(foto's: Jan Smets. vlnr: Wim Devos, Guido De Coninck, Chris Van Herck, Herman De Winter en Yvonne de Rue van CAR)

Wie zondag Open Monumentendag in zijn agenda heeft gezet, moet beslist een ommetje maken langs het Paardenstraatje.  In dat unieke voormalige straatje met 19de eeuwse arbeidershuisjes heeft de Mechelse Vereniging voor Stadsarcheologie haar vaste stek.  Het pand werd een aantal jaren geleden grondig gerenoveerd en hierbij kwamen flink wat oude bouwsporen boven water.  Het verenigingslokaal, het Bouwarcheologisch Centrum (BAC) is zondag te bezoeken.  Boeiend!  Maar dat is zéker ook wat we er nog allemaal kunnen bewonderen.  Want de nu 25 jaar bestaande MVSA heeft een wel erg interessante expo opgezet.  Deze tentoonstelling geeft nog wat extra kleur aan de jubilerende vereniging. Op de benedenverdieping van het huis kunnen we spectaculaire vondsten aanschouwen die opgegraven werden op de Sint-Janssite.  Een archeologieprojectenbedrijf vond er heel wat Antwerps majolica-aardewerk terug dat kan gedateerd worden in de scharnierperiode tussen 16de en 17de eeuw.  Die dingen werden natuurlijk al eerder op andere plaatsen opgegraven.  Wat de vondst in Mechelen zo bijzonder maakt is het feit dat het over véél voorwerpen gaat en dat ze nog vrij compleet of intact waren.  Bovendien heeft het aardewerk verschillende functies, zoals borden, papkommen, zout-en zalfpotjes, én zelfs een wijwatervat...

  (foto's: Jan Smets)

Het voormalige Predikherenklooster in de Stassartstraat is een intrigerende en inspirerende plek.  En dat zal ze in de toekomst nog meer worden als onze stedelijke bib hier zijn intrek zal nemen.  Na decennialange leegstand en verwaarlozing is het nu alle hens aan dek in dit 17de eeuwse gebouw.  Als alles van een leien dakje loopt (men zit gelukkig op schema), zal de restauratie van het imposante bouwwerk voltooid zijn in 2018.  Dan kan de stadsbibliotheek verhuizen.  Deze werken die werden gestart in september van vorig jaar hebben een kostenplaatje van 22 000 000 euro, waarvan 11 000 000 gesubsidieerd door de Vlaamse overheid.  Deze morgen kon ik de stand van zaken bekijken, en ik breng je graag deze fotoreeks.  Tijdens het recente archeologische onderzoek werd een verrassende ontdekking gedaan!    Onder de bestaande vloer werden een hele reeks grafstenen teruggevonden uit de 17de en 18de eeuw.... En deze vondst is toch wel bijzonder te noemen...

(foto's: Jan Smets)

We zijn haast vergeten dat het spuuglelijke Euroshoppingscomplex zo manifest en dwingend aanwezig was in één van die oudste en boeiendste plekjes van de binnenstad.  Het Clarenhof nadert z'n finale fase.  Maar tussen afbraak en opbouw konden archeologen de ondergrond omwoelen, op zoek naar de verborgen geschiedenis van deze stadswijk.  Maandenlang werd hier gegraven, gezocht, gevonden en verzameld...  Nu zijn de vondsten die ons heel wat leren over het leven in deze oude wijk netjes gecatalogeerd, en wie interesse heeft in deze bodemschatten, moet het zeker niet nalaten om eens een kijkje te nemen op een kleine, maar leerrijke expo in het Paardenstraatje.  In het huis waar de Mechelse Vereniging voor Stadsarcheologie haar stek heeft gevonden - boven boekhandel Archaeobook.    Je hebt nog effe tijd - Tot en met 30 maart kan je er terecht.  Ik liep er gisteren langs, en kreeg deskundige  uitleg uit eerste hand van archeologe Liesbeth Troubleyn...  

(foto's: Jan Smets)

Met de primeur ging de Gazet van Mechelen reeds lopen...  Het was dan ook bijzonder nieuws om te melden! Lang, lang voordat er hier sprake was van 'stad Mechelen' liepen ook al mensen rond binnen wat nu het historische stadscentrum wordt genoemd.  Meer precies: 6000 jaar voor Christus! Het onomstootbare bewijs hiervoor werd vorige week opgespit in de archeologische opgraving aan de Stompaertshoek.  Deze namiddag liep ik er - nieuwsgierig als ik ben - langs.  En omdat ik het nieuws, dat reeds in alle kranten stond,  niet dunnetjes wou overdoen op deze blog, wou ik een andere invalshoek.  Terwijl ik hiernaar op zoek was, stond hij plots voor mij - die bijzondere 'invalshoek': in de persoon van de goedlachse Johan Dils...

In de Gazet van Antwerpen vandaag gelezen: bij de werken aan het O.L.Vrouwerkhof zijn blijkbaar beenderen aan de oppervlakte gekomen, die daar prompt begonnen rond te slingeren en al doende voor consternatie zorgden en een stadsgids van dienst choqeerden.

