(foto's: Jan Smets)

Op vrijdagavond 9 juni wordt op onze Grote Markt het cultuurfestival OP.RECHT.MECHELEN afgesloten met een uniek spektakel om 22 uur, waarbij men hoopt dat zoveel mogelijk Mechelaars vocaal hun steentje zullen bijdragen.  Het definitieve orgelpunt van het cultuurevenement wordt gezet in het voorjaar van 2018 waar een groots opgezette cultuurhistorische expo het gloednieuwe Hof van Busleyden zal openen...

Maar da's voor later.  Ook het Hof van Savooien dat zo'n beetje het sociaal-maatschappelijke luik is van het Cultuurfestival is toe aan zijn laatste project.  Theatermakers Pier De Kock en Dirk Tuypens hebben met niet weinig succes een aantal knappe dingen op stapel gezet waarbij ze de indringende vraag stelden of het 'recht' er is voor iedereen.  Mensen in kwetsbare omstandigheden vallen dikwijls door de mazen van het net.  Vanaf overmorgen, 1 juni, zetten ze ons achter de tralies, om ons aan den lijve te laten voelen wat het is om gedetineerd te zijn.  Hierover had ik daarstraks met Pier een gesprekje op het terrein van Comet tussen Leuvense vaart en Koningin Astridlaan waar deze sociaal-artistieke expo zal plaatsvinden...

Op het terrein zijn al een aantal containers neergepoot, maar er moeten er nog volgen.  Uiteindelijk zal het gebeuren doorgaan in zeven containers en één celcontainer die nog is gemaakt voor de Antwerpse politie. 

De bajes, de nor, den bak, het cachot, de cel, de lik... We hebben woorden te over voor de gevangenis.  Wat achter de tralies afspeelt prikkelt onze verbeelding - het intrigeert ons.  Onze meningen over hoe het leven in gevangenschap er moet uitzien, zijn ook heel verscheiden.  Voor de ene moet een gevangenis een vergeetput zijn waar veroordeelden op water en brood moeten boeten voor hun misdaden.  Voor weer anderen moet de vrijheidsberoving een doorstart betekenen - een 'time-out' waarin gewerkt wordt aan herstel en re-integratie. 

Met www- Woonst Werk en Wijf kijken we naar de rechten van wie achter de tralies zit?  Hoe laten we gevangenschap op een menswaardige manier verlopen?  En wat als de straf is uitgezeten?  Wat als de gevangenispoort achter je dichtslaat en de vrijheid opnieuw voor je ligt?

We focussen op getuigenissen van gedetineerden van de Mechelse gevangenis. Ze komen in beeld, maar zijn niet herkenbaar.  We horen hun stemmen...  We horen hen vertellen over hun gezin, hun zorgen, hun toekomst...  Het zijn sterke getuigenissen.  Ze praten over de obstakels die nog voor hen liggen.  Maandenlang hebben Dirk Tuypens en ikzelf hieraan gewerkt.  Vanaf december zijn we hier mee bezig.  Het is niet zo evident om zomaar een bezoekje te brengen in de gevangenis.  Dat verloopt allemaal formeel.  Er waren voorbereidende gesprekken met de directie, de gedetineerden...  En dan diende je ook het vertrouwen te winnen van de mensen die je wilde interviewen.  Maar we zijn ver kunnen gaan. 

  (Dirk Tuypens)

Iemand die ook aan het project meewerkte is Hans Claus die directeur is van de Oudenaardse gevangenis.  In een lang video-interview komt hij aan het woord in één van de containers. (de man is ook beeldhouwer, en zijn door hem zelfgemaakte 'eigen kop' staat er ook).  Hans Claus mag volgens Pier een pionier genoemd worden - Hij heeft een eigen visie over een nieuwe manier van detineren die de latere integratie vlotter moet doen verlopen...

Dirk interviewde negen gedetineerden.  Sterke reportages.  We projecteren op wel héél unieke schermen!  Het zijn de witte katoenen vestjes die gevangenen tot voor kort dienden te dragen als ze bezoek kregen...

In elk van de containers wordt een ander facet van het leven in de gevangenis belicht.  Zo kan je kennismaken met poëzie van gedetineerden.

In de gevangenis is er ook het project  'papa's lezen voor' opgestart.  Gedetineerde vaders lezen voor - Dit wordt opgenomen, en nadien aan hun kinderen bezorgd...

Elke maand is er in de gevangenis een kindernamiddag - een gezinsmoment... 

Prof.Tom de Corte, die criminologie doceert aan de Gentse universiteit, komt ook aan het woord.

Dit alles kan je zien en mee-beleven in de containers op Comet.

Dé bedoeling is om de sfeer binnen de gevangenis naar buiten te brengen.  Weet ook: de gevangenis is géén eindfase, maar een tussenfase... 

Je kan in de Containers terecht op 1, 2, 3 en 4 juni, tussen 17 uur en 22 uur.  De toegang is gratis.  Reserveren is niet nodig.  Ieder volgt zijn eigen parcours...

Het Hof van Savooien heeft intrigerende en spraakmakende dingen kunnen realiseren binnen het kader van het Cultuurfestival. 

Met de kleinschalige theaterproductie 'Zwart' in de vroegere voetgangerstunnel aan het Centraal Station getuigden jongeren over hoe huidskleur, geloof of afkomst hun leven soms bepalen.  In 'Op de rol' werd in het Gerechtshof aan de Keizerstraat getoond hoe mensen onderaan de maatschappelijke ladder hun weg zo moeilijk vinden binnen de klassieke rechtspraak. En de aparte woonbeurs - 'beurs'  -in Artenova gaf een kijk op de penibele woonomstandigheden van kwetsbare mensen.

(Pier de Kock)

Ik ben moe, maar ik ben ook een tevreden man.  We hebben veel mooie reacties gekregen en alles was snel uitverkocht.  Sommige dingen vragen zelfs om een verlengstuk...

Het Hof van Savooien zette de voorbije maanden de kwetsbare mens op de voorgrond.  Dit zal met deze sociaal-artistieke expo niet anders zijn.  Dirk Tuypens en Pier De Kock zijn niet aan hun proefstuk toe.  Ook met dit mini-evenement waarvan zij het concept hebben bedacht en waarvan zij de regie voerden, getuigen zij van hun sociale bewogenheid en geven ze ons voer tot discussie.

Een aanrader!