(foto's: Jan Smets)

...onder deze zowel ronkende als poëtische titel gaat morgen in het Hof van Busleyden een fenomenale tentoonstelling van start!  Niet minder als de wereldvermaarde Belgische kunstenares Berlinde De Bruyckere gaat met haar monumentale werk in dialoog met onze eeuwenoude Besloten Hofjes die recent op heel vakkundige wijze werden gerestaureerd.  Eeuwenlang waren ze voor het grote publiek wat 'verstopt' in de kloostergangen van het voormalige OLV-gasthuis in de Keizerstraat.  Het waren de gasthuisnonnen van wie de vorige generaties minitieus en met veel devote kunstzinnigheid deze unieke retabels in mekaar knutselden, die er de zorg voor droegen.  Nu zijn ze in erfpacht gegeven aan de stad.  Maar de 82-jarige zuster Myriam, overste van de gasthuiszusters waarvan er nog slechts vier resteren, en die nu verblijven in OLV-Waver, is blij dat er nu zo goed zorg wordt gedragen voor dit erfgoed.  Ze onderstreept de goeie samenwerking met de stad én stadsmuseum Hof van Busleyden...

Burgemeester Bart Somers noemt deze expo een heel belangrijk moment in de geschiedenis van het museum.  In dit stadspaleis dat dateert uit de renaissance en waar humanisten thuis waren, richtte men zich toen reeds op de oudheid om deze een nieuwe toekomst te geven.  En vandaag koestert Busleyden ook de grote ambitie om verder na te denken over authenticiteit en toekomst.  In dit paleis waar naar verluidt ooit het eerste hoofdstuk van 'Utopia' werd geschreven door Thomas More, gaat men met deze tentoonstelling ook op zoek naar het 'paradijs'..., naar 'beter...'   De Besloten Hofjes verbeelden een ideale wereld.   Hiermee gaat De Bruyckere in dialoog, verliefd als ze werd op deze kunstzinnige retabels.  De mystiek hiervan fascineerden haar.  Berlinde Debruyckere vond er haar inspiratie in om iets nieuws te scheppen.  In tijden van verwarring zet ons stadsmuseum zich op deze manier op de internationale kaart.  Tevens is deze expo het eindpunt van de restauratie en conservatie van deze zeven Vlaamse topstukken die voor het museum én de stad van onschatbare waarde zijn.  Nadat enkele stukken al voor de eerste keer werden tentoongesteld in het Leuvense Museum M, wordt nu de hele collectie aan het  Mechelse publiek getoond.  De bezoekers worden uitgenodigd om zélf ook in dialoog te gaan met de Hofjes.  Deze tentoonstelling die je absoluut niet mag missen maakt de verbinding van historische kunst met heden en toekomst.  Mis deze kans niet!

(foto's: Jan Smets)

Dat Mechelen en het gloednieuwe pareltje van een museum, Hof van Busleyden, bijzonder trots zijn op de unieke serie 16de eeuwse Besloten Hofjes is een open deur instampen. Als smaakmaker en bijzonder geslaagd extraatje bij de op 15 december van start gaande tentoonstelling waarin deze betoverende retabels in dialoog gaan met het werk van de hedendaagse kunsternares Berlinde De Bruyckere, tonen vanaf vandaag kinderen en volwassenen van de Academie en Studio Borgerstein hun interpretaties van deze kunstwerken.  De 10-jarige Eve Baert die school loopt in De Luchtballon, heeft onder leiding van Juf Line in de Academie, ook een werkje gemaakt.  Dat toont ze me met grote fierheid...

(foto's: Jan Smets)

