(Printbare versie vind je hier.)

Wie dacht dat de Veemarkt stond voor ' beestenmarkt ' is verkeerd ingelicht. De letter ' V ' staat voor Verdwijnmarkt. Die plaats is berucht geworden door het verdwijnen van ' beelden '. Soms hebben ze een tijdje bestaan en dan waren ze weer weg: soms definitief maar soms kwamen ze terug maar dan op een andere locatie. Niets staat vast ( letterlijk én figuurlijk ) op de V-markt.

  (foto's: Jan Smets)

Ik kon dit boekje vorige maand  op de kop tikken op de rommelmarkt der begijnhoven; een toeristische gids in het frans over Mechelen.  De uitgavedatum kan ik niet terugvinden, maar als ik bij het doorbladeren ontdek dat de Keldermansvleugel van ons stadhuis nog niet is opgebouwd, moet ik het boekje ergens dateren bij het begin van vorige eeuw, toen de Wereldbrand nog niet over stad en land raasde.  Een paar jaar geleden maakte ik op Mechelenblogt al een artikel over een Duitse reisgids uit dezelfde periode.   www.mechelenblogt.be/2013/04/voor-mechelen-volstaan-vier-uur    . 'Reicht für vier Stunden' schreef de opsteller toen over een bezoek aan onze stad.  Deze franse gids volgend kunnen we best langer in de Dijlestad vertoeven...  Ik laat je graag over mijn schouder meelezen...

Jos Maes is al enkele jaren geleden overleden, maar was een fervente fan van Mechelenblogt.  Regelmatig konden we van hem spitse reacties lezen op deze blog.  Want als het over Mechelen en geschiedenis ging, was hij een kei!  Zélf pende hij ook met de regelmaat van een klok zijn levenservaringen uit jeugd, oorlog en scoutsperiode neer.  Jos-van-den-Hoek, rasechte inwoner van de Hanswijkenhoek, was kleermaker  van opleiding.  Maar nog méér dan dat tekende het scout-zijn zijn leven.  'Woelige ekster' zette zich heel zijn leven in voor z'n medemens.  Want: éénmaal scout, altijd scout...  In 2008. stierf hij.  En onlangs heb ik Hilde, één van zijn vijf kinderen ontmoet.  Zij erfde zijn omvangrijke archief, en in die bonte verzameling vond ze de basistekst van een boek die vader nog wou maken.  Het manuscript was printklaar, maar het boek werd nooit uitgegeven.  Jos Maes schreef hierin over zijn oorlogsjaren in Mechelen en Zemst in de periode 1942-1945...

Een aandachtige medemens stelde me onlangs een vraag waarop ik geen antwoord had. Ik stel ze dus graag aan jullie: wat zouden die ijzeren uitsteeksels daarboven in de lucht kunnen geweest zijn. Ze zijn te zien bovenaan op de achterkant van onze belforttoren dus op de binnenplaats van het stadhuis.

Ik heb ondertussen een ideetje maar ik vind het zelf maar twijfelachtig. Dit is geen rarara dus laat jullie volledig gaan op deze blog.

  (foto's: Jan Smets)

De weg leidt van de inkompoort naar de kleine kapel.  Langs beide kanten  liggen oude, iewat monumentale graven in arduin.  Aan de linkerzijde een wat verzakt graf met een kruis.  Simon Charmet.  Gestorven in Mechelen op bijna 87-jarige leeftijd in 1865.  Hij werd geboren in het Franse Besançon.. op 16 juli 1778.

Donderdag is het 200 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte voorgoed in het zand moest bijten in Waterloo.  De briljante strateeg, kleine Corsicaanse lefgozer, zichzelf overschattende keizer, held en tiran, moet de duimen leggen.  Definitief.  Hij werd groot in de onrustige dagen van de Revolutie en reeg de successen aan mekaar op slagvelden van Europa tot Egypte.  Maar nu is het voorgoed voorbij.  De kaart van Europa wordt hertekend. 

