(foto's: Jan Smets)

(foto boven: Paul Contryn met foto van vader Louis)

Het Mechels Stadspoppentheater heeft geschiedenis geschreven.  Da's een waarheid als een koe.  De familie Contryn heeft deze specifieke vorm van theater tot een hoger niveau getild.  Drie generaties lang hebben zij hun stempel gedrukt op iets wat nu - breder - als 'figurentheater' wordt betiteld.  Stichter Jef Contryn legde de fundamenten waarop zoon Louis die in 2014 overleed, verder bouwde.  Nu is kleinzoon Paul (°1961) nog steeds actief in Beeldsmederij De Maan.  En dat doet hij met een ongelooflijke creativiteit.  Tussen haakjes: misschien is hij wel een geknipt figuur om ooit stadsartiest te worden?  (pure suggestie, nietwaar?).  Een paar generaties Mechelaars zijn opgegroeid met de legendarische Tijl en Luppe.  Maar ook vele andere producties waren spraakmakend.  Het Mechels Stadspoppentheater was heus niet alleen bekend en vermaard in eigen stad.  Ook ver buiten de stadsgrenzen was de faam groot.  Zeker toen ook de televisie hiervoor belangstelling kreeg.  Wij Maneblussers mogen terecht trots zijn op wat hier verwezenlijkt werd.  Veel is geëvolueerd.  De poppen kwamen uit de kast, en het theater werd hoe langer hoe meer een totaalspektakel, dat niet alleen kinderen weet te boeien, maar ook volwassenen.  Maar daar gaat het nu niet over.  Feit is dat nu héél dringend wordt gezocht naar een nieuw onderkomen voor zo'n honderden historische theaterpoppen.  Stad Mechelen zoekt hier samen naar op aangeven van CEMPER, het Centrum voor Muziek-en Podiumerfgoed.  Bestaat de kans dat deze waardevolle collectie Mechelen verlaat?  Dat zou pas écht jammer zijn...

(foto's: Jan Smets  -  sfeerbeelden én artistiek leider Stef De Paepe)

Vanavond was het hek van de dam!  Na een paar jaar verbannen geweest te zijn naar het Cultuurcentrum dat het gezelschap gastvrij onderdak gaf, is De Maan helemaal terug.  De Nieuwe Maan schittert als nooit tevoren aan het Mechels firmament.  Voortaan is het Figurentheater een Beeldsmederij geworden en huist ze in een opvallende goudklomp aan het Cultuurplein.  De metamorfose is spectaculair te noemen.  Vandaag waren er alleen gelukkige gezichten te zien: het vroegere Stadspoppentheater dat tot de DNA van deze stad hoort, blaast 50 kaarsjes uit en is springlevend.  Oud en nieuw gaan naadloos in mekaar over: verleden en heden, traditie en vernieuwing, oude en nieuwe stenen- een geslaagd huwelijk.  Artistiek Stef de Paepe, voor de feestelijke gelegenheid volledig in een gouden outfit gestoken is verwachtingsvol.  En dat zijn we allen...  Vanavond werd het glas geheven op een nieuwe start... Een sfeerbeeld:

(foto's: Jan Smets)

Sommigen noemen de 'gouden kubus' die dé blikvanger is van het vernieuwde figurentheater - nu Beeldsmederij - De Maan al spottend een grote ferrera rocher...  Vernieuwende architectuur zal altijd felle en vaak tegenstrijdige reacties uitlokken.  Denk maar aan Lamot, de Beethovenbrug, enz...  Persoonlijk vind ik het een erg geslaagd concept.   Dit gedurfde ontwerp past naar mijn gevoel volledig in de omgeving van het Cultuurcentrum waar oud en nieuw verbazend goed met mekaar in dialoog gaan.  Maar nogmaals: over smaak kan men niet redetwisten.  De toekomst zal oordelen over dit gebouw.  De architecten lieten zich inspireren door de Maanlander die bij de Apollo 11 hoorde.  En zo zitten we dan helemaal...op de Maan.  De verbouwingswerken zitten er eindelijk op.  Volgende week zal de eerste schoolvoorstelling doorgaan in de nieuwe grote zaal: 'Kleine Rode Eva'.  Tussen 31 oktober en 3 november is dan het 'Goudkoortsfestival' gepland dat de opening van de Beeldsmederij extra in de verf wil zetten, én de 50ste verjaardag vieren van het vroegere Stadspoppentheater - een Mechels cultuurmonument dat lang geschraagd werd door drie generaties Contryn...  Vandaag kon ik al een kijkje nemen aan 'de achterkant van de Maan', maar het grote publiek kan dat zondag ook, als tijdens de Dag van de Architectuur dit indrukwekkende gebouw zijn deuren breed open zal gooien...

