(foto's:Jan Smets)

We beleven in onze stad fantastische tijden wat monumentenzorg betreft!  Onze historische kerken verrijzen één voor één uit een wat lamentabele staat en ogen mooier dan ooit.  Na de Sint-Petrus en Pauluskerk en de Hanswijkbasiliek is het nu de beurt aan de Sint-Jan-Baptist-en Sint-Jan-Evangelistkerk om te schitteren.  Nu de restauratiewerken afgerond zijn gaat deze prachtige kerk weer open.  En dat kreeg vanavond een plechtig én feestelijk tintje.  Tal van genodigden gingen op de uitnodiging in, en een bomvolle kerk genoot met volle teugen van wat ze te zien en te horen kregen.  Een blije voorzitter van de kerkfabriek, François Verberdt, kon zijn ontroering niet verbergen nadat kardinaal Jozef De Kesel, schepen van Monumentzorg Greet Geypen en burgemeester Bart Somers, de gedenkplaat onthulden.  Het muzikale luik werd opgeluisterd door het ensemble Hathor Consort en Annelies Van Gramberen.  Het programma werd aan mekaar gepraat door Sofie Stevens van Monumentenzorg.  Opgemerkte gast was kardinaal Godfried Danneels die bijna in de schaduw van de Sint-Janskerk woont.  Met een drankje en een hapje werd er nog lang nagepraat...

Mechelen heeft er weerom een pareltje bijgekregen en daar mogen we best trots op zijn.  Nergens anders in ons land vindt men zoveel mooie historische kerken op een kluitje bij mekaar.  Binnenkort mag ook de Katelijnekerk feestelijk zijn deuren heropenen...  En we kijken nu al uit naar de Begijnhofkerk die volledig uit haar stellingen te voorschijn zal komen.  Er staat ons dus nog meer fraais te wachten!

Sinds lang kon de kerk eindelijk weer betreden worden langs de grote poort in plaats van langs de zij-ingang.  Dit maakt dat we bij het binnenkomen reeds getroffen worden door het imposante interieur en de grandeur van de kerk.  Je krijgt alzo een heel ander perspectief aangeboden.  De kerk oogt verrassend helder en de belichting is bijzonder geslaagd te noemen. 

Vele parochianen, medewerkers, politici, deken De Keersmaecker, stadsgidsen...Ze genoten er allemaal van...

(kardinaal De Kesel met zijn voorganger kardinaal Danneels...)

(architect Karel Beeck en echtgenote)

De aan de buitenkant relatief eenvoudige 15de eeuwse gotische kerk kreeg al een buitenrestauratie in de periode 2008-2011.  Vanaf augustus 2016 werd gestart met de binnenrestauratie.  Dit alles paste in een meerjarige subsidiëringsovereenkomst voor de restauratie van vijf historische kerken in onze binnenstad.

De Sint-Janskerk heeft een grote erfgoedwaarde.  Het interieur is opmerkelijk rijk en bezit vele kunstobjecten waaronder het topstuk 'De Aanbidding der Wijzen' door niet minder dan Peter Paul Rubens die dit werk speciaal voor deze kerk realiseerde.(de kwitantie met handschrift van de meester bevindt zich in een toonkast in een zij-altaar).  Maar naast deze beroemde triptiek zijn er nog meer pareltjes te ontdekken... Veel hiervan is van Mechelse makelij.

En vergeet zeker niet de nog relatief recent ontdekte eeuwenoude wandschilderingen achter het orgel.  Die kan je bezoeken met een gidsbeurt aan deze kerk, die een meerwaarde geeft aan onze stad die de Bourgondische periode meer en meer in de verf wil zetten.

(met ondermeer schepenen de Nijn, Hendrickx, Backx...)

(deken De Keersmaecker en schepen Schroons)

(Sofie Stevens en Marc Dubatty van Monumentenzorg - schepenen Hendrickx, Geypen en kardinaal De Kesel)

(links François Verberdt)

Het totaalprocject bestond uit twee luiken.  De interieurrestauratie werd uitgevoerd door Renotec.  Ardovlam stond in voor de vernieuwing van de inbraak-en branddetectie.  Elfi Hermans van architecten Beeck&Hermans bvba is de projectarchitect voor de volledige restauratie van de kerk en de opmaak van het beheersplan.

De kerk was vele malen het onderwerp van aanpassingen, vergrotingen en herinrichtingen.  Op het einde van de 18de eeuw werd een indrukwekkend eindresultaat bereikt onder de impuls van de Oratoren.

De kerk was toen helderwit en de uitzonderlijke waarde van het hoogaltaar, de schilderijen, de kerkmeestersbanken, de preekstoel en het indrukwekkende orgelbuffet kwam maximaal tot zijn recht.  Er werd gekozen om dit totaalconcept opnieuw na te streven.

(links Elfi Hermans - onder Sofie Stevens)

Tijdens de huidige restauratie werden er nog enkele bijkomende werken voorzien aan het exterieur: de houten draagconstructie en de onderste zone van de vieringtoren werden vervangen.  Na ontmanteling door een kraan werd de restauratie van dit torentje naast de kerk op de begane grond uitgevoerd.  Deze werken waren nodig om het interieur van schade te behoeden vanwege insijpelend vocht en aantasting door insekten...

De schilderijen die zich in het hoofdaltaar (Rubenstriptiek) en het sacramentsaltaar (Willem Jacob Herreyns) bevinden, bleven ter plekke tijdens de interieurrestauratiewerken.  Beide altaren werden omkast en hierdoor beschermd tegen mogelijke schade.  In deze 'kasten' werd het klimaat voortdurend geregistreerd.

Een uitzonderlijk schilderij met een voorstelling van de doop van Christus door Johannes, gemaakt door Egidius Jozef Smeyers, werd grondig gerestaureerd en teruggehangen op de plek waar de hoofdbeuk en de dwarsbeuken elkaar kruisen.  Ook twee andere, kleinere werkjes zijn meer dan waarschijnlijk van zijn hand.  Deze schilderijen werden gerestaureerd in het atelier van Johan Van den Eede.

Ook de sacramentskapel, de sacristie, het hoogkoor en de viering werden gerestaureerd.  De kostprijs van de hele operatie bedraagt 2.683.096 Euro.  De Vlaamse overheid subsidieert het project voor 2.155.000 Euro.  De stad staat in voor 528.096 Euro.

De Sint-Janskerk zal in de toekomst nog meer uitgespeeld worden als toeristische trekpleister. 

Bezoekers met een smartphone of tablet kunnen de kerk op een interactieve wijze ontdekken.  Via een handige app ontvangen ze tijdens hun bezoek informatie over de kunstwerken.

Misvieringen zullen er blijven plaatsvinden.  De eredienst blijft de hoofdfunctie van deze kerk, maar stad, bisdom en kerkfabriek hebben een akkoord om de gotische kerk zo veel mogelijk te ontsluiten voor kunstliefhebbers.