(foto's:Jan Smets. Prof.D. Verté)

In een mooi gevulde Stadsschouwburg werden deze namiddag de eerste resultaten van het Ouderenbehoeftenonderzoek uit de doeken gedaan.  En het waren de vrijwilligers die de afgelopen maanden van deur tot deur gingen om de enquêtes ingevuld te krijgen, die de eer en het genoegen kregen om als eersten de grote lijnen van dit onderzoek aan te horen. Ook leden van de seniorenadviesraad (SARS) en diensten van Stad en Sociaal Huis behoorden tot de toehoorders.  Het werd een haast feestelijk gebeuren waarbij we getrakteerd werden op méér dan één muzikaal intermezzo van de Belgische jazz-pop belofte Keith Canvas.  Met zijn groepje uitstekende muzikanten gaf dit talent van eigen bodem (Mechelaar Bart Mertens, zoals hij in het 'gewone' leven heet) maakte er een gesmaakte namiddag van.  Natuurlijk ging het in de eerste plaats om de resultaten van de enquête.  Maar dit presentje als extra bedanking voor de senioren-vrijwilligers die voor een groot gedeelte voor het succes van dit onderzoek tekenden, was beslist een leuk toemaatje.

Het wasVUB- Prof.Dr.Dominique Verté die de eerste resultaten bekend maakte.  Journaliste Greet Pluymers die de het programma vakkundig aan mekaar wist te praten, kondigde hem aan als 'vergrijzingsexpert'.  Maar dit zei ze met een knipoog.  De professor is niet de minste.  Hij is doctor in de medische sociale wetenschappen en mag terecht een specialist genoemd worden in seniorenproblematiek-en beleid...

(rechts: Greet Pluymers)

In dit grootscheepse onderzoek werden de noden en behoeften van senioren in onze stad bevraagd. 

Hiervoor namen Stad en Sociaal Huis de VUB onder de arm.  Het onderzoek werd reeds in een 200-tal steden en gemeenten in ons land uitgevoerd.  En voor de praktische uitwerking - wat wil zeggen: ronddragen en ophalen van de enquêteformulieren, zorgden zowat 100 vrijwilligers: allen actieve senioren.

Zij gingen op stap met een 20 bladzijden tellende enquête met 93 vragen - een hele boterham.  Elkeen bezocht gemiddeld een 10-tal ouderen. Sommigen waren zo enthousiast dat ze nog formulieren kwamen bijvragen.  Zo was er iemand die niet minder dan bij 40 geselecteerde ouderen aanbelde.

701 formulieren werden ingevuld teruggebracht.  Hiermee mag het onderzoek ook erg representatief genoemd worden.

Prof.Verlé is best tevreden met de resultaten van het onderzoek.  Nu hoopt hij ook dat men de gegevens grondig wil bestuderen en aanpakken om beleid te voeren.  Hij merkte op dat de Mechelaar toch iets gereserveerder is in zijn uitlatingen dan in andere vergelijkbare steden.  Dit tussen haakjes.

In onze stad leven zo'n 19 600  60-plussers of 22,8% van de bevolking. Hiermee zit Mechelen in de kopgroep van de vergrijzing ! De stad kreeg met dit onderzoek een representatief beeld van onze senioren en wat ze goed of minder goed vinden op vlak van huisvesting, buurt, gezondheid, zorg, welzijn, verenigingsleven, maatschappelijke bijdrage, tevredenheid...

De resultaten werden vergeleken met 9 andere centrumsteden in Vlaanderen.

De professor kon dadelijk al een paar opvallende conclusies geven.  Het is opmerkelijk dat in Mechelen de groep ouderen het sociaal-economisch beter hebben dan in vergelijkbare steden.  Maar hij waarschuwt ook om voorzichtig te zijn met gemiddelden.  Naast deze groep leven er in Mechelen ook een deel senioren met grote financiële onzekerheid.

Ook haalt hij als opvallend punt aan dat hier méér hoogbejaarden leven, maar...dat die minder gezondheidsproblemen blijken te hebben dan in andere steden.

"Er zijn hier méér hoogbejaarden, maar ze zijn in Mechelen 'beter bewaard' "

Mechelse senioren voelen zich over het algemeen vrij goed in hun vel, voelen zich gezonder  en minder eenzaam dan elders, en als ze hulp vragen doen ze dat vooral aan familieleden.  Niet aan buren.   Hulp wordt meestal geboden in het huishouden of bij verplaatsingen. 

