(foto: Jan Smets)
Buiten is het op deze mistroostige novemberdag druilerig en grijs. Maar de prachtig gerestaureerde begijnhofkerk baadt in een gouden licht en eens te meer ben ik overweldigd door het warme, kleurrijke interieur. Deze kerk in ons mooie en gezellige Groot-Begijnhof is een pareltje. Schitterend gewoonweg. En in het voorjaar zal ze eens te meer schitteren! Na tien jaar wordt een draad heropgepakt. Voor de twintigste keer zal een totaal vernieuwd passiespel de toeschouwers weten te verbazen én ontroeren. Een decennium geleden werd met de tweejaarlijkse opvoering van dit befaamde Passiespel gestopt. De kerk diende immers gerestaureerd te worden. Men koos voor deze jubileumviering voor een héél andere aanpak. Of je nu gelovig bent of niet: de passie van Jezus is een universeel verhaal. Het is het verhaal van elke mens die geraakt wordt door het leven. Het vertelt over graag zien en verlies, over hoop en wanhoop, over angst, verdriet en eenzaamheid. In die zin overstijgt het het louter religieuze.
Uniek zal deze uitvoering zéker zijn. Men stapte af van de vroegere werkvorm. Het vernieuwde passiespel zal ons een spiegel voorhouden - zowel in woord als met beelden. In niet minder dan 43 tableaux vivants - levende schilderijen - zullen een zestigtal figuranten optreden. Zij tillen dit oeroude verhaal van het lijden over de eeuwen heen naar de mensen van nu.
Ook JIJ kan deelnemen! Dit wordt ongetwijfeld een fantastische beleving. Als je je hiertoe geroepen voelt dien je als de bliksem jouw naam op te geven. Plankenkoorts hoef je echt niet te hebben. Kom zeker langs op zaterdag 27 november. Om 14 uur krijg je in de Begijnhofkerk meer tekst en uitleg over het gebeuren.
Vandaag had ik over dit boeiende project een babbel met een enthousiaste regisseur Willem Verheyden en man van het eerste uur en lid van de stuurgroep, Herman Vandeneede. Ik heb alvast de data van het passiespel verankerd in mijn agenda!
'geen spel maar spiegel...'
De voorstelling zal ons door middel van erg poëtische teksten brengen tot verstilling en reflectie. Een spreekkoor vertelt het verhaal. Voor het oog van het publiek bewegen mensen op live-muziek en choreografische patronen tot stille beelden die spreken. Statische taferelen komen zo tot leven. Door te focussen op verstilde actie vergroot de kracht van het beeld.
Deze theatervorm kent de laatste tijd een stevige boost omdat mensen in coronatijden via mediakanalen uitgenodigd worden om er zelf mee aan de slag te gaan en originele beelden te creëren.
Een heel lijdensverhaal tot leven brengen met beklijvende en stilstaande passiebeelden is tot nu toe nog niet gebracht. Uniek dus! (een passiespel is trouwens een zeldzaam gegeven geworden).
Willem Verheyden - in een vorig leven nog bekend van figurentheater De Maan is zowel verteller als performer-woordkunstenaar. Hij doceert 'Woord' aan ons Mechels conservatorium. (www.willemverheyden.be) Willem ging maar al te graag in op de vraag van Herman om de taak als regisseur op zich te nemen. Na het aftoetsen van mekaars wensen en voorwaarden kwam het tot een vruchtbare samenwerking.
Willem speelde in vroegere edities ook al eens de rol van Jezus. Hij bedacht het nieuwe concept en de enscenering. En, de naam van het passiespel werd gewijzigd. Onder de nieuwe titel: 'de passie van Jezus' wordt het na tien jaar opnieuw opgevoerd.
Het verhaal blijft uiteraard bijbels en evangelisch. Dit is het uitgangspunt. In dit barokke interieur met zijn prachtige en talrijke kunstwerken willen we dat dit passiespel gedragen wordt door de gemeenschap en met de hulp van vele verenigingen en organisaties. Begeleid worden we op professioneel en artistiek-inhoudelijk vlak door weer andere medewerkers. Een 25-tal figuranten heeft nu al toegezegd en ook achter de schermen is al flink gewerkt. Maar we zoeken nog tal van 'spelers'. Die groep mag en moet heel divers zijn. Jong en oud. Ondermeer Sjarabang beloofde al zijn medewerking en ook de Chaldeeuwse gemeenschap wil er aan deelnemen. Iedereen kan in aanmerking komen. Sommigen zullen opgelucht zijn dat ze zelf niet moeten spreken. Plankenkoorts is echt niet nodig.
(één van de prachtige foto's van Stanislas Huaux!)
Marlies Verdoodt, dochter van de betreurde Mechelse woordkunstenaar Francis Verdoodt zorgde voor de poëtische tekst. www.marliesverdoodt.be
Marlies is schrijfster en leverde een prachtige, hedendaagse tekst af. Zelf is ze niet gelovig, maar ze wist het verhaal sterk te brengen. Geen woord te weinig of te veel. De woorden vallen juist. Ook het 'wit tussen de regels' is even belangrijk. Het leidt ons als vanzelf naar reflectie en verstilling. Er werd voor de tekst gegrasduind in de vier evangelies. Vooral bij Johannes.
Een topprestatie leverde de mode-afdeling van de Ursulinen-Mechelen. Onder leiding van Cathérine Van den Bossche hebben de studenten de kostuums ontworpen.
22 meisjes en 1 jongen van deze afdeling volgden hier een workshop en baseerden zich voor de ontwerpen op de schilderijen in de kerk. Deze wisten hen te inspireren voor dezeopgave die wordt gezien als hun jaarproject. Het resultaat is prachtig. Bovendien waren ze allen meteen heel enthousiast.
