(foto's: Jan Smets - Gunther Gooris)
Fysiek ziet hij er nog goed uit, maar hij beseft nog weinig. Hij herkent me nog, maar geestelijk gaat hij achteruit door dementie...
Gunther Gooris wordt dit jaar 79 jaar. De Mechelse, meer dan begaafde kunstschilder, verblijft nu in het verzorgingstehuis De Beiaard in Sint-Katelijne-Waver. Zijn wereldje is klein geworden en zijn naam dreigt te worden vergeten. Ondanks het feit dat critici zijn werken hoog inschatten, kwam hij weinig met zijn kunst naar buiten. Zijn twaalf jaar jaar jongere broer Dirk wijt dit deels aan zijn karakter.
Mijn broer was een wat teruggetrokken man. Noem het gerust autistisch. De laatste jaren kroop hij nog méér in zijn schelp dan voorheen. In de jaren zeventig en tachtig deed hij nog mee aan tentoonstellingen, maar dat viel daarna helemaal stil. Jammer. Het enige wat hem nog leek te boeien en waarover hij wél altijd praatte was sahaja yoga. Dat was zijn passie. Hij zegde afspraken voor expo's op het laatste moment af, met de uitleg dat hij voelde dat 'het niet mocht van hogerhand'.... Dat zweverige heeft hij altijd wat gehad. Hij had veel meer kunnen bereiken. Maar als kunstenaar moet je 'naar buiten komen', jezelf 'verkopen'. En dat was nu nét niks voor Gunther.
Ik bezoek hem regelmatig en wil ook als 'een goed huisvader' voor zijn schilderijen zorgen. Gunther heeft geen partner en kinderen. Zijn kunstwerken gaan me ter harte. Ik zou ze graag aan een eerlijke prijs verkopen om zijn verblijf in het verzorgingstehuis te kunnen bekostigen. De opbrengst moet hem volledig ten goede komen...
Dat vertelt me Dirk Gooris in zijn huis aan de Keldermansvest - een wonderlijke, dromerige plek waar hij woont met zijn echtgenote Marijke Van Kenhove - eveneens kunstenares. Het artistieke zit duidelijk in de familie. Zelf houdt hij zich vooral bezig met foto-grafie. Van foto's maakt hij schilderijen. Foto-grafisch. Film boeide hem van jongsaf, en hij wou studeren aan het RITS. Maar dat kwam er nooit van. Dirk was ook één van de pioniers van de Kunstvestdagen op de Keldermansvest, waar ook zijn broer een aantal jaar geleden aan deelnam...
We waren thuis met drie broers. Ik ben de jongste, en tussen Gunther en mij is er nog onze broer, Ruper, die psycholoog werd. Ons vader adoreerde Gunther. Hij geloofde sterk in zijn talent. Zelf was hij ook beeldhouwer. Ach, in Mechelen was iedereen zowat sculpteur. Mijn grootvader had hier op de Keldermansvest ooit zijn meubelatelier. De halfbroer van mijn vader was de bekende Mechelse kunstschilder en beeldhouwer Jan De Smedt. Gunther was al van kindsaf bezeten door de teken-en schetsmicrobe. Ik heb hier in huis nog een schetsboek uit die tijd... Maar 'artiest' worden: dat zagen m'n ouders niet zo zitten voor hem. Hij werd eerder verplicht om binnenhuisarchitect te worden. Pas nadien heeft Gunther zich met veel overgave op het kunstonderwijs gestort. Hij volgde lessen aan Sint-Lucas in Brussel. Nadien volgden ook nog verscheidene vervolmakingscursussen...
En zo werd hij kunstschilder. En zijn kunst werd sterk gewaardeerd door de kenners. Hij werkte passioneel en perfectionistisch. Al snel werd zijn werk abstract. Dit gebeurde al in de jaren zestig. Hij borstelde magische, kosmische landschappen - heel mystiek.
En toch werkte hij als de Oude Meesters - heel minitieus - laag voor laag, haast doorschijnend, landschappen met veel dieptewerking...
(Dirk met het laatste werkje van zijn broer...)
