van kunst en radijzen...

(foto's: Jan Smets)

Het idee rijpte in 't Paradeske - het volkse cafeetje op de Kerkhoflei, na de uitvaart van de onvolprezen Mechelse kunstenaar Jan De Winter die vorig jaar overleed op 13 augustus. Marc Van Camp, vriend en misschien wel dé grootste kenner van het werk van Jan was nog wat aan het napraten met Henk Van Nieuwenhove. Ze kennen mekaar van in hun jeugdjaren en hun gezamelijke studietijd in Pitzemburg. Gepassioneerd als ze zijn door kunst brainstormden ze over een initiatief om meer kansen te geven aan Mechelse kunstenaars. Velen van hen verdienen het om in de kijker te staan. En hierbij wilde dit tweetal een handje helpen. Als katalysator. In den Herten Aas wilde men in de jaren zestig het Mechels cultuurbeleid een fusée in het gat steken . Zo drukte men het toen vrank en plastisch uit in dit artistieke laboratorium dat deze kroeg op de Haverwerf was. Jan De Winter was er trouwens vaste klant. Nu is dit voormalige café in het historische pand 'Bergen op Zoom' een kleine kunstgalerij.

Het idee kreeg vorm. De twee kunstliefhebbers en cultuurfanaten zochten wat gelijkgestemde zielen bij mekaar, en zo werd vzw Het Paradijs geboren. Vandaag poseerden ze blij en trots voor mijn lens, een 'radijs ' in de hand, voor de fraaie winkelpui van de onlangs gestopte schoenwinkel Crispino in de Befferstraat 30: vlnr: Herman Vanderhulst, Guido De Coninck, Thomas Eyskens, Henk Van Nieuwenhove, Luc Perdieus, Marc Van Camp en Hilde Neven. Niet op de foto, maar even later het gezelschap vervoegend: Natascha Mertens.

Met een ludieke actie wilde men vandaag - op een drukke marktdag - de vzw aan het grote publiek voorstellen. In de vitrine van het pand is werk te bewonderen van de al eerder vernoemde Jan De Winter én artistieke evenknie Ray Gilles. Beiden maakten in het verleden heel knappe cartoons. In het logo van de vzw is een radijs verwerkt (de link met Pa-radijs is snel gelegd). De voorbijgangers werden getrakteerd op radijsjes. Een smaakmaker voor al wat nog geserveerd zal worden door deze vzw...

(Marc Van Camp (li) en Henk Van Nieuwenhove (midden) aan de babbel met Guido De Coninck van Mecina)

(Herman Vanderhulst die het logo ontwierp en Guido De Coninck)

In hun zoektocht naar een geschikte ruimte om culturele activiteiten werden Marc en Henk flink op weg gezet door de familie van wijlen kunstenaar J.P.Laenen. Zo kwam het tot een constructief gesprek met de kerkfabriek van de Heilig Hartkerk in de Adegemstraat - tot voor kort gebedsruimte voor de Russisch Orhodoxe geloofsgemeenschap. Dit kerkgebouw zou een andere functie krijgen.

En ja: nadat men ook het stadsbestuur kon warm maken voor het idee was de zaak snel beklonken. De kerk zou in erfpacht worden gegeven om er in de toekomst een soort van cultuurtempel van te maken. De Heilig Hartkerk zal worden omgetoverd tot een bloeiend cultuurcentrum en sociale ontmoetingsplaats waar jonge en andere kunstenaars een platform kan geboden worden met een expozaal en een podium. De Stedelijke Cultuurdienst zet mee zijn schouders onder de uitvoering van de plannen.

Marc Van Camp ziet het graag gebeuren dat deze kerk het epicentrum van de wijk Heihoek zou worden - een wijk die trouwens een groeiende populariteit geniet. Het hotel Patershof, de Karmelietentuin en tal van toffe buurtinitiatieven zijn daar niet vreemd aan. De omgeturnde kerk kan dit alles nog versterken.