Op een dag krijg je dan de vraag van Lieve Wuyts, voormalig directrice van de Ursulinen Mechelen, voor wat uitstap-suggesties in onze stad.  Tja...er zijn er zoveel te geven.  Het zou gaan over een 'studiereis' voor een tiental al wat oudere zusters van het Vicariaat van de religieuzen Mechelen/Brussel.  Enne...de mobiliteit van sommigen was wat beperkt te noemen.  Even brainstormen dus.... En zo bokste ik dan een programmaatje in mekaar, met ondermeer een bezoek aan de gerestaureerde Hanswijkbasiliek.  Het ook opgeknapte Hofje van Olijven aan de Sint-Janskerk wilden ze beslist ook eens bekijken...  Het boeiende uitje werd besloten met een kort intermezzo in het aartsbisschoppelijk paleis en jawel een Gouden Carolus op de Wollemarkt.  Maar hét hoogtepunt van de dag was wel het bezoek aan de 'kelder' van Busleyden waar men nu al een hele tijd heel naarstig aan de slag is om onze Besloten Hofjes - Mechelse topstukken van eerste categorie - weer de glans van oudsher te geven.  De ontvangst was meer dan hartelijk te noemen, en we kregen een deskundig verslag van wat allemaal al gebeurde en wat er nog op stapel staat. De betekenis en kunstwaarde van deze unieke stukken werd gedetailleerd uit de doeken gedaan.  De zusters waren laaiend enthousiast om wat ze te zien kregen, en zuster Myriam, de overste van de laatste vier Mechelse gasthuiszusters (die momenteel in OLV-Waver wonen) keek tevreden toe.  Ooit hingen deze prachtige kunstwerken in het klooster in de Keizerstraat, waar zij en haar medezusters ze met de mogelijkheden die ze hadden, zo goed mogelijk probeerden te onderhouden.  Over de grote waarde van de Hofjes was men het toen al unaniem eens.  Toch kregen niet zoveel mensen ze ooit te zien en stonden ze eerder als voetnoot vermeld in toeristische gidsen.  Maar dan verlieten de zeven Besloten Hofjes hun eeuwenoude stek en begonnen ze aan een omzwerving die ze bracht naar Museum Schepenhuis, de Zalm...  Totdat besloten werd om ze grondig te restaureren: een complexe en langdurende opdracht!  Maar als dit werk afgerond is zullen ze werkelijk schitteren als nooit voorheen in het vernieuwde Hof van Busleyden.... We kregen de kans om de stand van zaken te bekijken.  Even over het hekje gekeken...

(foto's: Jan Smets)

Ik had het uitstapje naar het Leuvense stadsmuseum al langer gepland, maar vandaag is het er uiteindelijk van gekomen.  Wie de uiterst boeiende tentoonstelling 'Op zoek naar Utopia' nog wil bezoeken zal zich moeten reppen.  Tot en met 17 januari kan je nog terecht in M-Museum Leuven, en dan valt het doek onherroepelijk.  De vorige keer dat ik in het museum was, bezocht ik de retrospectieve rond het werk van Mechelaar Michiel Coxcie.  Heel indrukwekkend.  Het museum is een architectonisch pareltje en de vaste collectie is het bekijken overwaard.  Maar nu sta ik er voor een ronduit sublieme expo. 500 naar na het drukken van het iconische werk 'Utopia' door Dirk Martens in Leuven, staat dit boek volop in de kijker.  Thomas More, humanist, staatsman en schrijver creeërde in zijn beroemde werk een utopisch alternatief voor deze wereld die - ook toen - vaak vierkant draaide.  Tientallen topstukken zijn te zien in deze tentoonstelling: schilderijen, wandtapijten, landkaarten, wetenschappelijke instrumenten..., én: jawel:  ook Mechels erfgoed van de bovenste plank!  Want drie van onze zeven exemplaren tellende reeks Besloten Hofjes zijn  voor het eerst te bewonderen in hun prachtig gerestaureerde toestand.  Aan de andere Hofjes wordt nog naarstig doorgewerkt.  Wie het niet meer lukt om ze in Leuven te zien, zal moeten wachten tot de opening van ons verniewde stadsmuseum Hof van Busleyden...

