(foto's: Jan Smets)
Het nieuws van zijn overlijden overviel me vandaag.... Zijn gezondheid sputterde de laatste tijd wel. Heel verrassend was dit dus niet helemaal. Vandaag nam hij voorgoed afscheid van ons: Brice Heyndels - in zijn 65-ste levensjaar. (°18 mei) Brice was één van de talentrijkste Mechelse kunstenaars van zijn generatie. Toch was hij een bescheiden man en wist hij zich niet goed te 'verkopen'. Maar zijn werk was subliem, verassend, speels en spontaan. Toen ik hem in 2017 interviewde naar aanleiding van een overzichtstentoonstelling in Galerie M vertelde hij me dat hij het leven op zich liet afkomen. Hij noemde zich toen een tevreden man.
Brice is altijd zichzelf gebleven. Kunst scheppend - vorm gevend aan zijn fantasie - doekvullende poëtische composities uitwerkend. heel authentieke en boeiende kunst. Alles in zijn werek lijkt spontaan. En toch is het doordacht. Het plaatje klopt. Zijn werk intrigeert. Zijn werk is uitnodigend en verhalend. Ik hou er erg van. En ik ben niet alleen.
Mechelen verliest met Brice Heyndels een groot kunstenaar...
Brice was een gekende verschijning in onze stad, door de Mechelse straten wandelend met zijn onafscheidelijke wandelstok en trekkend aan zijn sigaretje - minzaam en rustig. Al zullen flink wat Maneblussers hem niet echt kennen als kunstenaar.
Toch was hij naar eigen zeggen vanaf zijn negende al met 'kunst' bezig. Hij kreeg het dan ook mee met de paplepel.
Van geboorte was Brice geen Mechelaar. Hij zag het levenslicht in Elewijt. Daar en in Mechelen bracht hij zijn kinderjaren door als enig kind.
Zijn vader was artdirector. Publiciteitstekenaar. Zo kwamen er heel wat kunstenaars over de drempel in het gezin - beeldhouwers, dichters en schilders. Zoals de bekende beeldhouwer Rik Poot.
Grootvader Heyndels was senator voor de Communistische partij. Tijdens de oorlogsjaren werd hij opgepakt en opgesloten in Breendonk, waarna hij werd gedeporteerd naar Dachau waar hij op 55-jarige leeftijd omkwam.
De ouders waren eerder hippies avant la lettre. Bohemiens. Avonturiers. Toen Brice school liep in Pitzemburg besloot vader plots om te gaan reizen. Moeder volgde hem. Brice was toen 16 jaar en besloot om te stoppen met studeren. Hij was nog te jong om alleen in Mechelen achter te blijven en samen met zijn ouders trok jij de wijde wereld in - met een oude camionette. Zo ontsnapte hij zelfs eens naar Marokko. Met de goedkeuring van zijn ouders die later besloten om in Portugal een huis te komen. Totdat zijn vader ziek werd bleven ze er wonen. Moeder zou nog tot haar 91-ste leven. Haar laatste jaren bracht ze door in het Milsenhof waar Brice haar heel regelmatig bezocht.
Vader zag dat zijn zoon talent had en daar was hij trots op. Maar met Brice sprak hij er niet over. Brice lachte er mee dat vader meer van zijn kunst hield dan dat hijzelf van de kunst van zijn vader hield.
Van 1972 tot 1974 volgde Brice lessen aan Sint-Lucas in Brussel. In de Mechelse academie en Antwerpen volgde hij eveneens lessen. Hij zat in de etsklas van leraar Bosselaers in Mechelen. In Antwerpen studeerde hij grafiek.
Den Herten Aas frequenteerde hij ook regelmatig. De legendarische kroeg aan de Haverwerf was toen echt wel een artistiek laboratorium. Hier wou men het 'vermolmde cultuurbeleid' van onze stad duchtig door mekaar schudden. Hier ontmoette Brice andere kunstenaars als Jean Hellemans, Jan De Winter, Pol Lemaire. In het kielzog van kroegbaas Frans Croes werd hij een tijdje 'kabouter'.