  (foto's: Jan Smets)

Het huis in de Kadodderstraat wordt leeg.  Meubels moeten verhuisd worden; een bed wordt ontmanteld...  Op de tafel staat een doos vol met foto's en andere documenten.  Zwart-witfoto's vooral...  Een leven is verworden tot een doos met herinneringen... euh? ja?

Zaterdag wordt definitief afscheid genomen van Louis Contryn die stierf op 6 juli na een korte ziekte.  Hij was net 85 jaar geworden. In de aula van de stedelijke begraafplaats zal Mechelen adieu zeggen tegen één van de grootste cultuurmonumenten van zijn generatie.  Zo gemakkelijk wordt iemand opgehemeld en verheven tot monument als hij dit aardse dal verlaat.  En toch: Louis Contryn verdient het écht.  Heel zijn leven heeft hij zich onverdroten en met een enorm enthousiasme ingezet voor het figurentheater.   Die liefde had hij met de paplepel meegekregen van zijn vader Jef.  Op zijn beurt heeft hij de theatermicrobe doorgegeven aan zijn zoon Paul...  Louis legde de lat hoog.  Hij liet de poppen 'uit de kast komen', en maakte ze tot sterren aan het Firmament.  Figurentheater wordt eindelijk ernstig genomen. Terecht.  De familie Contryn heeft hiervoor drie generaties lang aan de weg getimmerd.  Met succes.

Ik zit met Paul rond een tafel waarop de foto's die deze geschiedenis vertellen kriskras verspreid liggen. Maar als ik Paul met liefde over zijn vader en diens werk hoor vertellen, weet ik dat het leven van Louis niet louter te herleiden zal worden tot een doos met herinneringen.  Echt grote mensen - en dan doel ik deze keer niet op zijn imposante gestalte - zullen blijven verder leven over de grens van tijd en ruimte, omdat hun erfenis nu eenmaal te groot is om op te sluiten in een begrensde doos. "Nu pas merk ik hoe sterk onze band was - meer dan ooit...", mijmert Paul...

 (foto's: Jan Smets  -  ontwerptekening en Paul met poppen in de maak...)

Hij is de jongste telg van een heuse dynastie - om het in de sfeer van deze dagen te houden.  De familie Contryn maakte dat poppenspel en Mechelen in één naam worden vernoemd.  Paul die van het bouwjaar 1961 is, heeft het een dimensie méér gegeven.  De Maan staat voor uiterst kwalitatief hoogstaand figurentheater.  Twee dagen was ik te gast in het atelier van Paul in de Minderbroederskerk, waar hij samen met een paar medewerkers aan de slag is.  Paul legt voor zichzelf de lat hoog.  De creatieve duizendpoot die hij is, kan zijn scheppingsdrang kwijt in niet weinig realisaties voor de Cavalcade.  Draak, eenhoorn en walvis - de verdwenen onderdelen van de Ommegang -  krijgen nieuw leven door de kunstenaarshanden van Paul.  Maar ook voor het eerste deel van de Hanswijkcavalcade - het historisch-religieuze deel - heeft hij verrassende dingen op stapel staan...  Geboeid volg ik het proces van denken en doen, en sta ik in bewondering voor de fantasie en professionaliteit van Paul Contryn...

