(foto's: Jan Smets)

Dra valt het doek...  En dat zorgt beslist voor gemengde gevoelens bij Frank Andries, de laatste Mechelse koperslager (én bij uitbreiding: waarschijnlijk van ons land).  Maar het is onherroepelijk: de 60-jarige Frank zet er definitief een punt achter.  Het is genoeg geweest.  Bovendien is er nog amper vraag naar sier-en andere voorwerpen in koper.  Die glorietijd is voorbij.  Ooit werkten zo'n 10-tal arbeiders in het grote atelier, maar de laatste jaren werkte Frank alleen.  Ik ontmoet hem in zijn atelier achter het woonhuis in de Kapoenenweg - tussen Lakenmakersstraat en Nekkerhal.

Frank Andries woont hier trouwens niet. Dit was het huis van zijn vader en stiefmoeder die 3 jaar geleden bijzonder kort na mekaar overleden.  Hijzelf woont in Keerbergen, maar dagelijks was hij hier aan de slag.  Tot nu...

Frank staat er nog altijd verbaasd van.  Nooit was er zovéél belangstelling voor zijn zaak als deze laatste dagen.  Nét nu hij wil ophouden.  Maar waarschijnlijk is het juist daarom.  Ook ik kijk verbaasd naar al wat ik hier te zien krijg: puur industrieel erfgoed! 

Er is al heel wat pers over de vloer geweest.  Iedereen wou mijn verhaal.  't Zal zeer doen als vanaf half maart de hele inboedel hier naar buiten zal gaan.  Toch kan ik kan ik  je nu al het nieuws verklappen - heet van de naald - dat alles wat hier staat is opgekocht door een Gentse gieterij die in deurbeslag doet.    Ze willen werktuigen en andere spullen tentoontstellen in een hoek van hun grote magazijn: een museum van het oude ambacht van kopergieten.  Ik ben er blij om.  Dit verzacht de pijn.  Zo gaat het niet verloren.  Ik zal beslist gaan kijken als het zover is...  Ik heb een dochter, maar voor een vrouw is dit zware werk niet geschikt (mocht ze er al belangstelling voor gehad hebben natuurlijk...).  En 20 jaar wachten tot mijn kleinzoon groot is, is uiteraard ook geen optie...

Het is de grootvader van Frank Andries die de zaak heeft opgestart in 1956, net na de Tweede Wereldoorlog. 

Vanaf zijn 15de was hij actief als kopergieter.  Mijn grootvader was van de wijk Nekkerspoel.  Eerst werkte hij bij meubelmaker Cloetens, destijds gevestigd in de Populierendreef en als leerjongen leerde hij later het vak van koperslager.  Hij bekwaamde zich in het ambacht in onze stad en in Antwerpen.  Met mijn grootmoeder heeft hij trouwens nog een 2-tal jaar in Antwerpen gewoond.  Mijn grootmoeder kon er evenwel niet wennen.  Ze wou terug naar Mechelen.  Hier openden mijn grootouders een café op Nekkerspoel, en grootvader begon 'op zijn eigen'.  In een kotje achter het café.  In 1955 verhuisden ze naar de Kapoenenweg en zetten de zaak hier met succes verder.  In die tijd telde Mechelen nog een 4 à 5 koperslagers.  Op de IJzerenleen had je een aantal winkel die koperartikelen verkochten, zoals De Poorter en Van der Elst, in de buurt van drogisterie Van Noyen...

Frank poseert gewillig voor de foto's...  Hamerend... Binnenkort is dit voorgoed verleden tijd...  Mijmeringen...

Toen ik 2 jaar was zijn mijn ouders gescheiden.  Met mijn moeder ging ik in Keerbergen wonen.  Mijn vader zette de zaak hier voort.  Ze hadden werk zat.  10 man personeel - alles werd met de hand gemaakt... Ik ben naar Don Bosco in Haacht naar school geweest, maar een studiehoofd was ik niet.  Ik  ben gestopt op mijn 16de en begon bij mijn vader te werken.  Koperwerk was heel populair: cache-pots, paraplubakken, kandelaars, ketels...  Maar nu wordt dit alles als ouderwets ervaren.  Je kan het aan de straatstenen niet meer kwijt.  Nu zetten de mensen hun planten in plastieken potten.  Koper is 'iets van vroeger'.  Je ziet dat ook met gesculpteerde Mechelse meubels - nog zo'n ambachtwerk.  Niemand wil dat nog.  Hier staan ook nog zo'n kasten.  Ik kan ze evenwil niet bij het groot vuil zetten.  Ik krijg zelfs af en toe iemand aan de lijn die vraagt of ik iets met oud koper kan doen.  Ze leuren er zelfs mee!  Het ging steeds meer in dalende lijn.  Mijn vader zei op een bepaald moment: 'stop er mee Frank!'.  Maar dat kon ik toen nog niet.  Wat zou ik gaan beginnen op mijn 50ste...  Ik deed dus verder...  Onze klanten worden ook steeds ouder, en sterven uit...  Aan de schaarse winkels die koperartikelen verkopen, kan ik niet veel meer kwijt.  Ik maak alleen nog van die koperen verdampertjes aan de stovenwinkel Cloetens die nu op de Putsesteenweg een zaak hebben...  Heel onlangs had ik wel een unieke en bijzondere opdracht: een jonge modestudente vroeg of ik een op een Afrikaans halssnoer geïnspireerd juweel wou maken, voor haar eindwerk, in Firenze...  Iets totaal anders was dat werk.  Maar verder...

Gelukkig heeft Frank de laatste jaren nog mooi werk kunnen leveren voor een aantal Mechelse historische kerken.

15 jaar geleden herstelde ik de koperen lusters van de OLV-van Hanswijkbasiliek en 7 jaar geleden deed ik hetzelfde met die van de Katelijnekerk.  Daar zorgde ik ook voor de kandelaars.  In de Sint-Janskerk herstelde ik het tabernakel.  Nu ben ik bezig met deze Godslamp van de Begijnhofkerk.  Ik kuiste ze op en hermaakte wat er aan stuk was.  De letters schilderde ik er eigenhandig op.  Ik ben wel fier op dit werk.  Zelf ben ik helemaal geen kerkganger maar als ik in één of andere stad, of in het buitenland  op congé ben, stap ik altijd wel een kerk binnen om de kunstwerken te bewonderen...  Koperwerk, maar ook beeldhouwwerken, schilderijen...  Daar kan ik van genieten.

Frank heeft nog heel wat opruimwerk voor de boeg.  Maar hij kan aftellen...  Dan is het Mechelse hoofdstuk afgesloten...

Ik woon dan wel in Keerbergen, maar zal zeker nog naar Mechelen afzakken.  Dit is ook zo'n mooie stad.  En hoe ik me ga bezighouden in de  toekomst?  Me vervelen zeker?  Misschien wat knutselen thuis?  Louter om me te amuseren...  Of iets maken op bestelling misschien...  Veel werkgerief buiten een poliermachine heb ik dan niet meer....

De laatste koperslager...  Niets blijft duren...  Alleen de herinneringen blijven.  Hoe lang nog?