(foto boven: Jan Smets)

Een paar jaar geleden maakte ik voor Mechelenblogt een reportage over de laatste vier zusters Nobertienen die huizen in het klooster in de Bleekstraat.  Ondertussen is de oudste zuster van dit kwartet - zuster Cecilia (re) overleden.  Heel toevallig kwamen Nederlandse studenten van de Amsterdamse Hogeschool voor Kunsten hierop terecht.  Ze waren immers op zoek naar een klooster waar ze een kortfilm zouden kunnen draaien.  Gecharmeerd door de zusters die ik portretteerde in het artikel 'Wie doet het licht uit' namen ze met hen contact.  De vraag werd gesteld of ze enkele dagen mochten verblijven in het klooster om het reilen en zeilen vast te leggen in wat de schitterende kortfilm 'Traag naar de Hemel' zou worden.  Het werd een eerlijke, levensechte, soms humoristische, maar nooit karikaturale schets van het leven in dit Mechelse klooster.  De reacties logen er niet om: nadat de prent ook op TV werd uitgezonden klonken de stemmen unaniem lovend.  En nu volgde de kers op de taart!  de knappe kortfilm kreeg in Amsterdam de publieksprijs voor beste eindwerk.  De makers van de film noemen het een gigantische eer, want alle projecten hadden een extreem hoog niveau.  En zo komen onze drie uiterst sympathieke Mechelse zusters op hun ouwe dag nog eens in het nieuws.  Want ere wie ere toekomt: zoals zij heel naturel en ongedwongen figureerden in een film over hun alledaagse leventje...!

(foto's: Jan Smets)

Drie jaar geleden was ik bij hen te gast voor wat een méér dan aangename babbel zou worden.  Toen waren ze nog met vier: de zusters Bernadette, Norberta, Benedicte en Cecilia.  Cecilia, de oudste van het kwartet, die toen al 91 lentes telde, is ondertussen overleden.  Ooit was dit een grote en bloeiende kloosterorde.  Nu blijven ze nog met drie over. De laatste der Mohikanen.  Zuster Norberta, 78 jaar, en de jongste, grapte toen nog: "Wie van ons zal hier het licht uitdoen?". 

Goeie herinneringen heb ik aan deze verrassende en bijzondere ontmoeting in hun klooster in de Voochtstraat, waar deze zusters Norbertienen wonen in een nu grotendeels leeg pand, met historische kapel die aan restauratie toe is en een grote tuin grenzend aan de Bleekstraat.  Het klooster herbergt vele herinneringen.  Hier voel je het voorgoed voorbij verleden.  Maar ook was niet alles wat het lijkt.  Je zou deze nu bejaarde zusters gemakkelijk kunnen typeren als wereldvreemde vrouwen - vroom anachronistisch  met deze huidige tijd - wat verbitterd om wat verloren is gegaan.  Niets is minder waard.  Ik was verbaasd over hun optimisme en hun levenskracht.  Ik zag hen als vier kranige, steeds hard gewerkte zusters, die trouw op post bleven en praatten over hun roeping, hun werk en hun dagelijkse bezigheden.

Voorbije maand december maakten ze nog wel iets héél bijzonder mee!  Toen streek een achtkoppige Nederlandse filmploeg neer in het klooster, en niet minder dan een dag of tien verbleven ze bij de zusters.  Men was hen op het spoor gekomen na het lezen van mijn interview en men nam met de zusters contact op.  Het contrast kon niet groter zijn: drie oude zusters en een trits jong geweld uit de Grachtenstad - studenten van de Film & TV-academie, onderdeel van de de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.  Ze draaiden er een film van een halfuurtje in het kader van hun afstuderen.  Dit gebeurde in coproductie met de EO.  Nu, zondag 4 augustus, komt deze film onder de titel 'Traag naar de Hemel' op het kleine scherm...

(foto's: Jan Smets)

Twee jaar geleden had ik met hen nog een interview in 'hun' klooster in de Voochtstraat.  Zuster Cecilia was de oudste van de vier nog resterende zusters Norbertienen - de laatsten van een generatie religieuzen - Getuigen van een tijdperk dat nooit meer terugkomt.  Ooit wemelde het in onze stad van nonnen en paters - en telde Mechelen kloosters bij de vleet.  Dit alles is geschiedenis.  Voorgoed voorbij.  Dat beseften ze ook wel, en met veel realiteitszin vroegen ze zich af wie van hen 'het licht zou uitdoen'...  Zuster Cecilia zal het alvast niet zijn.  Ze overleed op 93-jarige leeftijd.  Meermaals werd ze opgenomen in het ziekenhuis, maar ze had het 'geluk' om thuis - in het klooster - te mogen sterven, omringd door haar drie medezusters waar ze zo lang lief en leed mee deelde....

  (foto's: Jan Smets)

In hun inkrimpend wereldje zijn traplift, krukken en looprekje onmisbare attributen geworden.  Maar voorlopig lukt het hen best op deze manier.  Oud willen ze zeker nog niet genoemd worden, al zijn ze tussen de 75 en 91 jaar oud.  Ze zijn als de Laatsten der Mohikanen: vier zusters - Norbertienen - de laatste nonnen van Mechelen.  Er zijn er nog wel die los van een orde in deze stad wonen of actief zijn, maar Benedicta, Cecilia, Bernadette en Norberta zijn wel de laatsten van een religieuze kloostercongregatie.  Ooit zag deze aartsbisschoppelijke stad zwart van pastoors, paters en zusters...  Die tijd is voorgoed voorbij.  Vandaag heb ik hen ontmoet.  Ik werd méér dan gastvrij ontvangen in hun klooster in de Voochtstraat, met koffie en "nog een wafel?"  Het duurde niet lang voor het ijs gebroken was, en honderduit vertelden ze over hun leven en werk.  Na m'n verhaal over de laatste gasthuisnonnen en de laatste écht Mechelse jezuïet, is het de beurt aan hen... 

Ze weten natuurlijk ook wel dat ze in hun laatste levensfase zitten.  "Wie gaat het licht uitdoen?"  Het houdt hen wel bezig.  En toch. Ze zien wel wat het worden zal... Dit zusterkwartet woont samen in het klooster tussen Voochtstraat en Bleekstraat dat ze eind van de jaren zestig overnamen van de Zwartzusters die in fusie gingen met een paar andere orden en verhuisden naar Huis Cadix in de Merodestraat.  Ondertussen is dat verhaal ook afgelopen.

Zij blijven trouw op post: vier kranige dames die hun hele leven hard gewerkt hebben en nu het wat rustiger aan doen.  We praten over hun roeping, hun werk, hun dagdagelijkse bezigheden...