(foto's: Jan Smets)
Ik was 9 jaar. 1970. Ik ontdek vandaag een oud foto-album dat me helemaal in een nostalgische bui brengt. Die zomer zouden we met het hele gezin op vakantie trekken naar Zwitserland. Naar Saas-Grund. Spannend. Voordien brachten we in de zomermaanden ettelijke weken door in Heist-aan-Zee. Maar dat jaar stond Zwitserland op het programma. En dat was nog nét wat anders; Je kan het haast niet meer voorstellen nu zovelen al alle hoeken van de wereld hebben gezien. Mijn kleinkinderen die nog lang niet hun eerste verjaardagskaarsje mogen uitblazen, hebben al een paar vliegtuigtrips meegemaakt. Onvoorstelbaar in die vroege jaren zeventig. Mijn vader, Fons Smets, was kantoorhouder van het reisbureau Ultra Montes, Onder den Toren. Voordien droeg het de naam 'Vakantiegenoegens'. En hij mag met recht en reden wel één van dé promotoren genoemd worden van het toerisme in het Zwitserse Saastal in Wallis. Ere wie ere toekomt: deze streek werd 'ontdekt' in de vroege jaren zestig door pioniers als Jan De Kock, Robert Coppens, Juul Geens... Toen was er in de vier dorpen van dit dal nog geen sprake van massatoerisme, nog afgesneden van de buitenwereld. Maar het Mechelse kantoor van Ultra Montes heeft de streek mee helpen ontginnen: meer bepaald de dorpen Saas-Grund en Saas-Almagell. Saas-Fee dat zich later mondainer ontwikkelde dus niet. Ontelbare Maneblussers hebben zo Zwitserland ontdekt. Vooral in de jaren zeventig brachten honderden Mechelaars er hun vakantie door. Elke vrijdagavond vertrokken één of meerder reisbussen van 'Centrum Cars' richting bergen. Velen durfden in die tijd niet altijd de lange autoreis aan en boekten veiligheidshalve hun plaatsje op de bus...
Twee chauffeurs zaten afwisselend aan het stuur. Een reisleider vertelde over het reistraject en de streken waar we doorreden. Na een stop in baancafé Los Angeles in Bastogne werd de lange nacht ingegaan, om 's ochtends voor dag en dauw de benen te strekken in het treinstation van het Franse Besançon. Ik leerde Frans stokbrood en croissants kennen. Enne...de Franse toiletten... Met de neus gedrukt tegen de venterramen van de bus..., je mocht ook al eens een liedje zingen of mopje vertellen voor de micro...
Dan ging de reis verder, de Zwitserse grens overstekend en langs het meer van Genève, kronkelend langs plaatsjes als Montreux, Vevey, enzovoort... Martigny was de poort naar het Rhônedal, en nadat we Visp gepasseerd waren, kroop de bus langs ontelbare haarspeldbochten naar het langverwachte vakantie-oord. De vierduizenders torenden hoog boven ons uit. Zo kwamen we dan op zaternamiddag eindelijk ter bestemming.
Het was een openbaring. Elk jaar opnieuw trokken we er terug naar toe. Mijn vader ging vaak ook nog enkele dagen in het najaar naar ginds, om contracten op te stellen met hoteliers of eigenaars van appartementen of chalets.
(reisbureau 'Vakantiegenoegens' - Ultra Montes, Onder den Toren - Met dank aan de Regionale Beeldbank voor het onlenen van deze foto)
Zo was 'Saas' in ons gezin manifest aanwezig. Als kind vond ik mijn vader een erg belangrijk iemand. Men sprak in Saas met ontzag over 'Herr Smets'. Je leert dit later natuurlijk wel relativeren. Maar dat hij met veel liefde voor de streek deze vakanties enthousiast wist te 'verkopen' staat buiten kijf.
In die jaren kwam men bij elke wandeling in het Saastal wel bekenden tegen. Soms leken Saas-Grund of Saas-Almagell wel Mechelse kolonies...
De aanwezige Mechelse reisleiders stippelden een programma uit voor elk wat wils.
De kapellekensweg, dammen bouwen aan de Saaser-Vispa, de Weismieshütte, marmotjes voederen op Furgstalden, edelweissen ontdekken op de Grundberg, langs de Monto-Moropas de Italiaanse grens oversteken, de jaarlijkse Höheweg nach Gspon...
Die tijden zijn natuurlijk lang voorbij. Mensen gaan wel op eigen houtje naar ginds als ze dat willen. Die bussen rijden al in geen eeuwen meer. En we ontdekten nadien exotische bestemmingen... Vliegtuigreizen werden democratischer en Zwitserland werd door sommigen niet meer zo 'hip' bevonden.
Maar 'Saas' heeft zeker een belangrijke bijdrage geleverd in het emancipatieproces van de Mechelse toerist. En dat zeg ik zonder overdrijven.
Vandaag snuister ik in dat ouwe album, en denk aan zomers van lang geleden.
Beslist hebben tal van Mechelaars nog mooie herinneringen aan die vakanties in deze prachtige Zwitserse uithoek...
(spelend aan de Saaser-Vispa. Ik sta bovenste rij tweede van rechts...)