Ook Bodo Vandevoorde kende hij uiteraard goed. In zijn café 'De Verloren Zoon' tapte hij een tijdlang. Ze werden goeie vrienden.
Met zijn vrouw heeft hij ook een tijdje het café 'Den druugen airing' in Elewijt uitgebaat.
De ouders van Brice begrepen dit alles. Ze waren zelf immers bohemiens. Met godsdienst of geloof hadden ze niks. Toch is Brice een tijdje scout geweest - zijn vriendjes volgend. Maar in het plaatje paste hij niet. Hij vloog buiten. Hij was te 'gevaarlijk' lachtte hij.
Brice had een wel erg bijzondere verbeelding en scheppingskracht. Heel spontaan en expressief bouwde hij vanuit een idee zijn werken op die er op het einde nog helemaal anders uitzien dan hij bedoelde. Meestal starte hij al tekenend met potlood of Chinese inkt waarna hij gelaagd begint te schilderen met acryl of stukken papier opklevend, pigmenten toevoegend...
Soms doet zijn werk denken aan de Cobrabeweging of Alechinsky of Miro. Zijn werk blijft echter heel persoonlijk en herkenbaar. Met plezier verdwaal je in zijn werelden. Als je er per se een etiket wil opkleven kan je het bestempelen als abstract realisme of Art Brut.
In vroeger werk doken vaak vogels op. Verzinnebeelden ze zijn vrijheidsdrang of de vlucht uit de realiteit...
Maar de vogels vlogen uit. Zo zei hij me dat. Ze verdwenen uit zijn werk. Toevallig viel dit samen met zijn echtscheiding. Na 24 jaar zette hij een punt achter zijn huwelijk - in goede verstandhouding. Spijt had hij niet. Ondanks de kwetsuren. Wat voorbij was was voorbij.
Eén dochter (Indra) werd geboren uit de relatie. Brice was trots op haar. En dat was hij ook op zijn kleinkinderen. Eén van hen vond hij duidelijk talent hebben.
In zijn werk kwamen later ook bomen voor... En nog later voertuigen - allerhande voertuigen - boten, fietsen, vliegtuigen. Brice was gefascineerd door beweging. Alles rijdt en vaart en vliegt kriskras door zijn werk - langs huizenrijen, fabrieken...
Brice Heyndels evolueerde constant. In zijn laatste periode dook een prachtig blauw op. Een heel bijzondere tint. Hoe hij aan die kleur kwam hield hij geheim.
Zijn werk rijpte... maar de speelsheid bleef. Niks boodschapperig. Het verhaal van zijn werk gaat alle kanten uit. Het is als een ontdekkingsreis.
"Wanneer het af is? Tja... Da's een gevoel. Zo van: nu kan ik niet meer 'voesj'. Dat voel ik met mijn ellebogen. Niet met mijn hoofd. Dan ga ik slapen en bekijk het de volgende morgen met een frisse blik. OK of niet OK. Ik ben een nachtvogel. Een nachtwerker. Rond 17 uur verlaat ik mijn huis en ga iets drinken. Ik doe mijn boodschappen en keer naar huis terug. Om te werken. Tot die discipline verplicht ik mezelf. Alle dagen ben ik bezig. Alle dagen heb ik beelden in mijn hoofd..."
Het is voorbij voor Brice... Maar zijn kunst zal blijven. En ook de vele herinneringen aan een bijzonder man...Een bescheiden man, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en humor, geen tafelspringer...
Het ga je goed Brice - waar je ook bent.... Vlieg uit... kriskras door het hemelruim en teken in de wolken jouw mooiste verhalen.... Laat ons verwonderd staren en er in verdwalen....
afscheid van Brice op zaterdag 12 juni in de aula van de stedelijke begraafplaats tussen 9u30 en 10u15