(foto's: Jan Smets)

De watervallende poëzie van Mark Van Tongelen is fijnproeverij van de bovenste plank.  De woorden dwarrelen, zwerven - wervelend...  Mechelaar Van Tongelen (°1956) hoeft zich écht niet meer te bewijzen.  De dichter die nu al flink wat jaren in aangrenzend Bonheiden woont is een grote naam in de wereld van de poëzie.  Zijn werk wordt - terecht - sterk naar waarde geschat en de vaak steengoede recencies bewijzen dat hij een talent is om te koesteren.  Jammer dat poëzie nogal eens stiefmoederlijk behandeld wordt.  Spijtig dat een dichtbundel niet hoog op het prioriteitenlijstje staat bij een bezoek aan de boekhandel.  Maar mag ik nu een lans breken voor de nieuwste bundel van Mark Van Tongelen: elke boekenminnaar en elke liefhebber van taalvirtuositeit moet beslist het poëziehoekje van z'n favoriete boekhandel opzoeken en 'De loeiende tier' in z'n boodschappenmandje leggen.  Dit is dichtwerk om van te genieten - met kleine porties - op het salontafeltje of nachtkastje te leggen - van te proeven, om te herkennen, om over te mijmeren.  Vanmorgen zat ik met Mark bij een koffietje in boekhandel De Zondvloed in de OLV-straat. Luisteren naar Mark is een genoegen.  Hier praat een levenskunstenaar, een filosoof...  We praten over leven en dood, over de zee, en kunst, en dichters, over een veranderende wereld...Eb en vloed - zondvloed van woorden en gedachten.  "Er is geen grens aan het verbeelden" schrijft recensent Johan Reijmerink over dit werk.  Hij heeft volkomen gelijk.

Mark is al heel zijn leven bezig met 'het woord'.  Hij schreef voor kranten; voor televisie maakte hij scenario's voor kunstdocumentaires... Té veel om op te noemen.  Proza, poëzie: kortom, taal was altijd al zijn ding.

Hij bezit een rijk klankregister.  Dat bewezen zijn vorige publicaties al.  Mark is een componist met woorden die dansen en klinken in oneindige variaties en toonhoogtes..

Nu is er dus een nieuwe dichtbundel van de drukpers gerold.  Uitgeverij Atlas Contact brengt dit pareltje op de markt.  Het wordt omschreven als "spectaculaire poëzie die nauwelijks nog gemaakt wordt...  Het is poëzie die tekeer gaat als een storm voor de kust van Oostende.  Het zijn gedichten waarin taal tot het uiterste wordt beproefd en waar beelden over elkaar tuimelen tot een woest geheel..."

Mark houdt van de zee... van de woeste Bretoense kusten én van de Noordzee, met zijn schitterend licht en kleuren, en ook soms van de dreiging.  De zee is voor Mark een spiegel van het grenzeloze.  Zo vertelt hij het mij.  Al lang komt hij graag en vaak in Oostende - een stad waarvan hij houdt.  Een stad waar veel kan, en waarin naar zijn aanvoelen niet in hokjes wordt gedacht, en waar het cultuurleven bruisend kan zijn. 

Oostende en de zee zijn dan ook het decor voor deze bundel.  De zee is misschien niet nadrukkelijk dat steeds herkenbare rekwisiet, maar is altijd wel 'ergens' aanwezig - als metafoor ook van leven en dood.

De dichtbundel gaat over dat leven en gaat over de dood.  Hij gaat over liefde en duisternis en ook over eeuwigheid en overleven.

Het lijken zwaarwichtige thema's.  En toch...  Toch geeft deze poëzie geen drukkend of beklemmend gevoel.  En het is zeker al niet 'prekerig'.  Dat benadrukt Mark met klem!  Dat is het laatste wat hij zou willen.

De loeiende tier gaat over verwondering en verlangen.  Over dat grenzeloze...  Over dat verlangen dat je altijd moet 'open' houden...  En het gaat al heel zeker over levensvreugde dat meer betekent dan louter 'plezier'.   Het is deze vreugde die een tegengewicht moet zijn voor alles wat deze tijd onder druk komt te staan - vriendschap, liefde, sociaal gevoel...

Het gaat over hoop - over overleven tegen alles in.  Speels en lichtzinnig.

Voor Mark is het schrijven van een gedicht hard werken.  Met overgave.  Soms gaat daar drie of vier maand over...tot het gladgeschaafd als een kei in de branding zijn 'affe' toestand bereikt.  

Het is ook een erg persoonlijke bundel geworden.  Mark geeft je een kijk in zijn leven.  Je ontmoet zijn vader - en zijn kleinzoon...., wandelend langs de Oostendse kustlijn...  Vader in de rolstoel, kleinzoon in de kinderwagen door dochter voortgeduwd... En de vader van Mark geeft op een bepaald ogenblik een vormpje in de hand van zijn achterkleinzoon - een vormpje om zandkastelen mee te bouwen...  En de zee aan de einder..., dit gebaar, de metafoor..., leven en dood...  Daar draait het allemaal om...

De loeiende tier gaat over de mens, over spel en plezier.  Spelen om de verwondering en de hoop open houden om jezelf te relativeren... En dat noemt Mark géén naïviteit.  Ondanks dood en pijn en eindigheid is dit de remedie om het licht te blijven zien.  Ja, ondanks dat alles.  Dit is niet dé formule - maar het is zoals de dichter het zelf aanvoelt. Iedere lezer doet er mee wat hij of zij wil, en ieder zal het anders 'lezen'...

Mark is blij dat hij dit kan doen.  Blij omdat hij deze keuze maakte.  Schrijven is een passie.  En je moet in het leven steeds gaan voor iets wat je écht graag doet.  Onvoorwaardelijk.  Zo voelt hij dat aan.

Johan Reijmerick schrijft in superlatieven over de nieuwste dichtbundel.  Hij looft de vitaliteit en taalkracht van Van Tongele.  Zijn dichtwerk is voor hem heel dynamisch en beweeglijk en tegelijkertijd ook verrassend, verfrissend, melancholisch en de nieuwsgierigheid prikkelend.  Hij noemt Mark een 'lenig dichter met een indrukwekkende woord-en klankacrobatiek'.  Ik geef hem - weerom - gelijk...

Ik leg mijn notaboekje neer.  Niet alles dient opgeschreven te worden.  Niet alles dient verklaard en uitgelegd en uitgespit.  De poëzie moet spreken. 

We zouden nog uren kunnen praten met mekaar.  Mark is dan ook een bevlogen en kunstminnend man met een rijke en brede interesse. Dit zijn babbels die verrijken.  Op een grijze zomerdag bij een koffietje - in de Zondvloed.  Eb en vloed.  En telkens weer.  Golven die komen en gaan.  Leven en dood en spel en vreugde...  en vooral: die hoop...

De dichtbundel die uitgegeven werd door Atlas Contact gaat over de toonbank voor 21,99 Euro.

Op zondagmorgen 27 augustus gaat Pat Donnez in gesprek met Mark Van Tongele in boekhandel De Zondvloed.  Mark zal ook enkele van zijn gedichten voorlezen waarna een signeersessie volgt.  Om dit te kunnen bijwonen betaal je 3 Euro, en dien je je komst te bevestigen via:  bestelling@dezondvloed.be