Bij de formele hulpverleners scoren poetsdiensten, huisarts en gezinszorg het hoogst.

Tevreden is men over de aanwezigheid van dokters en apothekers, buurtcentra, oversteekplaatsen...

Ook tevreden is men over de dienstverlening van stad, Sociaal Huis, en in iets  mindere mate ook over de politiediensten.

Het onveiligheidsgevoel is minder groot in Mechelen dan op andere plaatsen.  Dit gevoel stijgt wel met de leeftijd.

Zover de Goed-Nieuws-Show...  Het viel ook op dat de sociale cohesie in Mechelen best beter kan.  Deelname van senioren aan verenigingsleven en vrijwilligerswerk scoren hier veel minder goed.  Nochtans is er heel wat potentieel te vinden in onze stad.  Een werkpunt...  72% doet niet aan vrijwilligerswerk, maar toch geeft 24 % aan om dit in de toekomst te overwegen.

Wat ook minder hoge ogen gooit is het in hun aanvoelen te kort aan post-en bankkantoren, kruideniers, bakkers en slagers in hun buurt.  Ook zitbanken mist men hier en daar.   Men heeft vooral last van verkeersdrukte en lawaaihinder en soms voelt men aan dat de groep met migratie-achtergrond té groot is.

Over het aanbod aan openbaar vervoer zijn de meningen verdeeld.  Opvallend is dat het niet écht slecht wordt ervaren?

Bijna de helft van de senioren is tussen de 60 en 69 jaar.  23 % is ouder dan 80 jaar.  Een derde leeft alleen. Mechelen telt een hoog percentage aan gescheiden senioren (10 %).  Een vierde van de ouderen geeft aan op termijn beroep te moeten doen op buren als ze hulpbehoevend zijn.

4% van de senioren zegt op niemand beroep te kunnen doen als men hulp nodig heeft.  Dat cijfer ligt hoger dan in andere centrumsteden.

Eenzaamheid voelen vooral de 60-jarige senioren.  Dit betert gek genoeg bij het ouder worden.

Al de gegevens moeten nu nog verder verfijnd worden.  Het definitieve rapport volgt in april.  De Nieuwe Maan van die maand zal de resultaten in een bijzonder seniorennummer publiceren.

  (Koen Anciaux)

Schepen Koen Anciaux - tevens voorzitter van het Sociaal Huis- bedankte heel bijzonder de vele vrijwilligers die op stap zijn gegaan.  "Het moet een gezonde bezigheid geweest zijn...  Ze hebben veel kilometers gewandeld van deur tot deur..." Natuurlijk had hij ook een woord van dank over voor het team van de professor en seniorenconsulente Tina Vanhoye.  (Prof.Verté noemde haar een formidabele 'madam' die haar job adequaat en met hart en ziel doet!) en Diane Vleminckx die veel werk achter de schermen deed.  Nu zal men aan de slag gaan met de aanbevelingen.

                          (Tina Vanhoye)  

Na de uiteenzetting volgde nog een door de stad aangeboden drankje in de foyer.  De vrijwilligers kregen een bedanking in de vorm van een Mechelenbon van 25 Euro.  Ik maak met een aantal van hen een praatje.  Deze vertelden me dat ze het ook zouden gedaan hebben zonder dit presentje. Over het algemeen vond men het prettig om doen. Ook al kroop er veel tijd in.  Bij enkele mensen zat men soms anderhalf uur mee aan tafel om te helpen bij het invullen van de enquête.  Iemand geeft me aan dat ze Mechelen beter leerde kennen.  Ze kwam in buurten en straten waar ze anders nooit kwam.  Op sommige plaatsen moest men meerdere keren terugkomen.  Soms waren mensen eerst wat argwanend, en in een zelden geval eerder negatief ("wat gaat het allemaal uithalen?").  Toch waren er ook veel toffe contacten.  De resultaten verrassen wel een aantal van hen.  Vooral ook het feit dat mobiliteit in Mechelen niet zo héél negatief scoort..

(de groep vrijwilligers waarmee ik een praatje sla: vlnr Leo Jannes, Lutgart Spanoghe, Luc Deleersnijder, Leo Vercruysse, Celine Deprins, Ingrid De Waegemaeker, Marina Mariën)

De cijfers zijn de cijfers.  Meer details volgen dus later.  Maar toch mag nu al worden gesteld dat het resultaat van dit behoeftenonderzoek nuttig en opmerkelijk tegelijk is.

We horen hierover later nog meer...