Help mee de Heilige Geestsite de Vlaamse Onroerend Erfgoedprijs winnen!

met categorie:  

 

(foto's: Jan Smets)

Marc Debatty noemt het de Oscar van Monumentenzorg.  En dat is deze Vlaamse Onroerend Erfgoedprijs ook wel.  Wie met deze prijs mag pronken heeft de hoofdvogel afgeschoten.  Enne... wat méér is: Mechelen maakt grote kans om deze belangrijke prijs weg te kapen!  Jawel!  En ook JIJ kan je steentje hiertoe bijdragen.  Dan doen we niet alleen omdat we fiere Maneblussers zijn: maar het project is dan ook een fantastische realisatie waarop we heel trots mogen zijn.  Overwaard om er je stem aan te geven.  De Heilige Geestsite (waar ondermeer Beeldsmederij De Maan gevestigd is) is één van de drie laureaten die op 5 oktober op het ereschavotje mag staan.  Maar die eerste plaats is toch wel waarnaar we trachten.   Tot en met 9 september (de dag van Open Monumentendag) kan je ook jouw stem uitbrengen.  Want iedereen krijgt de kans om online te stemmen voor de publieksprijs.  Stem je de Maan naar de Hemel?  Je kan dit doen op: https://www.onroerenderfgoedprijs.be     Ik doe het alvast NU!

 

 

We kennen de Heilige Geestkapel allemaal.  Deze oude kapel dat één van de oudste gebouwen is van de Dijlestad ligt mooi in de schaduw van onze trotse toren.  De kapel werd eind 13de eeuw opgetrokken en was bedoeld als armeninstelling.  In het aanpalende Heilige Geesthuis aan de Minderbroedersgang werden de goederen bewaard die aan de armen werden uitgedeeld.  Zo ging dat eeuwenlang...

Later deden deze gebouwen dienst als voorloper van het OCMW dat nu fungeert onder de naam Sociaal Huis.  In de kapel was een wachtzaal voor de armen die er hun bijdrage kwamen halen, en het Heilige Geesthuis werd het kantoor voor de administratie.

Nog later vond het Mechels Stadspoppentheater hier haar stek.  In 1948 werd dit door de legendarische Jef Contryn ingericht.  Generaties kinderen (én volwassenen) hebben hier ontzettend genoten van de voorstellingen die hier werden gegeven.  Jeugdsentiment mét kwaliteit.  Zoon Louis zette de traditie verder, en ondertussen is ook kleinzoon Paul nog steeds actief in het theater dat later Figurentheater de Maan werd genoemd, om sinds een  paar jaar herdoopt te worden tot Beeldsmederij De Maan.

Het theater kreeg hier vanaf 1968 een vaste plaats.   Het gebeurde volgens de heersende tijdsgeest niet zonder brokken te maken.  Scène en buhne werden eerder brutaal in de kapel geplaatst en de betonnen tribune werd neergepoot in het aangrenzende heilige Geesthuis. Hierdoor verdween ook de historische scheidingsmuur tussen beide gebouwen.  Je kan daar treurig over wezen, maar je moet dat plaatsen in de mentaliteit van die jaren toen de stad deze gebouwen aankocht om er het theater in onder te brengen.

De Maan is ondertussen al 50 jaar een belangrijke uitvalsbasis voor jongerenkunsten.  elk jaar worden hier tot 400 voorstellingen opgevoerd en men krijgt hiervoor niet minder dan 40 000 toeschouwers over de vloer.  Da's niet min!

 

 

In 2007 keurde de brandweer de toenmalige zalen af en dat gaf aanleiding om een renovatietraject op te starten.  Het ontwerpteam bestond uit architecten Beeck en Hermans en architectenbureau ooSTpool.  

Naarmate het project vorderde, groeiden ook de eisen en wensen, en werd duidelijk dat dit de draagkracht van de historische gebouwen sterk zou overstijgen.  Op advies van de Vlaamse bouwmeester werd het team uitgebreid met Import.Export.architecture.  Na grondige analyse viel de beslissing om de twee theaterzalen onder te brengen in een nieuwbouw.

 

 

Hierdoor konden de zware theaterfuncties uit de fragiele monumentale delen worden gehaald wat heeft geleid tot een serieuze verbetering van techniek, comfort én toegankelijkheid.  Alles werd aangepast aan hedendaagse normen.

Bij de werken werden de originele 17de eeuwse luiken in de achtergevel in ere hersteld.  Ze werden opnieuw zichtbaar en geven nu inkijk in het atelier van de poppenmakers.

 

 

Waar het theater zich vroeger eerder in de marge van de cultuursite bevond, naast academie, cultureel centrum en conservatorium, heeft ze nu een prominente plaats veroverd.  Het nieuwe gebouw - De Kuub - werd geïnspireerd op een maanlander en verbindt het theatervolume met het cultuurplein.  Het interieur biedt een geslaagd evenwicht tussen oud en nieuw.

De Maan betrekt met veel enthousiasme vanaf 2015 de huidige stek.  Naast de theaterzalen met 180 en 120 zitplaatsen kregen ook kantoren, een atelier en een repetitieruimte hier een plek.

 

 
 
Het project toont aan dat, mits de juiste benadering, de synergie van eeuwenoude monumenten en hoogstaande hedendaagse architectuur hand in hand kunnen gaan, én kan leiden tot een nieuwe, geladen en inspirerende plek.
 
 
Het is een toonvoorbeeld geworden van integrale en geïntegreerde monumentenzorg.  Hier gaat hedendaagse architectuur perfect in daloog met historische architectuur.  Architecturaal, stedenbouwkundig en kunsthistorisch gezien is dit een realisatie geworden waar Mechelen heel fier op mag zijn. 
Het complex op deze site leeft en heeft een grote uitstraling.  Hier ga je als passant niet zomaar aan voorbij.
 
 
 
 
Het concept is doordacht en vernieuwend en visueel erg aantrekkelijk.  De Maan heeft nu een kleinschalig theatercomplex in het hartje van de stad, tussen monumenten én boven het dak van kunstgalerie De Garage en knipoogt naar Sint-Romboutstoren.  Ze vullen mekaar allemaal aan en versterken mekaar.
 
De beleving van dit alles kan je echt wel geweldig noemen.  Deze beleving start niet bij het opengaan van het theaterdoek, maar begint al bij het naderen van de site.
 
De grote betrokkenheid van alle partijen, van stad, tot de Maan, van Vlaamse bouwmeester en architectenbureaus en het agentschap Onroerend Erfgoed, hebben geleid tot dit knappe resultaat.
 
 
 
 
 
De kapel is ondertussen ook mooi gerestaureerd en is een prachtige polyvalente ruimte geworden die samen met het eveneens gerestaureerde Heilige Geesthuis ingericht kan worden als receptie- of tentoonstellingsruimte.    Tot de zolder toe werd de ruimte heringericht, mét glans!
Interessante bouwelementen kwamen tijdens het hele proces naar boven - zoals een barokke schildering en een gedecoreerde gedenksteen.
 
En nu?  stemmen maar!