(foto's: Jan Smets)

Onze stad heeft de laatste jaren fel ingezet op kunst in de openbare ruimte.  De meest in het oog springende én spraakmakende zijn ongetwijfeld de grote bronzen uil ('de Grote Vivisector') van Johan Creten in de schaduw van de kathedraal en klein Kareltje V op zijn schommelpaard ('Golden Boy') van Elmgreen en Dragset op het Margaretaplein aan het voormalige OLV-gasthuis.  Ook de jaren voordien doken nieuwe of ouwere beelden waarvan het stof werd afgelazen op in het straatbeeld.  'Kijken naar de Maan' van Frans Walravens aan de Haverwerf  of 'De Drie Gratiëen' van Nest Wynants in de Lange Schipstraat zijn daar voorbeelden van... En dan vergeet ik ook nog werk van Mariette Teugels aan de Plaisancebrug en van Marijke Van Kenhove op de binnenplaats van het Sociaal Huis, enzovoort...

Vorige week werden weerom twee verrassende sculpturen onthuld.  Deze keer niet van bekende beeldhouwers alswel van twee studenten van de beeldhouwklas van onze Academie.  Natascha Tobback en Gaston Cornelis lieten zich inspireren door Mechelse (kunst)ambachten.  Mechelse kant en meubelen waren eeuwenlang onlosmakelijk verbonden met onze stad.  En de producten die deze industrie voortbracht scoorden hoge ogen.  Fel gegeerd waren ze op de markt...

(foto's: Jan Smets)

Het is beslist geen aardigheid om waar ook ter wereld plots en vaak onverwacht, oog in oog te staan met Mechelse kunst.  Wie dus denkt dat ik in dit artikeltje iets unieks wil voorschotelen heeft het mis.  En toch: telkens als ik in binnenlandse, en méér dan frequent in buitenlandse musea, kerken of op welke locatie dan ook, geconfronteerd wordt met fraaie en kunstige staaltjes van Mechelse ambachtslui, schilders of beeldhouwers, dan kan ik nauwelijks een gevoel van onverholen trots onderdrukken.

Mechelse wandtapijten, albasten kunstwerkjes, kantwerk, goudleer...: het waren allemaal gegeerde producten van hoge artistieke waarde.  Je treft ze dan ook wijd en zijd aan.  Beeldhouwwerk uit onze stad vond méér dan een handvol gretige afnemers in de toenmalig bekende wereld.  Mechelse poppetjes - losstaand op zichzelf of als onderdeel van een retabel of Besloten Hofje, werden hier te plaatse vervaardigd voor de export.  In de Nederlandse stad Maastricht, net over de grens, bewonderde ik eerder al tal van Mechelse kunstvoorwerpen in het Bonnefantenmuseum.  Ik maakte er vorig jaar een stukje over.  Nu ontdekte ik weer wat nieuws: in de impostante Sint-Servaasbasiliek, wordt in de rijke schatkamer een prachtig gepolychromeerd houten beeldje bewaard: 15de eeuws en in onze Dijlestad gesneden.  Het stelt de Heilige Barbara voor, een martelares die zou geleefd hebben in de derde eeuw na Christus...

  (foto's: Jan Smets)

Het prachtige beeldje staat al een hele poos op de Haverwerf.  Meer bepaald van 2010.  Het werd toen aan de stad geschonken door de Gidsenbond die in dat jaar haar vijftigste verjaardag vierde.  'Staren naar de maan' is een werk van de bekende Mechelse kunstenaar Frans Walravens, één van de bekendste beeldhouwers van zijn generatie.  Sculpturen van hem zijn op meerdere plaatsen in onze stad te ontdekken.  Vorige week kreeg dit beeldje extra aandacht.  Naast de naar de maan starende bronzen figuur werd een infobord geplaatst.  En op dat bord staat een bijzonder mooi gedicht van woordkunstenares Angela Steylaerts.  Ze is niemand minder dan de echtgenote van Frans.  Het is een unieke symbiose tussen twee creatieve en artistieke geesten - mekaars klankbord.  Angela vult in woorden aan wat Frans in beelden probeert te vatten.  Het woord versterkt het beeldhouwwerk.  'Staren naar de Maan' heeft een meerwaarde gekregen.  Blijf er bij het passeren toch maar eens mijmerend bij stilstaan...

(foto's: J.Smets)

"Zulke plek tref je niet aan in Hong Kong..."

