(foto's: Jan Smets)
Geboeid blader ik door m'n laatste aanwinst. Ik heb een zwak voor ouwe boeken en publicaties over Mechelen, en ik was dan ook enorm blij toen ik dit boekje op de kop kon tikken. Het telt niet meer dan 83 bladzijden, en het werd geschreven door ene August De Rees in het jaar 1898. En da's ondertussen ook al 119 jaar geleden Met veel zin voor pathos - en laat ons wel wezen: ook met een zekere 'politieke' bedoeling, werd teruggeblikt op een dramatische periode van nét 100 jaar voordien: de terechtstelling van 41 Boerenkrijgers aan de voet van Sint-Romboutstoren. Eigenlijk is dit boekje - 'De Boerenkrijg te Mechelen in 1798'', de gedrukte versie van een voordracht die de schrijver hield op 31 januari van 1898 in de Mechelse afdeling van het Davidsfonds. Het is deze vereniging die ijverde voor de Boerenkrijgmonument - het grote kruis - op het Sint-Romboutskerkhof, waar de slachtoffers vielen. Het monumentale gietijzeren kruis is een kopie van een kruis dat tot het einde van de 18de eeuw op de Hoogbrug stond.
De Boerenkrijg en de terechtstelling zijn 100 jaar na de feiten nog lang niet verteerd, en met veel gevoel voor dramatiek worden de gebeurtenissen nog eens uit de doeken gedaan. Als men de laatste regels van de toespraak leest: "Weer leeft de geest der Fransche Omwenteling, de geest van goddeloosheid en oproer. Onze maatschappij wordt ondermijnd door zijne venijnige beginsels, en wankelt op hare grondvesten. Het edel voorbeeld onzer vaderen van 1789 moet ons volk bezielen. Aan 't werk tot bereiking van dit doel en tot verheerlijking onzer martelaars den kreet: voor God en Vaderland!" hoor je een niet mis te begrijpen boodschap. Er waren die dagen wel heel duidelijk ideologische schermutselingen aan de gang tussen katholieken en liberalen. De opstand van de Boerenkrijgers tegen de 'wandaden van de goddeloze Franse bezetters' oprakelen paste perfect in het plaatje van de ijveraars voor dit gedenkteken...
