(foto's: Jan Smets)
Ze kreeg niet de beste start in het leven, en haar verdere pad was niet bepaald bezaaid met rozen... De nodige klappen kreeg ze te verwerken. Maar dit alles heeft haar niet klein gekregen. Met veerkracht en positief denken wist ze veel te overwinnen. Een sterke vrouw is ze. Bewondering heb ik voor haar. En telkens opnieuw kom ik tot de conclusie dat het zogenaamde 'zwakke geslacht' vaak beter tegenslagen weet om te buigen tot uitdagingen. Betty Pluym uit de Stenenmolenstraat kreeg het leven terug op de rails. En misschien maakte al wat ze meemaakte haar tot iemand die heel empathisch kan wezen, kan luisteren en mensen tot steun weet te zijn...
Betty wist dat ze door haar werk als oncologisch zorgvrijwilliger voor Kom op tegen Kanker genomineerd was als vrijwilligster van het jaar, maar dat ze uiteindelijk deze waardevolle onderscheiding zélf mocht ontvangen, verbaasde haar. Dit had ze helemaal niet verwacht. Vorige week overhandigde schepen Abdrahman Labsir deze oorkonde aan Betty uit de Hanswijkenhoek. Vandaag ging ik bij haar langs....voor wat een erg openhartig, eerlijk warm gesprek werd...
Volgende maand wordt Betty 69 jaar, maar energiek als ze is denkt ze nog lang niet aan stoppen met haar vrijwilligerswerk in het AZ Sint-Maarten. Zo lang haar gezondheid het toelaat kan men ginds op haar inzet rekenen.
In het ziekenhuis weten de patiënten en verpleegkundigen wat ze aan haar hebben. Als ervaringsdeskundige (Betty kreeg zo'n 16 jaar geleden zélf kanker) en door grote inzet en inlevingsvermogen is ze een onmisbare kracht geworden.
Op de ingelijste oorkonde staat het ook zo mooi beschreven. Men looft haar als steun en toeverlaat voor mensen met kanker én hun partner. Altijd staat Betty klaar voor een babbel. Maar ze biedt ook steeds een luisterend oor. Jonge patiënten hebben een bijzonder plaatsje in haar hart. Haar taak oefent ze uit vol overgave en met de nodige spontaniteit en betrokkenheid...
Op mijn 53ste kreeg ik een serieuze tik... Ik kreeg de diagnose 'borstkanker'. Helemaal onverwacht kwam het niet. Aangezien mijn grootmoeder het ook had gegregen (ze was dan al wel 80 jaar), én mijn moeder, liet ik me regelmatig onderzoeken hiervoor. Gelukkig kon ik na de zware behandeling de draad weer opnemen. Voor mijn nog jonge moeder liep het véél slechter af. Ze was amper 32 jaar toen ze aan de gevolgen van deze kanker overleed. We woonden in Elsene. Ik was de oudste van 3 kinderen. Slechts 5 jaar, en mijn broertjes waren nog jonger. Op zichzelf was dit al erg dramatisch, maar het draaide nog slechter uit voor ons. Mijn ouders waren immers niet getrouwd. Het was de tweede relatie voor mijn vader, en daarom trouwden mijn vader en moeder niet meer. Zo ging dat wel vaker in die tijd. Mijn vader die 20 jaar ouder was dan mijn moeder kreeg hierdoor niet het hoederecht over zijn kinderen. Ik heb hem nooit meer weergezien. We kwamen in een weeshuis terecht. Ik werd gescheiden van mijn broertjes - we groeiden uit mekaar - en pas véél later heb ik ze weer ontmoet... (één broer komt regelmatig langs bij mij - een andere verongelukte jammer genoeg op zijn 25ste). Strenge nonnen waren het in dat weeshuis in Zelem bij Diest. Veel goeie herinneringen heb ik er niet aan. 10 jaar heb ik daar gewoond. Toen de meisjes van het weeshuis 16 jaar werden was het gebruikelijk dat ze ergens in dienst gingen. Ik had geluk dat ik bij pleegouders in Duffel werd opgenomen. Toch werd het geen onverdeeld succes. Ik wil er niet over uitweiden, maar het liep verkeerd. Grondig. Ik ben er weggegaan. Een half jaartje heb ik bij mijn tante - een zus van mijn moeder - gewoond... En toen leerde ik mijn eerste man kennen..., een man uit Mechelen, uit Battel...
