Onlangs dook er een interessant item op met een voor mij onbekende naam en een duidelijke gravering naar onze stad.  We zien hier een klaroen met daarop de gegraveerde tekst "Jan Comijn Mechelen”.

Klaroen Jan Comijn

En dan gaan we aan het googlen.  Doch na serieus speurwerk vind ik niks, nul, nada over deze Jan Comijn uit Mechelen.  Mijn besluit is dat deze persoon geen koning, keizer, kardinaal of generaal is geweest.

En ook geen link dat Jan Comijn een instrumentenhandelaar of maker is geweest uit Mechelen, zoals al die Mechelse (beiaard)klokkenmakers, orgelbouwers, klavecimbelfabrikanten zoals de familie Ruckers of houten klarinettenmakers zoals Jean Tuerlinckx. 

Klarinetten Jean Tuerlinckx

De vermelding bij de verkoop van deze klaroen was dat het kwam uit de fabriek van de familie Van Engelen in Lier.  Deze familie maakte geen muziekinstrumenten voor harmonies, fanfares of brassbands maar wordt omschreven als een trompettenfabriek die gelegen was aan de Lispsebaan in Lier.  Opgestart in 1813 heeft de firma het vier generaties uitgehouden tot in 1975 de inboedel van hun vijf werkhuizen veilig werd ondergebracht in het museum Vleeshuis in Antwerpen.

Ze maakten bijvoorbeeld geen tuba’s, maar buiten trompetten allerhande was hun core business klaroenen, bazuinen en (jacht)hoorns.  Terwijl een trompet zijn noten verkrijgt door het indrukken van ventielen is dat bij klaroenen en hoorns niet het geval.  De tonatie gebeurt door lichtjes anders de lucht door de instrumenten te blazen.

Je hebt hoorns voor de jacht en de ook de Mechelse torenwachter gebruikte een hoorn.  De klaroen werd meer gebruikt in het leger.  Niet enkel voor het morgen-of avondappèl maar ook als signaal dat het chargeren mag gestart worden of dat de troepen zich terug moesten bijeen voegen voor een volgende aanval.

Hoorn torenwachter

Uit deze conversatie maak ik op dat het klaroen van Jan Comijn geen legerattribuut moet zijn geweest want dan zou er een merkteken in gegraveerd geweest zijn van de eenheid of compagnie.

Het klaroen werd ook gebruikt door  burgerwachten.  Deze Garde Civique bestaat al enkele decennia niet meer maar ze waren een extra aanvulling in oorlogen en bij rampen om de legertroepen bij te staan.  Klaroengeschal vindt nog elk jaar plaats aan de Menenpoort in Ieper tijdens de Last Post.  Alzo krijgt men een idee wat het klaroengeschal van al die burgerwachten moet geweest zijn.

Jan Comijn zal dan mogelijk lid geweest zijn van de Mechelse burgerwacht.  Vermoedelijk liet zijn werkgever, bijna zeker de Stad Mechelen, zijn naam erin graveren zodat het zijn persoonlijke klaroen was of zijn werk-klaroen werd verpersoonlijkt met zijn naam erin als gift naar zijn pensioen toe.  Na 25 jaar trouwe dienst bij Agfa in Mortsel mochten wij gaan schransen in een eet-hoeve in Kontich met een gegraveerde horloge als bonus.  Dus vermoedelijk was die klaroen iets gelijkaardigs.

Geen idee of het zijn zoon, kleinzoon of achterkleinzoon was die de klaroen van Jan Comijn te koop zette.  Maar misschien moet ik zijn voorbeeld eens volgen want eind 2019 kreeg ik, na 35 jaar trouwe dienst en op enkele jaren van mijn prepensioen bij Agfa, mijn C4 omwille van reorganisatie.  Misschien moet ik mijn horloge ook eens te koop zetten, want niemand - en zeker nu met corona - gaat nog een oude drukker voor enkele jaren willen aanwerven.

Om af te sluiten wordt het hoog tijd dat de (muziek)klanken terug door het Mechelse zwerk gaan zweven.  Met hafabra’s die weer mogen repeteren, leerlingen van het Conservatorium die hun muziek ten berde brengen via open ramen oep de Melaan of de Mechelse muziekkapel van de politie of van één of ander Mechelse voetbalploeg die - in gestrekte pas - de Mechelse straten amuseren.

Artillerie 1906

Voor zij die er niet genoeg van krijgen :

x Kent U deze nog : Vuvuzela

x HLN : Inboedel gered

x 2dehands.be : Trompet van Van Engelen

x Testa vzw : Trombone Van Engelen

x Trompetmuseum.nl : Van Engelen

x MIMO : Klaroen Van Engelen

Alfred Ost - De klaroenblazer

Foto Gimycko - Muziekkapel van de KV

Foto Gimycko - Muziekkapel van de politie tijdens de Gildenfeesten