Gunther is een generatiegenoot van die andere bekende Mechelse kunstenaars als zijn vrienden Jan De Winter, Frans Croes, Pol Lemaire Willy Van Eeckhout... Ze troffen mekaar in het bekende café Den Herten Aas aan de Haverwerf - het artistieke laboratorium van die tijd. Hier probeerden ze een nieuwe wind te laten waaien door het in hun ogen starre en behoudsgezinde cultuurbeleid van de stad. Ook was hij bevriend met beeldhouwer Pol Cockx, maar die kwam niet in den Herten Aas.
Het is eerder door mij dat hij in den Herten Aas terecht kwam. Daar zaten ze dan - geestesgenoten of overjaarse hippies. Gunther settelde zich zoals een aantal anderen nooit in dat burgerlijke leven. In den Herten Aas trof hij vaak Herman De Coninck en Pol Van den Brande - twee Mechelse dichters. Herman maakte het. Maar Pol die zeker zoveel talent had als Herman, werd vergeten. Ook dat had met diens karakter te maken. In die zin waren mijn broer en Pol parallelle geesten.
De stamgasten van den Herten Aas schopten tegen de gevestigde waarden en het conservatieve kunstgebeuren in Mechelen. Maar daarnaast gaf Gunther beroepshalve toch hij les plastische opvoeding in een aantal normaalscholen.
Gunther was een dromer... Een tijdje was hij gehuwd met de zus van mijn vrouw Marijke - Godelieve Van Kenhove. Maar die relatie liep spaak. Het was wel door hem dat ik Marijke leerde kennen. Gunther kende haar al langer dan ik. Onze Gunther werkte heel maniakaal. Hij schilderde meestal grote werken van 1 meter op 1 meter of 1,5 meter. Pas de laatste jaren schakelde hij over op kleinere paneeltjes. Dit is zijn laatste werk dat hij maakte rond 2000. Prachtig is het. Dit gaat hier nooit weg... Spijtig genoeg zijn in het verleden een groot aantal werken verloren gegaan. Triestig. Hij had die werken ergens in bewaring gegeven omdat hij er geen opslagplaats voor had. Maar zijn vertrouwen werd flink beschaamd. Ze werden 'misbruikt' als isolatieplaten voor de zolder..., als vloerbedekking... Gelukkig zijn er veel andere werken hieraan ontsnapt. Ze staan nog in zijn huis. Ik draag er de zorg voor. Ik ben immers bewindvoerder van mijn broer. Graag zou ik ze verkopen. De opbrengst moet m'n broer volledig ten goede komen. Eerst wou ik nog een tentoonstelling opzetten, maar dat bleek moeilijk realiseerbaar. Ook een veiling werd me afgeraden. Als ik zie wat er een tijdje geleden met de werken van mijn oom Jan De Smedt gebeurde, dan bloed m'n hart. Na de dood van zijn zoon Rafaël die zijn vader haast aanbad en zo zorgzaam was met zijn artistieke nalatenschap, gingen de werken die men veilde in het Hof van Busleyden vaak voor dumpprijzen van de hand. En dat wil ik niet zien gebeuren met de kunstwerken van Gunther...
Dirk zou er dus graag een eerlijke prijs voor krijgen. Hij denk zo aan bedragen tussen de 120 en 250 Euro. Zowat 150 schilderijen telt de collectie.
Wie een werk van mijn broer koopt heeft echt wel een mooi kunstwerk in huis.
Dirk kan je bereiken via dit mailadres:
Een vriend van hem was altijd Willy Van Eeckhout. Willy bewonderde mijn broer. Zijn zoon noemde hij zelfs Gunther. Maar Willy maakte zich ook erg boos op hem omdat hij met zijn werk zo zelden of niet naar buiten kwam. Hij probeerde hem te pushen. Maar zo werkte dat niet bij hem.
Dirk praat met veel realiteitszin, maar ook met veel liefde over zijn oudere broer. Je voelt zijn bezorgdheid.
Het is nog stiller geworden rond Gunther. Nog stiller dan het vroeger was. Hij leefde voor zijn kunst, eerder teruggetrokken en werd niet altijd begrepen... Met zijn onafscheidelijke alpinomuts en zijn pijp is hij in de coulissen verdwenen... Maar uit respect voor wie hij was en nog altijd is - en uit waardering en bewondering voor zijn kunst, wil Dirk zijn broer nog graag in de schijnwerpers zetten - in de spots die hij zélf schuwde. En dat - dat is mooi te noemen.