Gebundelde herinneringen van 85-jarige Marcel Kocken

(foto's: Jan Smets)

Deze dagen ben ik heel voorzichtig, en ik kom bijna niet buiten. Maar alles gaat goed met mij. De benen willen wel minder mee, maar dan vraagt mijn dokter: hoe oud ben je? En dan weet ik genoeg...

Hij kan er mee lachen. Die mobiliteit mag dan ietsje minder zijn: de rest gaat nog allemaal prima! Méér dan prima. Marcel Kocken die volgende week - op 23 november - 85 kaarsjes mag uitblazen, heeft een fenomenaal geheugen. Ongetwijfeld is hij één van de meest gedocumenteerde en belezen Maneblussers van zijn generatie. Met recht en reden mag hij een Levende Legende worden genoemd - het Levende Archief van deze stad. Marcel heeft een onnoemelijke bijdrage geleverd aan de stad die hij liefheeft. Als ongekroonde cultuurpaus heeft hij Mechelen op de kaart gezet en ons allen deze stad nog liever leren zien. Vele petjes heeft hij gedragen. Met ontelbare dingen heeft hij zich bezig gehouden. De boeken en bijdragen die hij schreef zijn talrijk. Maar nu komt wel hét ultieme boek uit: een vuistdik, prachtig boek met de bundeling van de boeiendste persoonlijke herinneringen en historische feiten. Dit mag gewoonweg niet ontbreken op de boekenplank van elke rechtgeaarde Mechelaar! 'Mechelen gebundeld' is misschien wel het mooiste verjaardagsgeschenk voor deze man die ik enorm respecteer... Uitgeverij ElenA brengt dit boek op de markt. Vanaf morgen ligt het in de boekhandel. Rep je!

Vele goeie herinneringen heb ik aan Marcel. Ik krijg de kans om vaak te kunnen babbelen met hem. Marcel is een verteller pur sang. Naar zijn heel kenmerkende stemgeluid, traag, doorspekt met Mechelse uitdrukkingen, is het aangenaam luisteren. Als geen ander is hij een kenner van het Mechelse dialect. Voor het behoud van dit dialect heeft hij zich sterk ingezet: op wandelingen, of in de Faculteit van het Mechels dialect. Met Marcel was ik ook enkele jaren actief in het Sinte-Mettegenootschap. Want ook de traditie van het Sinte-Mettezingen mocht niet teloor gaan. Voor dit alles heeft Marcel zich ingezet, en dat doet hij nu nog steeds.

Marcel groeide op in de volkse arbeiderswijk Leuvensesteenweg-de Bercht, waar hij ook zijn broek versleet in het gemeenteschooltje van die buurt. Later zou hij verder studeren aan het Koninklijk Atheneum Pitzemburg. Hij was de allereerste van zijn familie die middelbaar onderwijs genoot. Daarvoor kreeg hij financiële steun van het toenmalige 'Fonds van de Meestbegaafden'.

Niks heeft zoveel indrukken nagelaten bij Marcel als de Tweede Wereldoorlog. Persoonlijk herinner ik met zijn verhaal, dat ik mocht optekenen voor Mechelenblogt, over de Bevrijding. Voor hem was het toen een dubbele Bevrijding, daar hij eindelijk het bed uit mocht na lang ziek te zijn geweest.

Hij herinnert zich als de dag van gisteren de vlucht, de bombardementen en de ellende van die dagen. Zo vertelde hij me ook van het schuilen in de huidige vlietenkelder...

Na zijn legerdienst en een jaartje elders gewerkt te hebben, kwam Marcel terecht bij de Mechelse stadsdiensten. Marcel werd klerk op het stadsarchief waar hij 17 jaar naarstig werkte en er kon opklimmen tot bureelonderhoofd.

Marcel stond ondertussen aan de wieg van de Mechelse gidsenbond. Tot de dag van vandaag is hij nog steeds stadsgids.

Na zijn jaren op het archief kreeg Marcel Kocken vanwege het schepencollege nieuwe en ruimere perspectieven. Hij kreeg de kans om hoofd te worden van de nieuw opgerichte dienst cultuur met als bijzondere taak de leiding te nemen van het Festival van Vlaanderen - Mechelen. 28 jaar lang zou hij deze functie uitoefenen. Door hem werd het Festival een vaste waarde in de muziekwereld.

Muziek had steeds aandacht voor de 'hedendaagse ernstige muziek'. Hij stichtte de 'Paul Collaer Cyclus' en kreeg hiervoor de medaille van verdienste van SABAM. Marcel lag eveneens mee aan de basis van het kamermuziekensembel 'Eroica' én was co-initiatienemer van de concertencyclus 'Expecting Beethoven'.

Marcel was en is een actief lid van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen. Nu is hij ondervoorzitter. Hij verdiepte zich lang in wetenschappelijke en historische literatuur en schreef heel regelmatig artikels voor de Kring.

Té veel om op te noemen! Marcel was als bezige bij met alles en nog wat in de weer. Toen hij de vijftig levensjaren al was gepasseerd trok hij in 1986 naar de VUB om via avond-en zaterdagcursussen én zelfstudie zichzelf te promoveren tot licenciaat geschiedenis. Zijn visie op geschiedenis is eenvoudig:

De grote mannen schrijven de geschiedenis, maar de kleine mensen schragen ze. En de studie van de geschiedenis is steeds subjectief!

Marcel ten voete uit!

Je zou zovéél over Marcel kunnen zeggen en schrijven. Maar het boek dat nu vers van de pers is gerold laat de man zélf aan het woord.

Over de beerruimers en het Mechels dialect; over het Sinte-Mettelied of de Boerenkrijg; over de beginjaren van de spoorwegen en de Eerste Wereldoorlog... Over Karel V en Rikske den Bult; over de curieuze liedjes van zijn grootvader, over de Bevrijding en de heksenprocessen; over jeugdige criminelen en de erwtenfabriek; over de stoelenmakers en een Mechels kanon, over Busleyden en Van Beethoven, over beulen en bedriegers... en véél meer!

Marcel Kocken is een een Mechelaar in hart en ziel en weet als geen ander boeiend te vertellen over onze geschiedenis en Mechelse wetenswaardigheden.

In dit lijvige boek verzamelde hij een selectie van historische feiten en persoonlijke herinneringen die hij vanaf de zestiger jaren in talrijke tijdschriften publiceerde. Dikwijls verschenen deze in zeer kleine oplage of in zijn talrijke boeken... Kostbare info die niet mag verloren gaan...