(foto's: Jan Smets)
"Kan je er wat mee aanvangen?" had hij haar gevraagd. Hij kende haar passie voor oude foto's en toonde het album. Het was duidelijk heel oud en stak boordevol nostalgische prenten die aan de kledij van de geportretteerde personen konden gesitueerd worden in het prille begin van vorige eeuw. Het had een vaalgroene kaft met licht vervaagde goudopdruk. Verder zag het er vrij verhakkeld uit. Maar haar interesse was gewekt, en voorzichtig, maar nieuwsgierig sloeg ze de bladen om. Dames, stijfdeftig en burgerlijk, een fiere soldaat, een familieportret, een meisje met een hoepel... Het katapulteerde haar naar een lang vergeten tijd... Vele foto's staken er ook los in. En terwijl ze bladerde viel er zo'n foto uit, als wou deze zeggen: bekijk me maar eens nader...
Het was een mooie foto in bruinige tinten. Een typisch familieportret daterend uit de periode rond Wereldoorlog I. Een familie in zondaagse kledij gestoken poseert voor de fotograaf.
Ze bekeek de foto... Hij werd geschoten bij fotograaf Roman in de Egmontstraat in Mechelen.
En dan draaide ze hem om. Hij was als kaartje verstuurd: Gestempeld in Antwerpen in 1915 en gericht aan een zekere Rosalie Versteeven die op dat moment verbleef bij een Mijnheer Postelmans aan het Kerkplein in Breda...
Bekijk ook eens de postzegel nauwkeurig/ 'Deutsches Reich'... De oorlog woedt...
Aan de linkerzijde was het volgeschreven. Er was merkbaar plaats te kort om alles te vertellen wat diende verteld te worden.
Rosalie - als zoo goed wil zijn, geef dit portret aan Warre; wij zulle het later wel doen, dat weet gij. Warre, wij zijn nog alle in de beste gezondheid en hopen van u tog hetzelfde, broeder. Van dees portret moet ge niet verwondert zijn dat ons Lies er niet opstaat, want die ligt al drie weken met vlisijn, maar zij zal ook haar portret geven. Wij bedanken u op voorhand. Rosalie, vader ziet er houder uit als dat hij is, en als hij iets te kort komt, vraagt maar geld...
Zo ging het kaartje naar Rosalie. Was Rosalie op de vlucht in 'Holland'? Was ze een zus of schoonzus van diegene die het naar haar stuurde? Want duidelijk was het kaartje ook bedoeld voor een 'broeder'. (Eduard?)
Het is een klein verhaaltje in de marge van de Groote Oorlog.
Ze draaide het kaartje terug om en bekeek de gezichten van de mensen die erop stonden. Ze keken recht in de lens, en toch verborgen ze voor haar hun identiteit en levensverhaal...
Wie waren ze? Waar woonden ze? Hoe kwamen ze de oorlog door?
De man die haar het album zo'n 25 jaar geleden had gegeven, wist het ook niet zo gauw. Het was gevonden in de kelder van een oud vrouwtje - zijn grootmoeder. Ze woonde aan de Brusselsesteenweg, dicht bij de autocontrole.
De vrouw had haar kleinzoon verteld dat het er was achtergelaten door een familie die in de oorlogsjaren in het huis was opgevangen.
Wie ze waren? Waar kwamen ze vandaan? Wat gebeurde er met hen?
Ze bekeek de portretten: de dames in hun lange jurken en met op het hoofd een chique hoed, de heren in deftig pak, het meisje met de hoepel...
Misschien, héél misschien...
Een naald in een hooiberg wellicht...
...weet iemand een connectie? Misschien, heel onwaarschijnlijk - maar je weet maar nooit: Heeft iemand weet van ene Rosalie Versteeven die in die oorlogsjaren in Breda zou hebben verbleven?
Als dat zo is: geef me dan maar een seintje. Ik breng je dan wel in contact met de huidige eigenares van dit album.
Ons grotemoe is er niet meer om het aan te vragen spijtig genoeg.
Wat ik wel weet is dat er daar altijd een Rosalie op bezoek kwam, die even hardhorend was als de grotemoe. Daar werd wat afgeroepen als die twee een conversatie voerden. Ze had het altijd over "schoen gedroude poete" aan een tafel en aan stoelen.
Op een keer vroeg de grotemoe of ze bleef eten: boeksering.
Vroeg Rosalie, het was de tweede wereldoorlog: "Zentert van de proveese?" Heu, tja, panharing lang in voorraad houden lijkt me ook toen niet aan te raden.
Maar of het Rosalie Versteeven was dat zullen we nooit te weten komen, toch niet van de grotemoe.
Die Rosalie woonde toen in het huis op de hoek van de Merodestraat en een zijstraatje helemaal vooraan links als je van de Grote Markt komt. Er is een soort loggia aan en er is, denk ik toch, een interieurzaak in gevestigd nu.
Bekijk ook eens de afstempeling op de postzegel nauwkeurig 'Freigegeben'...
De oorlog woedt... en de censuur doet zijn werk!
Ondertussen een belangrijke tip gekregen via privé-mail! Iemand weet over welke familie het zou gaan!
Dat is erg snel. Méér dan bedankt voor deze nuttige info.