(foto's: Jan Smets)
"Of Bizjouke mee op de foto mag?" Uiteraard mag dat. Koket en vriendelijk glimlachend poseert ze voor mijn lens. Die zonnebril heeft ze ook graag op haar neus. Ze lacht: "Dan sta ik er meer sexy op!" Een paar toeristen die op een stenen bank zitten op de Haverwerf, kijken geamuseerd toe.
Ze wordt 'madam-van-de-posturrekes' genoemd. Maar zeg maar 'Rozeke'. Rozeke van Roye. Ze praat met een sappig Vilvoords accent. Ook al woont ze nu al jaren in Mechelen: dat is ze niet verleerd. "De mensen beginnen al te lachen als ik mijn mond opentrek..." Ze vraagt me hoe oud ik haar schat. Ik zit er een aantal jaren naast. Ze is dus nét wat ouder dan ik dacht. Maar ze is door 'mijn vergissing' geflatteerd.
Rozeke is een goedlachse, sympathieke vrouw zonder kapsones. En ze doet gewoon haar ding. Haar huis is een regelrechte blikvanger op de druk begane route tussen Lamot en Kraanbrug. Gelegen naast de mooiste historische gevelrij van de stad knipoogt haar huis naar de passanten. Ontroerend vormgegeven naïviteit: misschien kan je het zo wel noemen. Het huis met al de 'posturrekes' is ondertussen een al even grote bezienswaardigheid als de omringende monumenten. En laat ons wel wezen: wat mensen aanzet tot glimlachen heeft z'n bestaansrecht! Een paar maanden geleden schreef ik al over deze bijzondere gevel. Vandaag leer ik de bewoonster van het huis - de creatieve geest achter deze 'sentimentele Efteling-aan-de-Dijle' beter kennen....
Ze is een schat. Levendig en optimistisch staat ze in het leven en ze is gewoon zichzelf...
Niet alleen haar gevel toont zich als een bonte poppenkast. Ook haar interieur straalt diezelfde geest uit. Op de antieke Mechelse kasten verdringen ze zich: de popjes, beeldjes, posturrekes, een Zwitser masker, clowntjes Opsinjoorke...
Ik woon nu al veel jaren in Mechelen. Door omstandigheden ben ik hier terecht gekomen, maar dat heeft geen belang. Mijn zoon woonde hier al een tijdje. Door hem heb ik ook Hugo leren kennen - mijn man. Ook hij is niet van Mechelen, maar van Buggenhout. Maar hij woonde wel al veel langer in Mechelen. 27 jaar zijn we nu bijeen. Een twintigtal jaar geleden kregen we de kans om dit huis aan de Haverwerf te huren. Voordien woonden we in de Poelstraat. Toen zag de buurt er nog een beetje anders uit: de Lamot, de oude Pekton... Het is hier allemaal veel verbeterd. Hier zitten we nu tussen 'het rijk volk' (lacht).
7 jaar geleden is Rozeke begonnen met haar gevelversieringen. Ze had al een aantal opvallende 'posturrekes' op haar vensterbank staan, en daar kreeg ze aardig wat 'complimenten' voor.
Hoe langer hoe meer kreeg ik er goeie commentaar op. En zo ben ik beginnen uitbreiden. Elk jaar meer. Ge kunt niet geloven hoeveel volk hier voor mijne gevel blijft staan. Dan trekken ze foto's, doen bonjourekes, lachen, applaudiseren. Sommigen sturen zelfs nadien de foto's op. Er passeert hier veel volk. Moest ik hier een potteke zetten om centen in te steken: ik zou nogal wat verdienen! Het is plezant om dat vanbinnen allemaal af te zien...
Terwijl ik met Rozeke babbel passeert er inderdaad flink wat volk, en allen blijven ze een poosje staan... Ik zie haar genieten. Hiervoor doet ze het.
Ja, er is al eens iets gepikt. Ik had hier zo'n 'knikkend negerke' gestaan, maar die heeft pootjes gekregen. Maar... er heeft hier al een onbekende ook wat bij komen zetten: zie je die 'Fernandel' daar? hawel: op een schone dag stond die daar ineens tussen! 't Is plezant. Ik zie hier altijd lachende gezichten. En de kinderen die voorbij komen spelen soms met de pluchen beestjes die hier tussen staan. Ze mogen dat. Er is hier ook al eens een madam geweest die mijne kabouter Plop wou kopen voor een kleinkind. Dat mocht. Als ik iets schoon zie op de braderij of op de rommelmarkt: dan koop ik dat voor mijn verzameling... Eén van die twee plezante gidsen - de Ferre - heeft me eens gezegd: 'Gij verdient een prijs! Ik zal daar voor zorgen!"
En elke dag als het mooi weer is, verschijnt de jolige bende voor de gevel. En elke avond opnieuw verhuizen ze terug naar binnen...
Ik heb er een kwartier werk mee. Van zo gauw als ik wakker ben, begin ik er aan. Al die posturrekes staan klaar in mijn gang. Dan gaat dat rap. En ze staan er alle dagen. Een beetje regen kan geen kwaad. Ze drogen wel op. Maar bij felle wind blijven ze binnen. Mijne man is nu vier jaar op pensioen. Zelf heeft hij geen hobby's. Hij laat me doen.
Ook nu laat Hugo haar doen... Hij hoeft niet bij onze babbel te zijn, en is een pintje gaan drinken...
Ik zelf kom graag in de Puro. Da's mijn stamcafé. Iedereen kent me daar. Ik ben er de 'madam van de posturrekes'. Ik woon graag in Mechelen. En ik ben geire onder de mensen. En door mijn posturrekes heb ik nog meer goei contacten gekregen. Een kwartier werken om alles klaar te zetten: en uren babbelen met de mensen. Hier passeert vanalles: Duitsers, Hollanders, 'nen trouwer'... Ze komen er bijzitten voor ne foto... Maar lachen doen ze allemaal. Ik zou dat eens moeten filmen wat ik hier allemaal zie: hoe ze hier voorbij komen en gestes maken, wuiven, hun duimen omhoog steken...
En ja hoor: ook bizjouke die ons Rozeke niet meer missen kan, heeft zijn eigen beertje..
"Hij is een beetje bedeurven...".
Als ze hun opwachting maken op de Haverwerf, dan weet je dat het zomer is in Mechelen.
Dan verlaten ze hun woonst en zetten ze zich in vol ornaat in slagorde voor de gevel. Passanten vertragen; toeristen maken er een kiekje van....
Elk jaar verandert er wel iets aan het bonte gezelschap. Er komen figuurtjes bij of ze worden anders opgesteld.
Tussen nep-en verse bloemen...
zittend aan een tafeltje met een retro theeservies onder kleurrijke parasolletjes...
's Avonds gaan ze weer keurig op stal om de andere dag weer te verschijnen.
Niemand blijft er onberoerd door.
De hele 'poppenkast' doet mensen glimlachen.
Instant geluk.
Complexloos - onbevangen...
Vormgegeven naïviteit.
Maar ontroerend in haar sentimentele 'schoonheid'.
Artistiek of niet?
Kitsch of volkskunst?
Het zal me worst wezen...
Hier knipoogt de Haverwerf.
De wereld is al ernstig genoeg.
Laat ons toch wat sentiment.
Wat mensen tot glimlachen aanzet heeft bestaansrecht.
Gisteren nog per fiets langsgekomen, het tovert toch steeds een glimklach op mijn smoel :)