Het zal nog wel een poosje duren voor de voormalige kerk omgebouwd zal zijn. Maar in de tussentijd wil vzw Paradijs niet stilzitten.

Een tijdje geleden zette men al de legendarische kroegbaas en kunstenaar Frans Croes letterlijk in de vitrine in niet minder dan zijn tot kunstgalerij getransformeerde Herten Aas. Het werd een gesmaakt projectje dat kon rekenen om heel wat waarderende reacties van de vele voorbijgangers.

Op dit thema borduurt men nu verder in het uitstalraam van Crispino. Zolang het pand niet verkocht is, zal je hier een blik kunnen werpen op leven en werk van Ray Gilles en Jan De Winter.

Crispino werd als schoenwinkel gestart door de moeder van de huidige zaakvoerster Lieve Debaecke. En dit in 1970 Crispino verwees naar Crispijn, de patroon van schoenmakers en leerlooiers. De zaak is nu gestopt. Lieve heeft er vrede mee om er een punt achter te zetten. Het is mooi geweest. Nu krijgt ze kans om in een nieuwe levensfase andere dingen te ontdekken en te ontplooien.

Lieve ging graag in op de vraag van Het Paradijs. Het leek haar een leuk, niet commercieel idee.

De winkelpui oogt nog altijd authentiek. Waar vele oude vitrines ooit werden vervangen door zielloze moderne opvolgers, is deze uitstalraam nog steeds mooi en charmant. Te koesteren. Het is dan ook dé mooie lijst voor deze twee kunstenaars!

Maak hiervoor zeker een ommetje. Het is het meer dan waard.

Het Paradijs heeft zijn start niet gemist. Hier en ook later - elders in de stad - wil men op verrassende plaatsen culturele activiteiten onganisatoren. En hierbij zal men er niet voor terugdeizen om buiten de lijntjes te kleuren om ALLE Mechelaars met interesse voor cultuur paradijselijke ervaringen te laten beleven.

De kop is er af!

Met Jan en en Ray in de vitrine tussen de radijsjes...

Jan De Winter signeerde zijn cartoons steeds als 'Duncan'. De naam ontleende hij aan een jonge Amerikaanse soldaat - een aan lager wal geraakte Viëtnamveteraan.die Jan in 1973 ontmoette op reis in de VS. Zijn levensverhaal greep Jan zo aan dat hij als eerbetoon diens naam gebruikte voor zijn humoristische maar ook maatschappijkritische en ironische crtoons. De bekende, rebel-kunstenaar verwerkte in zijn cartoons heel wat humorische details die ook in zijn schilderijen opduiken. Onder de naam 'Duncan' werd Jan verscheidene keren gelauwerd op het cartoonfestival in Knokke-Heist. Maar ook buiten de landsgrenzen oogste hij succes.

Jan was het prototype van de eigenzinnige kunstenaar die de burgerlijke maatschappij op de korrel nam via geniaal plastisch werk. Hij was ongetwijfelde één van de meest markante Mechelse kunstenaars van zijn generatie.

Ray Gilles, geboren in 1923 en overleden in 1997 verwierf in de jaren '60 en '70 grote bekendheid in binnen-en buitenland als cartoonist en illustrator. Hij zat op de schoolbanken in Pitzemburg. Een boek over zijn leven en werk is in de maak. De huidige schooldirecteur Jeroen Van der Auwera (die eerder al een werk uitbracht over Albert Geudens) schrijft dit samen met Herman De Coninck-biograaf Thomas Eyskens.

Aan meerdere cartoonfestivals nam Gilles deel, en hij kaapte er tal van prijzen weg. Toch begon hij zijn artistieke carrière als neo-expressionistische schilerd om vanaf de jaren vijftig meer abstract te gaan werken. Zijn schilderijen bouwde hij zorgvuldig op volgens wiskundige modellen en zijn geheel ontwikkelde kleurenleer...