Dat zegt me Johan Creten die speciaal van Parijs is gekomen om de onthulling van 'zijn' beeldhouwwerk bij te wonen.  Inderdaad: deze namiddag om 16 uur werd dan eindelijk 'De Grote Vivisector' getoond aan de Mechelaar.  Twee jaar geleden reeds werd het imposante beeld verworven.  Dit beeld dat een uil voorstelt werd door Galerie Transit aan de stad getipt om aan te kopen.  Oorspronkelijk was het idee om het beeldhouwwerk te plaatsen nabij de Fonteinbrug op de Vijfhoek.  Maar daar de niet minder dan 1100 kg wegende uil méér dan stevig diende verankerd te worden, bleek uiteindelijk deze plaats niet stabiel genoeg.  Daarom werd besloten om 'De Grote Vivisector' te plaatsen nabij het postgebouw - in de schaduw van Sint-Romboutstoren.

Johan Creten, die Vlaanderen reeds meer dan dertig jaar verliet en ondertussen een internationaal vermaard kunstenaar geworden is (hij exposeerde als eerste levend Belg in het Louvre!) is erg opgezet met de keuze voor deze plaats.  "Mechelen is fantastisch.  Vooral de gelaagdheid in haar geschiedenis is boeiend..."   Hij volgde de werkzaamheden van de plaatsing deze ochtend op...  Even tussen Istanboel en New York in...

  (foto's: Jan Smets)

Amper enkele dagen voordien had ik er nog ouderjaarsavond gevierd...  Maar dan gebeurde het: een meer dan zware storm raasde in die januarimaand van 1990 over het land en legde het pand in de Bergstraat waarin de Xaverianenkring haar stek had in puin.  Dan moet je wel even slikken.  Hiermee viel het doek over deze kring die in 1859 werd opgericht.  De Xaverianenkring had op deze locatie een kapel en een feestzaal die dus ook af en toe verhuurd werd aan een gezelschap zoals het onze dat er toen een feestje bouwde om de overgang van oud naar nieuw te vieren... Niet alleen de gebouwen gingen verloren: ook de omvangrijke kunstcollectie ontsnapte niet aan de ramp.  Alleen één beeld - en dan nog niet het minste - overleefde de catastrofe.  Jarenlang werd het haast vergeten, bestoft en aangetast door houtworm, verstopt tussen wat café-accesoires in een berghok - een restant  van de vernielde lokalen.  Gelukkig was het Frans Verberdt, voorzitter van de kerkfabriek van Sint-Jan die deze eerder toevallige vondst signaleerde aan de'Vrienden van Sint-Rombout'.  Deze zagen dadelijk dat het om een waardevol beeld ging, en de bal ging aan het rollen.  Om schade te beperken diende snel ingegrepen te worden vertelt me Patrick De Greef, voorzitter van de Vrienden....

(foto's: Jan Smets)

Ik ben oprecht gefascineerd door het verbluffend realistische beeldhouwwerk in onze historische kerken.  Onze biecht-en preekstoelen zijn pareljtes; kunst van de bovenste plank...  De Mechelse kerken zijn pure musea.   Ik zoom in deze topic graag in op wat details - kriskras verzameld.

(foto's: Jan Smets)

De tweede grootse Mechelse kerk: de gotische  OLV-over-de-Dijlekerk is prachtig gerestaureerd, en schittert als nooit voorheen.  Werkelijk: de buitenrestauratie is bijzonder geslaagd te noemen.

En: ook de Cavarie uit 1964 van de hand van beeldhouwer L.Van Esbroeck, is aangepakt...

(foto: Jan Smets)

We zitten in de laatste sprint naar Kerstmis.  En dat zullen we geweten hebben.  Aardig is het om deze dagen eens een blikje te werpen op het religieuze erfgoed van onze 'Torens aan de Dijle', wat Kersttaferelen betreft.  Er is een uitstekende gegidste tocht uitgestippeld (maar dat wist je ongetwijfeld al...), maar ook op eigen houtje zijn er er ontdekkingsreisjes te maken.  In deze post zet ik de schijnwerpers op twee 'Kerst-werken' van twee Mechelaars - tante en neef - Maria en Lucas Faydherbe.

Wie zijn deze (schimmige) figuren ? De Beul en de Rechter, misschien ?





Ze kijken je aan, aan de voorkant van ons Stadhuis !

Louis Royer (1793-1868)
Vierge à l'enfant avec le petit saint Jean-Baptiste, 1826
Marbre - 44,5 x 37 cm
Malines, Stedelijke Musea

Waarover praten drie Mechelaars met grote liefde voor deze stad, als ze bij mekaar zitten?  Herman Smet, de onvolprezen fotograaf én creatieve wederhelft van de zo mogelijk nog creatievere Mariëtte Teugels, de eeuwig jonge beeldhouwster en 'redster' van de Cellekens; Peter Meuris, stadsgids en 'burgemeester van de Melaan'; en ikzelf...blogger en betiteld als 'Flickr van 't stad'...? 

Naar aanleiding van het blog artikel van Jans "Hoog boven de stad" voeg ik hierbij een RaRaRa.

Wie is /of was de trotse eigenaar van deze "Waterspuwer" ?

Antwoorden per e-mail naar josnys@skynet.be