 (foto's: Jan Smets)

Het blijft me verbazen hoeveel volk de 'boeiende vertellingen uit de coulissen van het Mechelse Erfgoed'  weten te smaken.  Weerom was de zaal tot de nok gevuld.  Soirée Lamot is een succesverhaal.  Vanavond werd van start gegaan met weer een nieuwe reeks lezingen.  Deze keer ligt de focus op erfgoed en wetenschap.   Voor de startavond van deze serie werd de schijnwerper gezet op het genetisch onderzoek op de skeletten van het Sint-Romboutskerkhof.  Kortom: er werd ingezoomd op het DNA van de Mechelse Middeleeuwer.  De zaal zat vol met gidsen, peters en meters van een skelet, en vooral veel Mechelaars die iets meer wilden vernemen over de intrigerende zoektocht naar onze voorouders - naar onze roots...

 (foto's: Jan Smets -  tentoonstelling - Wim Tiri)

Nee lieve lezer - je hoeft de wenkbrauwen niet te fronsen en beginnen twijfelen aan het 'niveau' van deze stadsblog...  We gaan heus niet de platte toer op.  't Is écht niet omdat we ons verdiepen in ..., euh...de pispot, dat we ons verlagen tot...

Nee: we zetten 'de pispot' - een eeuwenoud attribuut der menselijke beschaving vandaag letterlijk en figuurlijk in de vitrine.  De vitrine is die van boekhandel ArchaeoBook aan de Veemarkt, en onze gids voor deze mini-expo is Wim Tiri, eigenaar van de winkel, én bovendien archeoloog.  Hij is dus bijzonder goed geplaatst om deze materie voor ons door te lichten.   "Van de pot gerukt' - 600 jaar kamerpotten in één vitrine.  Kom kijken!

Ik kwam net een filmpje op YouTube (gemaakt door Peter Haesendonck) tegen dat toont dat men toch niet zo heel respectvol is omgegaan met overblijfselen van mensen die niet door de archeologen naar boven zijn gehaald op de Wollemarkt.

De foto's zouden gemaakt zijn op 3 april van dit jaar.

Mechelse Archeologen hebben op het Sint-Romboutskerkhof een massagraf ontdekt met daarin de lijken van 41 Boerenkrijgers. Het gaat om  Brigands die op 23 oktober 1798 aan de voet van de Sint-Romboutskathedraal door de Franse bezetter werden geëxecuteerd.

“We gaan de lichamen van de Mechelse Boerenkrijgers een ereplaats geven op de stedelijke begraafplaats, net zoals de helden uit de beide Wereldoorlogen” belooft burgemeester Bart Somers bij de voorstelling van deze  belangrijke vondst, dinsdagmiddag 6 september, in de Sint-Romboutskahedraal.

“Dit is een historische en emotionele belangrijke ontdekking” zegt een enthousiaste burgervader. “Ik ben heel fier en trots! En zeggen dat schepen Nobels en ikzelf dit al twee maanden wisten. Maar: we hebben kunnen zwijgen. Twee maanden!” aldus Somers.

Terwijl aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk onlangs werd gestart met de vernieuwing van het omliggende plein en de parking op het Sint-Romboutskerkhof er met wat verbeelding stilaan als een parking begint uit te zien, wordt naast het Hof van Busleyden – nog zo’n historisch getinte werf – de laatste hand gelegd aan de restauratie van de Sint-Janskerk.  

De romantiek stuurde in de eerste helft van de negentiende eeuw het westerse intellectuele leven in een nieuwe richting: zo heerste er een grote belangstelling voor de middeleeuwse kunst en cultuur. Vele oude bouwwerken werden gerestaureerd en neogotische bouwsels rezen als paddestoelen uit de grond. Ironisch genoeg vond in de negentiende eeuw ook de vernietiging van een van de grootste middeleeuwse architecturale prestaties plaats: de typische stadsomwallingen met haar monumentale poorten moesten in vele steden wijken voor brede boulevards. Ook de Dijlestad ontsnapte niet aan de afbraakwoede.

(foto's: Jan Smets: Guido De Coninck en Wim Tiri)

Een gelukkig toeval is het wel!  Een aantal factoren waren gunstig: een Mechelaar met een méér dan gezonde interesse in archeologie - een ontdekking bij een graafwerk én de vrijwillige inzet van een aantal mensen...  Aan de Veemarkt is een ontdekking gedaan dat meer inzicht geeft in de geschiedenis van de huizen in deze buurt, op hoek van Paardenstraatje en Veemarkt.  Het begon dus allemaal bij de plannen van Guido De Coninck die zijn showroom van zijn zaak in sanitair wou vernieuwen...

(foto: Canvas)

(foto's: Jan Smets - opgravingen op Leermarkt en Sint-Romboutskerkhof)

Met een lichte dosis liederlijke overdrijving, mogen we misschien beweren dat Mechelen het 'Efese van het Noorden' is, of het 'Sagalassos aan de Dijle'.  Ik weet dat dit er nét wat 'over' is, maar toch: In Mechelen mag er geen parkeergarage worden aangelegd, geen woonblok neergepoot, of archeologen mogen de ondergrond eerst grondig omspitten om sporen van het verleden bloot te leggen...

Het Sint Romboutskerkhof heeft nog wel enkele geheimen in petto:
Dat Mechelen de knapste archeologen van Europa op de loonlijst heeft, waaronder heel wat dames, wisten we onderhand al wel, maar wat ze nu gepresteerd hebben mag wel tot het belangrijkste van de laatste jaren gerekend worden.

  Foto's: Rudi Van Poele 

[Toevallig heb ik gisteren ook een artikel geschreven over de Sint-Romboutsabdij. Aangezien ik een nieuwe blogger ben, kon ik gisteren nog niet onmiddellijk posten. De overlapping met het artikel van jans is gelukkig niet erg groot.]