesmaakte publiekstrekker te worden.  Zit je deze zomermaanden om een uitstapidee verlegen, dan is een dagje Ath een ideale bestemming.  Ik bezocht het museum reeds in september, en ik moet zeggen: het is een aardig, mooi gedocumenteerd en vormgegeven museum dat een bezoek overwaard is.  Zéker nu onze Mechelse Grote Dame er zal vertoeven...

't Is momenteel een drukte van jewelste bij de voorbereidingen voor de nu snel naderende Cavalcade en Ommegang.  Ook de reuzenfamilie en met name haar dragers maken zich stilaan klaar voor de historische tweedaagse, op de zondagen 25 augustus en 1 september. Terwijl de reuzenkinderen Janneke, Mieke, Klaeske, Amir en Noa samen met hun dragers de pasjes instuderen voor een heuse Reuzendans, vond gisteravond aan een loods naast de Nekkerhal - een beetje stiekem, dat wel - de eerste oefening plaats voor de dragers van de 'volwassen' reuzen en het Ros Beiaard.  Reus-op-rust Opsinjoor gaf present om het rondwandelen met zo'n gigant op je schouders eens aan de lijve te kunnen ondervinden...