Ernest Claes laat zijn Zichemse Jef-de-smid hamerend op het aambeeld zingen: "Toen Napoleon van het eiland Elba kwam, toen waren zijn voeten bestrooid met rozen.  En toen hij van Sint-Helena kwam, dan waren zijn tenen bevrozen..."  Na zijn verbanning naar Elba had hij het aangedurfd om te ontsnappen naar Parijs, om wat verloren leek terug op te bouwen.  De aanvankelijke zegetocht eindigt in Waterloo Een misrekening en een fiasco met verstrekkende gevolgen.  Een tweede kans zou hij niet meer krijgen.  Véél verder mocht hij voortaan vegeteren op het eiland Sint-Helena.  Hij kwam pas heel wat later terug naar La France.  Tussen vier planken.  Jaja: Frankrijk zou hem wel nog alle eer bewijzen en hem als een absoluut vorst begraven onder de majestueuze koepel van de Dôme des Invalides.  Dat wel.  Maar uit zijn vijf verschillende kisten zal hij niet meer het hazepad kunnen nemen.

Waterlo 18 juni.  Het is voorbij.  Er wordt een heuvel opgericht en op die heuvel mag Mechelaar Jean-Louis Van Geel 'zijn' leeuw plaatsen.  Een detail waarop Maneblussers toch even fier mogen op zijn.

Op het oudste gedeelte van het kerkhof van Mechelen rust Simon Charmet.  In de schaduw van Bonaparte trok hij mee van slagveld tot slagveld....  Geboren als Fransman eindigt hij als... Mechelaar...

  (foto's: Jan Smets)

Je moet er maar oog in hebben... Eerlijk gezegd was het me nog nooit opgevallen, ook al behoort dit huis tot één van de bekendste stadsgezichten.  Tony Schaerlaeken heeft zo'n speurdersoog én zin voor detail.  Bovendien is hij meer dan geboeid in de geschiedenis van onze stad, en dan is het natuurlijk geen wonder dat zoiets hem sterk intrigeert...        Het gaat over dit pand: Lange Schipstraat 8 - een  huis dat met 'z'n voeten in het Dijlewater' staat - schilderachtig gelegen nabij de gotische Hoogbrug.  Let nu eens goed op de achtergevel!  Daarin steken enkele ijzeren staven met ringen...  Waarvoor zouden die in godsnaam gediend hebben?   Mij is het alvast een raadsel...  En dat is het eerlijk gezegd voor Tony ook.  Maar misschien is er wel iemand die hierover iets meer weet?

(foto's: Jan Smets)

Vanavond ging met een gebruikelijke vernissage de gloednieuwe tentoonstelling 'Een Hollander in Mechelen' van start in het Hof van Busleyden.  's Morgens was ik al even langsgelopen in de in opbouw zijnde expo-ruimte, waar conservator Bart Stroobants en zijn medewerkers nog druk de laatste voorbereidselen troffen.  Het was er nog alle hens aan dek, en er hing een al even gebruikelijke 'spanning' in de lucht.

Ondanks het feit dat nog niet alles in orde was, was ik toch al erg onder de indruk van het concept én de originele scenografie.  De hele museumzaal is immers omgeturnd tot een gestilleerd stadsplan uit de periode dat onze stad behoorde tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.  Duidelijk herken je het stadssilhouet en de overblijvende stadspoorten.  De expo bezoekend, voel je je als het ware een citytripper.  Gewapend met een zowel handige als compacte 'reisgids' kan je door de straten van de Dijlestad lopen.  Mechelen bekeken door een oranje bril - 200 jaar terug gekatapulteerd in de tijd - wandelen door een boeiende en wervelende periode: het kan vanaf nu tot en met 26 juli.  Schiet in je schoenen en jas, en vertrek samen met mij...

