(foto: Jan Smets)

Eindelijk is het gestopt met regenen.  Langzaam wordt het droger.  De herfst kleurt mooi in het bosrijke Rijmenam, waar ik een ontmoeting heb met acteur Jaak Van Assche.  Decennialang woont hij hier nu - samen met zijn echtgenote Heddie Suls.  Ooit ontvluchtten ze Mechelen waar ze huisden in de Lange Schipstraat en nadien in de Bleekstraat om uiteindelijk hier neer te strijken.  Eerst vonden ze een stek in naburig Bonheiden. 

"Ik ben dan wel in Londerzeel geboren, maar ik was een jaar of twee toen we verhuisden naar Mechelen.  Mijn jeugdjaren bracht ik er door.  Ik liep er school, stond jarenlang op de planken van het MMT en vele jaren gaf ik les in het stedelijk conservatorium.  Maar toenmaals was het een trend om naar 'buiten te trekken'.  Mechelen liep leeg.  De stad verkrotte en verloederde.  Zo zijn we hier terecht gekomen.  De stad was ons te druk.  We wilden naar het groen.  Mijn sociaal leven speelt zich hier grotendeels af, en 18 jaar ben ik in deze gemeente schepen geweest.   Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen ben ik niet meer opgekomen voor mijn partij, de N-VA.

Vader Frans Van Assche die eigenlijk afkomstig was van Hombeek (zijn vader - de grootvader van Jaak -  was er dorpsdokter) gaf les in de Tuinbouwschool aan de Antwerpsesteenweg. Het gezin woonde op dezelfde steenweg - niet zo gek ver van deze school.  Toen Jaak geboren werd in juli 1940, was zijn vader krijgsgevangen in Oostenrijk. 

(foto: Guy Foqué)

Jaak troont me mee naar de tuin waar een chalet staat.  Zijn zoon Rafaël heeft hier zijn muziekstudio.  Rafaël is heel gedreven met muziek bezig, en is medewerker aan Maanrock...  Het is er rustig om zitten, en we vleien ons ontspannen neer.

Vader was jarenlang OCMW-raadslid.  Ik denk van in 1958 tot einde van de jaren zeventig.  Hij was een overtuigd lid van CVP.  Ik liep school in het Sint-Romboutscollege - samen met René Verreth en later zat ik in de TSM op de schoolbanken met Walter De Weert, een broer van mijn latere collega en vriend Tuur De Weert die 3 jaar jonger is dan ik.  Ik  zette mijn studies verder in Deurne waar ik technisch regentaat volgde.  Zo ben ik nadien ook les beginnen geven in het Middenstandsonderwijs.  Zo'n 3-tal jaar. Later stond ik voor de klas in de technische school Don Bosco in Willebroek waar ik toegepaste wetenschappen onderwees.  Die school bestaat niet meer.

Maar in het onderwijs wou Jaak niet heel zijn leven z'n broek verslijten. Niet zoals zijn vader en zijn twee broers.   Hij wou acteur worden.  Jaak was 30 jaar toen hij besloot om de stap te wagen.  De smaak kreeg hij te pakken in het conservatorium.  Tot die tijd was hij al wel actief in het amateurtheater.  Maar toen werd hier door beroepsacteurs nog een tikkeltje op neergekeken. Toch leerde hij bij Taal en Kunst zijn latere echtgenote, Heddie Suls kennen.  Ze zouden later nog veel samenspelen... In het MMT, maar ook op TV. Heddie was beroepshalve verpleegster in het OLV-ziekenhuis. Op haar 61ste stopte zij met acteren, terwijl Jaak nog doorging tot zijn 65ste in het theater, maar daarna nog altijd érg actief bleef.  Tot dan speelde hij nog zo'n 50 à 60 voorstellingen per jaar.

Het was op dat moment op de tram springen of niet. Ik moest de sprong wagen.  De tijd was gunstig voor acteurs, en dit had alles te maken met het theaterdecreet dat in de jaren zeventig werd ingevoerd door minister Rika De Backer.  Het betekende dat acteurs van dan af een deftig loon kregen en zich perfect konden professionaliseren.  Maar die mooie tijd is voorgoed voorbij.  Ik heb geluk gehad.  Ik heb altijd goed kunnen leven van deze job en zat nooit verlegen om werk.  Het is nu veel moeilijker geworden voor hedendaagse acteurs... Ik trok naar het Brussels conservatorium.  De meeste van mijn medestudenten waren zo'n 10 jaar jonger dan ik.  Ik denk aan Luk De Koninck die nu ook in Mechelen woont, Gilda De Bal - ook Mechelse, Luk Van Mello, Josse De Pauw, Chris Cauwenberghs, Luc Springuel...