Wellicht was het een vlucht... Te snel beslist om uit de ellende te ontsnappen. Misschien had de verliefdheid best eerst 'overwinterd'. Aanvankelijk leek er geen vuiltje aan de lucht. Maar spoedig kwam het dominante karakter van haar man steeds meer aan het licht. En da's nog zacht uitgedrukt.
Het was een ongelukkig huwelijk. Ik had ondertussen 2 kinderen - een dochter van 6,5 jaar en een zoon van 5 jaar - maar zag geen toekomst in onze relatie. Ik ben van hem weggegaan. De familie heeft me dit kwalijk genomen, maar echt: ik zag geen andere uitweg. 3 maand later verongelukte mijn man die vrachtwagenchauffeur was. 27 jaar was ik - en weduwe...
Betty stond er alleen voor, maar moedig probeerde ze haar nieuwe leven op te bouwen. Ze leerde nadien een Portugese man kennen die werkte voor de NATO. 20 jaar zijn ze samen geweest. Nooit woonden ze onder hetzelfde dak. Het was een LAT-relatie. Maar zo wou Betty het. Ze wou zelfstandig zijn. 2 kinderen kreeg het koppel (nu dochters van 39 en 35 jaar), maar dan lokte het thuisland voor haar Portugese partner. Hij is teruggekeerd. Als vrienden zijn ze uit mekaar gegaan...
Ik heb op de Brusselsesteenweg gewoond, en op de Frans Halsvest. Nu woon ik al vele jaren in de Stenenmolenstraat. Om de kost te verdienen voor mezelf en de kinderen die ik alle kansen wou geven, ging ik poetsen. Het maakte me allemaal sterker. De meegemaakte miserie heeft me gehard. Voor mijn kinderen was ik wellicht streng. Dat zal wel. Maar ik moest dan ook tegelijkertijd moeder én vader spelen. Mijn zoon maakte me het niet gemakkelijk in zijn puberteit. Later werd hij para: een grote vent met een klein hartje. Hij komt erg vaak over de vloer bij mij. En als dat niet lukt telefoneert hij. Mijn kinderen dragen me op handen, en waarderen wat ik voor hen deed. Dat doet deugd.
Een toen kreeg ik dus kanker. Een moeilijk tijd. Een mentale tik... Mijn twee jongste kinderen studeerden in Leuven, zaten op kot, hadden hun hobby's... Mijn wereld stond stil. Ik moest dit eerst zelf verwerken voor ik het hen vertelde. Eénmaal heb ik hard geweend, en dan raapte ik alle moed bij mekaar. Ik bleef altijd in mijn genezing geloven. Het hele traject maakte ik mee: operatie, chemo, bestraling... Begeleiding van vrijwilligers kreeg ik niet. dan bestond toen nog niet. Mijn kinderen wou ik er niet te veel mee belasten. Ik leerde wel een vrouw uit Weerde kennen - een lotgenote. Met haar kon ik over de ziekte praten. Alles verliep gelukkig goed. Ik ben een jaar gestopt met werken. Ik was ook altijd erg moe, maar verder ging het wel...
En op een dag - genezen verklaard - de kinderen het huis uit..., alleen thuis: dat zag Betty niet zitten. Ze wou wat om handen hebben.