  (foto's: Jan Smets)

Hoeft Geert Clerbout nog voorgesteld te worden in Mechelen?  Nee toch?  Geert heeft als historicus de laatste jaren  flink in de kijker gelopen.  Niet alleen door de boeiende Canvasreeksen 'Publiek geheim', maar ook door zijn meer dan gewaardeerd naslagwerk over Mechelen in de Eerste Wereldoorlog. ('Oorlog aan de Dijle')  Bovendien is hij een rasverteller die de geschiedenis als weinig anderen op een zowel bevattelijke als meeslepende manier aanschouwelijk weet voor te stellen.  Zopas rolde een nieuw boek van hem van de drukpers.  Een spraakmakend boek wordt dit zeker.  Zoveel is duidelijk.  Het gaat dan ook over één van de meest verwarrende en donkere periodes uit de recentere Belgische geschiedenis.  Het thema is beslist niet luchtig.  'En nu gaan ze boeten' handelt over de repressie in Vlaanderen na WO II.  Taboe en mythe, frustratie en (on)verwerkt verleden...  Gisterenavond werd het boek voorgesteld in boekhandel Salvator.  De inhoud is beklijvend en uiterst boeiend voor wie meer wil weten over deze naweëen van de oorlog.  Het boek werd uitgegeven door van Halewyck, en die uitgeverij staat garant voor een mooie en verzorgde vormgeving en knappe lay-out.  Dit is bij dit boek niet anders.  Voor 22,50 Euro kan je het verkrijgen in de handel...

  (foto's: Jan Smets)

Op deze miezerige en grijze ochtend zit ik met Luc Van Balberghe in 'het Moment' op de Grote Markt.  Het is steeds aangenaam praten met deze voormalige journalist die dus nu officieel met pensioen is.  De man heeft ettelijke watertjes doorzwommen en leefde van zijn pen.  Het schrijven zat en zit hem in het bloed.  Naast zijn job in de pers hand (en heeft) Luc Van Balberghe ook behoorlijk wat succes als schrijver van toneelstukken.  Dat is iets waar hij nu volop en gedreven mee bezig is.  Maar een roman: dat was nog nét wat anders.  En toch: vandaag stelt hij met zekere trots zijn boek voor: 'De man in de kathedraal'...

Even een tussendoortje: waar in hemelsnaam ( sic ) is het STRONTSTRAATJE ( binnen de vesten )???

Zoals gebruikelijk: alleen uw antwoorden sturen naar lucpuntcroonenapenkroltelenetpuntbe.

Graag uw antwooorden verpakken in een klein plastieken zakje :-)

  (foto's: Jan Smets)

Luisterend naar zijn boeiende verhalen vergeet ik haast de tijd... Ik zit met hem in 'Den Biechtstoel' in Battel, de Mechelse uithoek waar ik toch wel een boon voor heb.  Mijn familieroots aan vaderskant liggen daar.  Generaties lang hebben mijn voorouders er gewoond.  Nu wist ik er dus al redelijk wat van, maar Roger Van Kerckhoven voegt er méér dan één dimensie aan toe.  De zeventigjarige oud-onderwijzer is een gepassioneerd historicus - een amateur-geschiedschrijver die als autodidact vele beroepshistorici achter zich laat.  De man is enorm gedreven en is zowat een levend archief te noemen.  Zopas bracht hij in eigen beheer een lijvig boek uit over Battel - 333 bladzijden dik - waarin hij de geschiedenis induikelt van dit bijzondere stukje Mechelen.  En die geschiedenis gaat ver!  In de Keltische periode was hier reeds een nederzetting te vinden.  Ik hang aan de lippen van 'meester Roger'...  De man mag bijzonder trots zijn op zijn prestatie.  Vijf jaar lang heeft hij aan dit boek gewerkt - vijf jaar lang schuimde hij archieven af - vijf jaar lang...  Het is een schitterend naslagwerk over Battel geworden: een standaardwerk, en een primeur.  Nooit legde iemand voor hem zo de wortels bloot van deze wijk... In 'den Biechtstoel' wordt de tijd vergeten...