(foto's: Jan Smets)

Ze behoren absoluut tot het Mechelse top-patrimonium.  Ze dan dan ook uniek.  Nergens ter wereld kan je zo'n grote verzameling van zulke merkwaardige en kunstzinnige retabels uit de 16de eeuw vinden.  Jaren geleden al kon ik ze bewonderen in de vertrekken van de gasthuiszusters in de Keizerstraat, die dit erfgoed dat vele generaties voor hen met veel liefde en vlijt hadden vervaardigd ,koesterden met hun beste zorgen.  Maar natuurlijk waren ze onderhevig aan de tand des tijds.  Kan ook moeilijk anders...,hoe goed de gasthuisnonnen ook hun best deden om ze zo goed mogelijk te bewaren.  Ik zag de Besloten Hofjes voor het eerst eind van de jaren zeventig in het klooster van 'het oud gasthuis'.  Het grote publiek leerde ze pas écht kennen toen ze verhuisden naar het Schepenhuis.  Nadien waren ze nog een tijdje te zien in de Zalm.  En sinds kort worden deze schitterende reliekkasten grondig gerestaureerd.  En dat is hoognodig om ze ook voor de toekomst veilig te stellen.  Een eenvoudige opdracht is het niet, omdat de Besloten Hofjes zoveel verschillende materialen bevatten waar telkens weer andere deskundigen onderzoek moeten bij doen, om de beste conservatiemethode uit te dokteren...  Maar éénmaal ze weer allemaal onder handen zijn genomen, zullen ze mooier ogen dan ooit.  Mechelen mag trots zijn op dit erfgoed.  Zo'n restauratieproces kost handenvol geld, en daarom wordt ook beroep gedaan op iedereen die hiertoe wil bijdragen.  Alleen zo kan de hele reeks behandeld worden.  10 000 Euro is nog nodig om de nog niet gerestaureerde Hofjes te restaureren.  Met een grootse crowdfunding hoopt men het nodige bedrag binnen de 90 dagen te verzamelen.  Je kan al doneren vanaf 5 Euro...

(foto's: Jan Smets)

Ik zag de Besloten Hofjes voor het eerst eind jaren zeventig.  Ik begon mijn studies verpleegkunde en liep stage in wat toen nog het OLV-ziekenhuis werd genoemd.  Ze stonden in het klooster van de gasthuiszusters in de Keizerstraat.  Niet veel Mechelaars kregen ze toen te zien.  Af en toe kwam er eens een groepje op afspraak langs om de unieke stukken met eigen ogen te bekijken.  En Marcel Kocken schreef er jaren geleden al een mooie bijdrage over.  In 1998 werden de zeven Hofjes door de overblijvende zusters overgedragen aan de stad, die ze in het Schepenhuis tentoon stelde.  Nadat het Schepenhuis werd omgeturnd tot Rik Wouters museum, verhuisden de merkwaardige retabels een tijdlang naar huis De Zalm.  Vandaag wordt het startschot gegeven van een méér dan grondige restauratie.  En dat is broodnodig!  Vijfhonderd jaar lang heeft de tand des tijds zijn werk gedaan.  Als dit unieke erfgoed voor de toekomst optimaal bewaard moet blijven, is het nu 5 voor 12 om in te grijpen.   Overste Zuster Myriam die met haar 78 jaar de jongste is van de zes restererende Mechelse gasthuiszusters, kwam vandaag een kijkje nemen in het tijdelijke restauratieatelier in Busleyden.  Ze was een tikkeltje ontroerd.  Dat zag je... 

(foto's Jan Smets)

Gisteren, op bezoek in het prestigieuze Antwerpse Museum aan de stroom - familiair afgekort tot MAS, viel mijn oog op iets dat me verbazend bekend voorkwam: op de derde verdieping tussen een hoop andere kunstschatten uit lang vervlogen dagen, ontdekte ik een 'Besloten Hofje'...

DE REDACTIE: We zijn erg blij, dat naast Pat Donnez, ook een andere coryfee bereid hebben gevonden om te gastbloggen. De buurt van de  Veemarkt is precies qua pennenvrucht (of computervrucht) ruimschoots voorzien.

Marcel Kocken voorstellen is erg moeilijk: hij ademt Mechelen, hij bezielt Mechelen,  hij *is* Mechelen. Oppergids, Mechels dialect-goeroe en Cultuurmens. Welkom Marcel !

(foto's: Jan Smets)

                                                  (foto:J.Smets)

Iedereen kent ze wel: de 'Besloten Hofjes' - de met veel geduld, kunstig en wat naiëf in mekaar geknutselde schrijnen van de Mechelse Gashthuiszusters: unieke huisvlijt, eeuwenoud, nog steeds te bewonderen in museum Schepenhuis...

Maar...