We mogen toch ook wel eens lachen? Er zijn gelukkig weer momenten dat we blij mogen zijn, dat zelfspot en zwartkijken toegelaten zijn en we de mondhoeken zeker weer naar boven mogen laten gaan.
In het Mechelse Cultuurcentrum opent zaterdag de tentoonstelling 'Inkijk in het universum van GAL'. GAL, de alias van Gerard Alsteens, is al jaren huistekenaar voor het weekblad Knack en een icoon onder de politieke tekenaars. Naar aanleiding van zijn 60 jaar lange carière en zijn 80ste verjaardag was het tijd voor een overzicht.
Gerard Alsteens werd geboren in Oudergem op de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Reeds op twaalfjarige leeftijd viel hij met een tekenwedstrijd in de krant 'Het Nieuws van den Dag' in de prijzen. Later schreef Alsteens zich in voor de opleiding monumentale schilderkunst aan het Sint-Lukas instituut (nu de LUCA School of Arts) in Brussel, maar stapte al snel over naar de nieuw opgerichte afdeling vrije grafiek. GAL was nadien als leerkracht grafische kunst en waarnemingstekenen verbonden aan Sint-Lukas.
Hij begon zijn loopbaan als stagestudent bij het Jezuïetenweekblad 'De Linie' waarvan hij twee jaar de layout verzorgde. In 1964 moest 'De Linie' haar publicatie op orders van het Vaticaan staken. GAL ontwierp voor het laatste nummer een voorpagina met een omgehakte boom - waarop 'De Linie' stond geschreven - die in zijn val de Vlaamse Leeuw verpletterde. Meteen was voor hem de toon ook gezet, en bepaalde zijn tekeningen het visuele karakter van de toenmalige linkse tegencultuur.
Hierna, en tot begin jaren '80, werkte GAL als huiscartoonist voor 'De Nieuwe', een links-flamingantisch Vlaams opinieweekblad. In 1983 stapte Gal over naar Knack, waar hij met zijn 'kijk op de week' meteen een breder en divers publiek bereikte.
In 2019 ontving GAL van de VUB een eredoctoraat voor zijn jarenlange engagement en kritisch inzicht, een moment dat hij ook in een cartoon omzette en dat toons GAL ook van zelfspot houdt.
Johan Anthierens omschreef zijn goede vriend GAL 'als een grafisch kronikeur'. Zijn oeuvre is een levenslang engagement voor de vrije meningsuiting. Zijn tekeningen zijn meestal scherp en confronterend, met een duidelijke boodschap. Door de actualiteit te verwerken in een spraakmakend beeld zetten ze de mensen aan om (kritisch) na te denken. Zijn tekeningen zijn soms regelrechte aanklachten tegen bepaalde gebeurtenissen, situaties of politici.
Maar GAL is ook meer dan cartoonist alleen. Op de tentoonstelling staat een hele collectie wonderlijke objecten, beschilderde flessen, paneeltjes en andere bijzondere creaties die tot nu zelden of nooit te zien waren. De flessen zijn als het ware de driedimensionele omzetting van zijn vlake politieke tekeningen, en zijn stuk voor stuk pareltjes om naar te kijken.
De tentoonstelling in het Mechelse Cultuurcentrum is echter geen overzichtstentoonstelling, maar eerder een onderdompeling in het universum van een creatieve duizendpoot. Het is een 'GALerie' met kleine dingen en grote objecten, waar je kan en mag lachen maar waar je ook kan genieten van de veelzijdigheid aan werken. Er is een 'wonderkamer' waar een houten wand volgestouwd is met leuke dingetjes en een waslijn met tekeningen.
De lezers van Knack zullen het helaas even zonder cartoons moeten doen, de pastelkrijtjes die GAL gebruikt staan momenteel in Mechelen. En op de tentoonstelling is alles toegelaten, enkel de voorwerpen aanraken niet.
Van 12 juni tot en met 22 augustus in het Mechelse Cultuurcentrum
Meer info: www.cultuurcentrummechelen.be/al-gal
Samen met de tentoonstelling verscheen een hommagebox, uitgegeven door Stockmans Art Books