Les kreeg hij ondermeer van de legendarische Nand Buyl.  Jaak noemt hem een heel aangename, beminnelijke en geestige man.  Toen hij jaren later overleed speelde Jaak samen met zijn vrouw Chris Lomme in het stuk 'Licht in de ogen'.

In 1974 studeerde Jaak Van Assche af aan het Brussels conservatorium.  Ook Tuur De Weert en René Verreth volgden hetzelfde parcours.  Later zullen ze mekaar vervoegen in het Mechels Miniatuur Theater. 

Tuur was afkomstig van de Groenstraat en de gebroeders Manu en René woonden in het begijnhof.  Samen begonnen we in het MMT.  Ook oud-klasgenote Tessy Moerenhout kwam het gezelschap aanvullen...  Het MMT ging in 1965 van start in de OLV-straat waar nu de Sotscop is.  Directeur was Frans Dijck.  Nadien verkaste het naar de Molenstraat  - nu Thaborstraat.  Nadien naar de Oude Brusselstraat en nog later naar de huidige stek in de Hanswijkstraat..  Telkens ging het om de verdubbeling van zitplaatsen.

Het MMT was lang waanzinnig populair.  "Tot populair later bijna strafbaar werd".  Vooral door  de TV-serie 'De Collega's'  werd het gezelschap overbekend.  In dat stuk speelde Jaak de rol van Jean De Pesser.

(foto's: Guy Foqué)

'De collega's' werd oorspronkelijk door Jan Matterne geschreven voor de BRT.  Die wou toen een nieuwe komische reeks op de buis brengen, maar het concept bleef  lang in de schuif zitten.  Jan heeft er toen een theaterstuk van gemaakt dat door ons op de planken werd gebracht in Mechelen.  Toen de grote bazen van de televisie kwamen kijken, kreeg Jan Matterne groen licht om er een serie van te maken.  De cast bestond uit de kern van ons gezelschap - De Verrethen, Tessy Moerenhout, Mandus De Vos,Nelly Rosiers, Tuur De Weert..  En deze werd aangevuld met acteurs van het dramatisch gezelschap van de BRT.  Maar men is té snel met deze reeks gestopt.  Er zat beslist meer in.  BRT nam wel meer rare beslissingen.  De Reyerslaan had ook nog geen concurrentie toen. 

Het MMT was toen één van de beste en bekendste theatergezelschappen van Vlaanderen.   Veel schoolvoorstellingen werden gepland.  Vooral in de Beursschouwburg van Brussel.  En ook ontelbare reisvoorstellingen vulden de agenda. 

Ook in Nederland waren we erg populair.  We werden tot de top in Vlaanderen gerekend.  Ik denk dat er geen enkele schouwburg bij onze Noorderburen is waar we niet hebben gespeeld.

Jaak heeft nooit een ander gezelschap gekend.  Hij heeft er vele mooie rollen mogen vertolken.  Veel sociaal bewogen stukken stonden op het programma. 

Ontelbare rollen heeft Jaak gespeeld - dramatische en komische.  In het theater en op televisie.  Zo werd hij ook één van onze bekendste Vlaamse acteurs - iemand die met veel naturel een personage wist weer te geven.

Ik gaf vele jaren les in het conservatorium (van 1975 tot 2005) en drukte m'n studenten op het hart dat ze geen emoties mochten spelen die ze nog niet ervaren hadden.  Je moet eerst die emoties 'van buiten' leren voor je aan de tekst begint.  Als de emoties goed zitten komt die wel vanzelf.

(foto: Jan Smets)

Een rol waar Jaak bijzonder veel genoegen aan beleefde is deze van Roger Hendrickx in de wondermooie serie Katarakt op VRT (2003).  Hij heeft er erg goeie herinneringen aan.  Die heeft hij ook aan 'de zonen van Van As' waar nog een 5de seizoen van op stapel staat.