(foto links: Jan Smets - andere: persdienst stad)

Terwijl de geplande besparingsmaatregelen die de stad gisteren aankondigde hét gespreksonderwerp van de dag zijn, gaat het leven in de Dijlestad toch gewoon door.  Zo start vandaag een werf op, op het plein van het Cultuurcentrum aan de Minderbroedersgang...  Deze investering was reeds langer beslist.  De renovatie van Figurentheater  De Maan neemt een aanvang.  Het theater is tijdelijk verkast naar het koor van de 'Minderbroederskerk'.  Een stukje  befaamd cultuurpatrimonium van onze stad zal binnen twee jaar  een compleet vernieuwd kader krijgen.  De gebouwen zijn sterk verouderd, en voldoen niet meer aan de normen van hedendaagse theater en (brand)veiligheid...   Enkele gesimuleerde beelden geven een idee hoe het er in de toekomst zal uitzien...

(foto's: Jan Smets)

Het is 18 uur... Er hangt een sfeer van lichte nervositeit in de lucht.  Er wordt nog wat uitgetest, met knopjes geschoven... Attributen worden netjes geschikt op het podium, en...er wordt wat 'cleane luchtverfrisser met één of andere WC-geur' in het rond gespoten.  Kwestie om in de sfeer van het stuk te komen.  "Niet te veel", waarschuwt regisseur Jan Sobrie; "Het pakt al op mijn adem..."..  Actrice Evelien Van Hamme wacht op de scène op acteur Paul Contryn die nog één en ander moet goedschikken aan zijn kostuum achter de coulissen... En dan gaat de generale repetitie van start...  Ik zit er bij , en kijk er naar....  De zaal is leeg.  Het verhaal krijgt me snel in z'n greep.  +12 jaar staat op de affiche.  Ik kan dus volgen.  Als de laatste scène is afgelopen applaudiseren drie mensen - waaronder ik.  Ik heb genoten, en wens spelers en regisseurs 'good luck!'.  In de gang wachten de eerste toeschouwers om binnen te mogen.  De première van 'RAM' is zo dadelijk een feit...

Eén van de mooiste herinneringen die ik heb aan mijn kindertijd zijn de jaarlijkse bezoekjes met de school aan het stadspoppentheater in Mechelen.  Ik vond het toen (als niet-Mechelaar) al wonderlijk dat een stad zoiets hééft als een stadspoppentheater. En hoewel naam en structuur ondertussen wel wat veranderden, vind ik - als ondertussen ingeweken Mechelaar - dat dit culturele instituut een even groot monument vormt voor Mechelen als pakweg de Sint-Romboutstoren met zijn beiaard.

(foto's: Jan Smets)

Mechelenblogt is op de poëtische toer.  Eerder toevallig.  Maar toch opvallend.  Goed: laat het als een zachte overstap zijn van de Grote Vakantie naar de routine van het nu wel nakende nieuwe schooljaar.  Poëzie verzacht wat is verhard.  En daar kunnen we alleen maar blij om zijn...

Figurentheater De Maan lijkt een patent te hebben op originele programmabrochures.  In het verleden was er reeds een uitklapboekje en een stickeralbum...  Leuk.  Maar dit jaar heeft de speelkalender 'onderdak' gekregen in een schitterende dichtbundel.  Bart Moeyaert liet zich inspireren door de Maan, en weet ons te verrassen met een dozijn heerlijke gedichten...

(foto's: Jan Smets  -  Paul Contryn  - logo De Maan)

Vorige week had ik met hem een kort maar tof gesprek op een zonnig terras op onze Grote Markt.  Hij is een leeftijdsgenoot van mij  - zelfde bouwjaar, 1961, en de derde generatie van een familie die het gemaakt heeft in het poppenspel: Paul Contryn.  De passie voor het figurentheater zit bij Paul in de genen, want hij volgde zijn vader Louis en grootvader Jef op. 

En de babbel ging over een stukje jeugdsentiment - over het vroegere Mechelse Stadspoppentheater:  jarenlang een begrip binnen en buiten de stadsmuren...

(foto: Jan Smets)

In een grijs verleden werd van 'poppenkast' gesproken.  Maar die term dekt al lang de lading niet meer.  De poppenkast is  uit zijn enge kader gebarsten.  En dat toont het Figurentheater De Maan al een hele poos.  Mét verve!

Ooit stonden de legendarische Contryns aan de wieg van poppentheater Hopla - nadien het 'Mechels Stadspoppentheater'.  Zij maakten naam en faam met hun kwalitatief sterke producties.  Mechelen stond aan de top van het poppentheatergebeuren...