Ook kon men al rekenen op de bijzondere medewerking van een professioneel fotograaf die in het Klein-Begijnhof woont: Stanislas Huaux. De man ging heel vakkundig en minitieus te werk.
Heel wat uren heeft hij in deze kerk vertoefd om een aantal tableaux vivants in beeld te brengen. Met gevoel voor detail en de lat erg hoog leggend. Elke pose en elk handgebaar telde.
Herman Vandeneede wiens zoon Lucas nu Jezus zal spelen lag zo toch wel een aantal uur op de koude marmervloer in enkel een lendendoek... Maar hij is geknipt voor deze Jezusrol. Hij heeft de juiste uitstraling. Tien jaar geleden speelde zijn broer Mario nog Jezus. Voor de familie Vandeneede is meedoen in dit passiespel al van oudsher een erezaak. Tal van familieleden deden en doen er aan mee. Herman gaf in het verleden zélf zo ondermeer gestalte aan Barabas. Ook andere deelnemers aan het vroegere passiespel gaven nu al te kennen dat ze aan deze nieuwe uitgave willen meewerken. Zo zijn bijvoorbeeld ook weer enkele leden van de familie Meel weer aan zet.
(foto: Stanislas Huaux)
Drie keer zal het passiespel op de planken worden gebracht. Telkens 300 toeschouwers kunnen aanwezig zijn. We zorgen voor een hoge tribune zodat de zichtbaarheid voor iedereen perfect is. De toegang is gratis. Dat willen we zo omdat iedereen dit zou kunnen bijwonen. Ook wordt er een mooi kunstboek uitgebracht met de integrale tekst en de unieke foto's van Stanislas Huaux. Het is dan te verkrijgen in de kerk. Eveneens willen we een tentoonstelling opzetten met deze foto's. Een moderne kruisweg in beeld...
Muziek speelt uiteraard ook een hoofdrol in dit spektakel. Ook hier vond men een professionele medewerker in de buurt. Piet Van Bockstal neemt de leiding over dit deelaspect. Inspiratie vond hij bij Bach en tijdsgenoten. Een zestal musici zullen het beste van zichzelf geven. Er wordt gezongen en ook het orgel van het kerkje van Battel dat een nieuwe thuis vond in de Begijnhofkerk zal zijn opwachting maken. Allemaal live!
Bewegingscoachen zijn Sylvie Huysman en Marie De Corte.
'De passie van Jezus' is een project waar velen aan meewerken. Dat vindt ook Herman erg belangrijk. Dit moet een buurt en mensen dichter bij mekaar brengen en vriendschappen versterken. De samenwerking met buurt, met Sjarabang, met de Kerkfabriek Catharina... is van onschatbaar belang. Zelf benadrukt hij dat voor hem het Emmaüs-aspect een grote waarde heeft: 'Jezus loopt naast ons, maar we herkennen hem niet. Op de affiche zal je Jezus de wereld zien instappen, de schaduw van het kruis achter zich latend...'
De techniek is in handen van Mechelaar Dirk Swiggers, die hiermee niet aan zijn proefstuk is. Hij staat sowieso garant voor kwaliteit.
Herman mijmert... Het begon allemaal in 1976...
Het begon allemaal bij de Krea-groep van de plaatselijke scouts. We dachten er eerst aan om een Kerstspel op te zetten, maar het werd dus een passiespel. In 1976 brachten we dit voor het eerst. Buurtbewoonster Poldine Delcourt was de eerste regisseur. Ze zag het als haar levenswerk. Ook het daaropvolgende jaar organiseerden we het. Maar dat was arbeidsintensief. We besloten om het om de twee jaar te herhalen. En zo gebeurde het. Enkel in 1985 - het jaar dat de Paus Mechelen bezocht - ging het om organisatorische redenen niet door. Nadien nam een andere buurtbewoner, Eddy Van den Eynde, het van haar over. De fakkel werd daarna doorgegeven aan Fernand Verreth die ook een medewerker van het eerste uur was. Tot 10 jaar geleden was hij de gewaardeerde spelleider. Na de restauratiewerken begon ik de hoop te koesteren om het passiespel nieuw leven in te blazen... En zie: dit is het resultaat... Nog enkele maanden en het is zover! Bij succes willen we dit om de twee jaar herhalen.
Heb je zin om mee te spelen? Kan je je vrijmaken op woensdag 30 maart, donderdag 31 maart en vrijdag 1 april 2022? Ben je ook bereid om je in te zetten bij een 15-tal repetities (soms minder - hangt af in welke groep je wordt ingezet) op dinsdagavonden en zaterdagnamiddagen vanaf eind januari tot eind maart ?
Misschien ben jij wel de perfecte Maria of Jozef of de geknipte Johannes? Of is er een rol als één van de apostelen voor je weggelegd? Of ben je graag soldaat of Pilatus? Kruip je gaag in een minder opvallende rol tussen het volk? Een wenende vrouw? Zit er een warme Simon van Cyréne in jou verborgen? Of zegt het spelen van een Farizeeër jou meer? Het kan allemaal!
Iedereen kan meedoen: kleine kinderen, jongeren, adolescenten, volwassenen of ouderen.
Steek je liever een handje toe achter de schermen voor het samenstellen van de kostuums met stik-en naaiwerk, of bouw je graag tribunes of decor op? Wil je meewerken in de technische ploeg of assisteren achter de coulissen, in de bar...
Neem dan contact op met:
En: noteer zaterdag 27 november - 14 uur in de Begijnhofkerk!
De 'passie van Jezus' is ook te volgen op Facebook!
Een unieke ervaring!
(foto: Jan Smets. Willem en Herman)