Je kan toch niet de hele dag poetsen. Ik nam toevallig een zondagskrant mee van de bakker en las er een annonce in waarin men vrijwilligers zocht bij wat toen nog 'Vlaamse Liga tegen Kanker' werd genoemd. Dat leek me wel wat: patiënten in het ziekenhuis ondersteunen tijdens hun ziekteproces. Ik ben er op ingegaan. Dat was een gelukkige beslissing. Ik diende een opleiding te volgen, en voor al mijn vragen kon ik terecht bij een coördinator. Toen ik 10 jaar geleden begon waren er in de provincie Antwerpen ongeveer 45 vrijwilligers als ik aan de slag. Iets meer vrouwen dan mannen. 2 keer een halve dag per week ging ik met de bus naar het ziekenhuis van Duffel. En sinds kort werd dit dus het nieuwe Sint-Maartenziekenhuis. Ondertussen heb ik al heel wat ervaring opgedaan, en mag ik dit alles delen met nieuwe vrijwilligers. Bij aanvang is er soms wat drempelvrees om een ziekenkamer binnen te stappen. Maar dat leer je snel. Ik kom altijd binnen om 'dag' te zeggen, en zo'n relatie moet groeien. Na een tijdje komen de meesten wel los. Je moet praten, maar vooral kunnen luisteren. Door wat ikzelf meemaakte weet ik wel wat deze patiënten voelen. Er zijn nog vrijwilligers die de ziekte doormaakten, of het van heel nabij meemaakten in hun familiekring.
Niet elk verhaal laat Betty 'zomaar' los. Toch probeert ze de soms zware verhalen van haar af te zetten. Dat lukt haar meestal wel - terwijl ze naar huis rijdt met de bus...
Elk verhaal is anders... Elke ontmoeting en elke mens is anders. Sommige mensen volg ik lang. Anderen slechts korter. Soms ontstaat een vriendschapsrelatie, en soms spreken we later nog eens af. Maar die vraag laat ik van hen komen. Honderden mensen heb ik ondertussen reeds gevolgd. Velen zag ik genezen. Maar ik zag er ook regelmatig sterven. Ik probeerde dan vaak naar de uitvaart te gaan. Om het verhaal 'af te ronden'... Ik ontmoet veertigers, vijftigers, mensen die pas op pensioen gingen en getroffen werden door de ziekte, twintigers... Nu volg ik patiënten van 24 jaar en 28 jaar... jonge mensen...
Betty wordt erg gewaardeerd in het team van de verpleegkundigen, en ze voelt zich er in opgenomen.
Oudere mensen hebben het soms moeilijk om hun verhaal te vertellen aan een psycholoog. Ik ben dan wel eens brugfiguur omdat ik dichter bij hen sta. Maar ik vervang geen psycholoog. Ik vraag aan hen dan ook tips om hen beter te kunnen begrijpen en op te volgen. Je moet dus goed kunnen luisteren en de onderliggende problemen ontdekken en oppikken... Ik zou dit werk niet meer kunnen missen. Ik haal er zovéél voldoening uit, en de dankbaarheid is groot. Mijn kinderen vinden het heel goed dat ik dit vrijwilligerswerk doe. Ze steunen mij hierin.
En zo werd Betty Pluym dan onlangs genomineerd. Haar coördinator wist dat ze op het ereschavotje zou komen, maar had natuurlijk niks verklapt. 8 groepen of verenigingen werden genomindeerd en 13 individuele vrijwilligers...
We moesten ons kort voorstellen, en ik was na mijn woordje blij dat ik er 'vanaf' was. Groot was mijn verbazing dat ik teruggeroepen werd om gehuldigd te worden als 'vrijwilliger van het jaar'. Ik was verrast, maar de waardering doet veel deugd.
Mijn bewondering voor deze sterke vrouw is groot... Ze had door alles wat ze meemaakte verbitterd kunnen worden... Maar ze wist tegenslagen om te buigen tot mogelijkheden. Ze pakte de kansen met beide handen aan. Met een groot hart weet ze te geven wat ze zelf niet altijd kreeg. Het maakt haar tot een gelukkige vrouw.
Enne...binnenkort sta ik op de Grote Markt, bij de fietsdriedaagse voor Kom op tegen Kanker. Voor de derde keer help ik mee met de drankbedeling ... Dit wil ik voor niets missen!
Betty: je verdiende deze erkenning heel terecht! De kracht van positief denken en doen: dat ben jij ten voete uit! Betty.
(Betty op een buurtfeestje van de Stenenmolenstraat...: een vrouw die geluk uitstraalt...)