Momenteel wordt er hard gewerkt in de twee resterende loodsen van de voormalige Rateaufabriek in Muizen. Deze worden verbouwd tot erfgoeddepot Rato. Bedoeling is om hier vanaf 2022 verschillende erfgoedcollecties uit Mechelen en omstreken onder te brengen. Zo worden onder meer de Mechelse reuzen, de prauw van Nekkerspoel en de reserves van het Hof van Busleyden verenigd op één locatie.
De Rateaufabriek in Muizen werd gebouwd in 1913, vlakbij de eerder aangelegde spoorlijn Mechelen-Leuven. Rateau was gespecialiseerd in de ontwikkeling en bouw van stoomturbines maar schakelde na de Eerste Wereldoorlog over op de productie van ventilatoren en pompen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vorderde het Duitse leger de fabriek op maar werden de gebouwen zwaar beschadigd door dynamitering door leden van het Belgische Partizanenleger en bij luchtaanvallen met Amerikaanse bommenwerpers. Na de oorlog volgde de heropbouw en speelde Rateau een belangrijke rol in de grote industriële ontwikkelingen in België. Er werd meegewerkt aan aan de uitbouw en de moderniserin van de chemische industrie en electriciteitscentrales. In 1977 werd de Société Rateau overgenomen door de Alsthom en ging de fabriek in Muizen zich specialiseren in de bouw van pompinstallaties voor kerncentrales.
Na de stopzetting van de activiteiten in 2013 werd een groot deel van de voormalige fabriek gesloopt, enkel twee architecturaal belangrijke loodsen bleven staan. Op de site kwam ondertussen een nieuw woonproject met drie residenties en een voedingswinkel.
Depot Rato zal plaats bieden aan 10.000 collectiestukken. Daarin zitten schilderijen, de prauw van Mechelen, skeletten, de Mechelse Reuzen en zelfs de vulpen van de paus! Elk stuk krijgt een uniek nummer, een vaste standplaats en het grootste deel van de collectie wordt online ontsloten. De depotmedewerker controleert constant de bewaaromstandigheden van de collecties en stuurt bij of behandelt wanneer nodig. Op deze manier kan het erfgoed voor langere tijd bewaard worden en ter beschikking gesteld van de gemeenschap. (Björn Siffer, schepen voor cultuur)
Het erfgoeddepot wil echter meer zijn dan enkel een bewaarplaats. Zo zijn er ook een quarantaineruimte, een restauratieatelier, een verwerkingsplek voor de dienst archeologie en een polyvalente werkruimte voorzien. Deze laatste ruimte zal ook ter beschikking staan van erfgoedverenigingen voor vergaderingen of activiteiten. Daarnaast is het ook de bedoeling om de collectiestukken te digitaliseren of om deze ter plaatse te kunnen bestuderen. In de ontvangstruimte is er ook plaats voorzien voor kleine tentoonstellingen.
In de loods links op de foto zijn zes boxen, opgebouwd in kalkhennepbeton, voorzien. Kalkhennep is een natuurlijk mengsel dat nog recent als bouwmateriaal wordt gebruikt. Door hennepvezels te combineren met hydraatkalk, mineralen en water, wordt een natuurlijk mengsel bekomen dat kan dienen als bouwmateriaal. Het heeft ook een isolerende eigenschap waardoor binnen de boxen een constant en kwaliteitsvol klimaat gecreëerd wordt met een minimale nood aan bijkomende verwarming en verluchting. Dit is ideaal om de erfgoedstukken te bewaren.
Op dit moment is de aannemer binnen de loodsen met de binennafwerking van de boxen en de verschillende werkruimten. Na de zomer wordt het volledige dak van beide loodsen vernieuwd. Ook wordt de gevel aan de Frans Stormsstraat vernieuwd en komt er tussen de twee loodsen een overdekt depotplein. Dit plein zal fungeren als laad- en losplaats van het depot en als doorsteek voor fietsers en voetgangers tussen de achterliggende woonwijk en de Leuvensesteenweg. Daarnaast zal dit nieuwe depotplein kunnen worden voor buurtevenementen en erfgoedgerelateerde activiteiten.
Bedoeling is om vanaf januari 2022 de erfgoedcollecties, die nu verspreid liggen over verschillende locaties binnen en buiten Mechelen, over te brengen naar de beide loodsen
Voor wie meer wil weten over de Rateaufabriek, is de er de publicatie die verscheen voor de Open Monumentendag van 2015, die je kan downloaden via deze link.
Eindelijk zullen de erfgoedstukken van de ommegang nu wat fatsoenlijker bewaard worden dan onder het stadsbestuur van 40 jaar geleden.
In 1982 liet Grootvaar Reus in de al even verloederde minderbroederskerk van miserie het moede en afgeknakte hoofd op zijn borst rusten
foto Roger Kokken
Hopelijk kunnen we dan ook het echte Opsinjoorke terug tonen aan onze bezoekers !