Ik ben verslingerd aan ouwe postkaarten, foto's en boeken over Mechelen...Maar al te graag verdwaal ik er in en laat me onderdompelen in een verleden dat voorgoed voorbij is...  Ik strompel over de oude kasseien langs de Dijlekaaien waar er volop bedrijvigheid is en waar de mosselboten aangemeerd liggen...  Ik wandel langs de pensenkraampjes in het Vleeshouwersstraatje en zie begijntjes per twee de hoek omdraaien...  Ik zie de platgegooide IJzerenleen, en verbaas me over het Rijke Roomsche Leven met voortschrijdende kardinalen in groot ornaat en Cavalcades met paarden en vlaggen en ruisende rokken ... De geschiedenis wordt gevat in het begrensde formaat van een beduimeld boek dat ruikt naar stoffige boekenplanken...  Nostalgie is het.  Het verleden toont momentopnames en verstilde poses van het Leven.  Dat leven was natuurlijk breder en de pittoreske plaatjes zijn vaak valse getuigen van een verleden dat niet altijd zo idyllisch was als een Ost-kaart met romantische vlietjes.  Maar goed...  Ik verzamel wat ik te pakken krijg, en zo tikte ik vorige week nog bij de Sleghte een boek uit 1930 op de kop over Toren en Beiaard.  Mooi tijdsdocument.  Uit één van die boeken die ik de laatste tijd wist te bemachtigen viel gisteren een kaartje.  Bevrijd uit de gevangenis tussen bladzijde 25 en 26... 

(foto's: Jan Smets)

Dat er een Spaanse connectie is met onze stad is geen geheim.  Door ons Kareltje die in Mechelen groot werd, hangend aan de rokken van tante Margareta, en later een alomtegenwoordig vorst werd in wiens Rijk de zon nooit onderging, kwamen stad en contreien in Spaanse handen terecht.  De doorluchtige Keizer had Spanje geërfd van zijn grootouders, de oer-Katholieke Koningen Ferdinand en Isabella.  Habsburg zette hiermee voet op het Iberische schiereiland.  Nu nog komen tal van Spaanse toeristen afgezakt naar onze Dijlestad, op zoek naar de roots en kinderjaren van onze 'gedeelde' Keizer.  Da's algemeen geweten.  En toch is er ook een adelijke link met Portugal, de Spaanse buur op datzelfde Iberische schiereiland.  Of er ook Portugezen doelbewust naar Mechelen komen om dit stukje geschiedenis te herontdekken weet ik niet.  Enige tijd geleden kreeg ik wel de vriendelijke vraag van een Portugese uitgeverij met de vraag of ik een paar foto's wou leveren voor een historisch werk dat men daar aan het klaarstomen was over de 'Rainhas consortes de D.Manuel I'.  Hiervoor wou men ondermeer graag een foto van het Hof van Savoie, de residentie van Margareta van Oostenrijk...

(foto's: Jan Smets)

Of ik er wat mee kon aanvangen?, had ze me gevraagd.  Het was een stapeltje dunne oude boekjes met kleurrijke covers en flinterdun papier.  Haar overleden echtgenoot verzamelde alles wat maar in de verste verte met Mechelen te maken had, vertelde ze.  Ik bekeek de boekjes nauwkeuriger.  Graag!  Als ze anders toch maar bij het 'oud-papier' zouden belanden...  'De Familiekring' was een verzameling van tijdschriften die blijkbaar werden gedrukt in de Lange Schipstraat 42 bij E.&I. Van Moer, boekdrukkers en uitgevers.  Op de meeste van de boekjes stond 'jaargang 1868', maar er waren er ook enkele bij die van eerder dateerden...