(foto's: Jan Smets)

Voordien had ik hem nog nooit opgemerkt...  Maar vandaag zag ik hem plots: een hond op de oostgevel van 'den Ouwen Dok': een fascinerend en lichtelijk vreemd detail op een deel van de façade die haast een replica is van de zogenaamde 'Spaanse gevel' van ons stadhuis.  Het is maar één van de vele opmerkelijke bijzonderheden van dit wel heel imposante gebouw dat wellicht het grootste beschermde monument is van onze stad, naast onze Sint-Romboutstoren.  Vandaag werd met enige trots het eindresultaat van de buitenrestauratie getoond aan de pers.  Die trots is terecht!  Het voormalige zwembad waar zovele Maneblussrs met veel nostalgie aan terugdenken is na jarenlange leegstand weer verrezen in zijn oorspronkelijke status.  Het was architect, Mechelaar, Pieterjan Franck van het Brusselse bureau Origin Architecture & Engineering die tekst en uitleg mocht geven...

Deze belangrijke en voor de buitenwereld zichtbare fase van het restauratieproces is hiermee gerond.  Rond 8 januari starten de werken voor de binnenrestauratie.  En die moeten normaal gezien na anderhalf jaar voltooid zijn, vertelt schepen van monumentenzorg Greet Geypen.

In het gebouw komt er eenviersterrenhotel met welnessfaciliteiten,van de bekende Nederlandse keten Van der Valk.  Ook een congresfunctie zal 'den Ouwen dok' krijgen.

Den Ouwen Dok krijgt hiermee een nieuwe semi-publieke invulling.  En dat is mooi te noemen.  Een zinvolle herbestemming is immers de beste garantie voor een monument als dit.  Een stadsgezicht is gered.  Den Ouwen Dok wordt hét landmark van deze Mechelse wijk in ontwikkeling.  Want met de uitbouw van de Eandissite zal dit stukje Mechelen een ware metamorfose krijgen!

Het vroegere zwembad is een enorm complex.  Het werd gebouwd tussen oorlogsjaar 1914 en 1925.  Het heeft een reden waarom er zo lang aan gewerkt is.  Zo kon men de arbeiders lang aan de slag houden zodat ze niet verplicht konden terwerkgesteld worden in Duitsland.

Het gebouw was ook méér dan louter zwembad.  Het was in de ware betekenis van het woord ook een 'badinrichting' waar in tijden van toenemende belangstelling voor een betere hygiëne aan 'gezondheidsopvoeding' kon worden gedaan.  Met stichtende spreuken op de westgevel van het gebouw werden de Maneblussers hiervoor extra gesensibiliseerd voordat ze hier een douche of bad konden nemen.

Den Ouwen Dok is extreem rijkelijk uitgewerkt.  Hiervan getuigen het schrijnwerk, de poorten, de dakgoten, de pinakels op de dakkapellen...  Heel minitieus en met veel vakkennis werd alles hersteld of gereconstrueerd.

Het eerste wat gebeurde is de witte verf verwijderen die er in de jaren zeventig van vorige eeuw werd opgeborsteld.  Dat vroeg veel tijd en moeite, maar het resultaat mag er wezen.

De minst gekende gevel is die van de achterkant.  Toch zijn hier heel boeiende details op te merken: zoals de tweetalige stenen opschriften en de voornoemde spreuken.  Deze gevel zal in een latere fase veel meer tot uiting komen als ze aan een nog aan  te leggen plein zal komen te liggen. 

Opvallend zijn de hoge ramen van wel meer dan twee meter hoog.  De vroegere ritmiek van het schrijnwerk is in ere hersteld en de hele gevel heeft het cachet van lang geleden teruggekregen.  Al het schrijnwerk werd deskundig in eigen atelier hermaakt.

Den Ouwen Dok die in eclectische stijl werd opgetrokken naar een ontwerp van August Van Haesendonck is een pareltje geworden.  Aanvankelijk was het de bedoeling dat het één van de grootste Europese zwembadcomplexen zou worden met publieke baden, douanedepot en stapelplaats als extra functies.  Ook verschillende verenigingen vonden er in de voorbije decennia hun stek.

Tot 2001 was het zwembad in gebruik, maar door de aanwezigheid van asbest diende men de inrichting te sluiten.  Door de verouderde installatie en stabiliteitsproblemen werd besloten om het niet meer te gebruiken als zwembad.  En dit betekende het begin van verval...

Gelukkig was er licht aan het eind van de tunnel.  In 1997 werd het pand erkend als beschermd monument.

Nu is de buitenrestauratie voltooid.  Hiervoor diende een bedrag opgehoest van 2,5 miljoen euro exclusief BTW.

Origin Architecture & Engineering wil aan de rijkdom van het verleden een toekomst geven.  Het benadert erfgoedrestauratie niet vanuit heimwee maar als een manier om vanuit dankbaarheid voor het verleden ten dienste te staan van de toekomst.  Het bureau bestaat uit een multidisciplinair team van 29 specialisten als architecten, ingenieurs, een historicus en een restaurateur, dat zorg draagt voor alle studies en de opvolging van de restauratie, renovatie of herbestemming.  Voor dit project is samengewerkt met aannemer Van Loy & Cie uit Herselt.

(vertegenwoordigers van het architectenbureau, Pieterjan Franck, Charlotte Neys, Robin Engels, schepen Greet Geypen en Marc Dubatty van Monumentenzorg Mechelen...)