Maar ik heb ook veel andere mooie dingen kunnen doen.  Ook meewerken aan de Raf&Ronny-show van Stany Crets en Peter Van den Begin was fantastisch!  Het is zo'n geweldig creatief duo!  En op mijn 59ste kreeg ik de vraag om een rol te spelen in 'De Kampioenen' - als antiquair Fernand Costermans.  Ik wou dit wel doen, maar mijn voorwaarde was wel dat de serie toch nog een 5-tal jaar zou doorgaan.  Na 21 jaar is men er mee gestopt.  Eigenlijk kon men nog wel een tijdje verder.  Maar ja.  De VRT besliste om er een punt achter te zetten.  Wel werden nog enkele films ingeblikt.  De 4de film werd gedraaid in Zuid-Afrika.  Drie weken lang hebben we er verbleven.  Het was een plezante ervaring zo met een toffe ploeg gemotiveerde mensen.  Eerst werd er gefilmd in Johannesburg waar ik zo'n 3 halve draaidagen had en nadien nog in Drakensbergen waar ik 3 volle dagen aan meewerkte.

Vroeger speelden acteurs voornamelijk in het theater en vulde men dat aan met TV-werk.  Nu zie je vaak dat er ook acteurs zijn die op het kleine scherm komen, maar zelden of nooit op de planken staan, vertelt Jaak.  Hij ziet veel talent in Vlaanderen - ook bij opkomende acteurs...

Zolang het mij nog lukt speel ik verder.  Ik word ouder en je voelt dat sommige draaidagen zwaar worden.   Maar ik beleef er nog altijd plezier aan.  Ook in de TV-soap 'familie' op VTM heb ik een rolletje.  Maar dat vergt maar 1 werkdag per week.  Naar het theater ga ik nog erg regelmatig.  Vooral naar Arsenaal/Lazarus waar nu Willy Tomas directeur is en waar ik ooit zoveel tijd doorbracht.  Samen met mijn vroegere collega en vriend Tuur De Weert zetel ik er nog in de raad van beheer.  De andere collega's van toen kom ik eerder sporadisch tegen.  René zag ik nog wel op de première van de laatste Kampioenenfilm.

Naast het acteren was Jaak ook lang actief in de politiek.  In zijn jonge jaren was hij dat bij de Mechelse CVP-jongeren.  Met Joos Somers - vader van burgemeester Bart Somers - en bijna naaste buur - stapte hij over naar de Volksunie-jongeren.    Zijn interesse ging altijd sterk uit naar socio-maatschapelijke thema's en milieu.

En zo ben ik dan jarenlang werkzaam geweest binnen N-VA in Bonheiden-Rijmenam: één gemeente - maar wel heel aparte entiteiten.  In Mechelen kom ik buiten een avondje theater niet zo erg veel.  Zo'n avond kost soms meer dan een kaartje voor de schouwburg als je je auto wil kwijt geraken.  En als je daarna ook nog iets gaat drinken heb je een kapitaaltje uitgegeven.  Ik heb dit ooit nog gezegd tegen voormalig cultuurschepen Frank Nobels, wiens vrouw Hilde Van Haesendonck mijn collega was in het MMT...

(foto's: Guy Foqué)

Jaak en Heddie hebben één zoon.  Hij zorgde voor twee kleinkinderen.  Kleindochter Elise studeert regie aan het RITS.  De appel valt niet zo érg ver van de boom.  Kleinzoon Gabriël zit nog op de lagere school.

Jaak Van Assche is één van de bekendste TV-gezichten.  Overal waar hij komt wordt hij herkend.

Veel last heb ik er niet van.  In mijn eigen streek al zeker niet.  Hier ziet men mij natuurlijk vaker.  Voor mijn omgeving is het soms vervelender.  Maar storen doet het niet écht.  Behalve misschien als je rond middernacht op een trouwfeest verschijnt en iedereen zowat boven zijn theewater is en ze allemaal op jouw schouder beginnen kloppen (lacht)

Het is nu helemaal gestopt met regenen en we lopen na de gezellige babbel naar buiten voor de obligate portretfoto's...

Jaak heeft van zijn hobby zijn beroep kunnen maken, en de stap die hij hiervoor zette is een gelukkige beslissing te noemen.  Het leven was voor Jaak één speel-tijd. En dat is het nog altijd.  

(foto: Guy Foqué)

(met dank aan Petra Van der Poel en Guy Foqué voor de samenwerking)