(foto's: Jan Smets)

Over de Sint-Jozef-Colomakerk in de Hanswijkenhoek is al aardig wat inkt gevloeid.  Dat kan ook moeilijk anders. De kerk waarvan de plannen in 1911 werden getekend door bouwmeester Edward Careels, architect van de Provincie Antwerpen, en die uiteindelijk in 1919 in gebruik werd genomen, sloot na Kerstmis 2000 de deuren. In eerste instantie gebeurde dit omdat er dringend een aantal renovatiewerken dienden te gebeuren.  In die winderige en natte Kerstnacht werd het duidelijk dat het dak hier en daar zo lek was als een zeef. De parochianen zouden enkele weken moeten verhuizen naar de nabijgelegen feestzaal ''t Kranske' aan de Tervuursesteenweg voor hun vieringen.  Geen nood.  Maar...toen doken andere problemen op, zoals de ontdekking van boktorren in het dakgebinte.  Gevreesd werd voor de stabiliteit van het gebouw.  Het werd van meetaf duidelijk dat de sluiting best véél langer zou duren.  Wat volgde was een ware processie van Echternach. Er werd geopperd om de neogotische kerk af te breken.  Het idee werd gelanceerd om enkel de toren te laten staan...  Weer wat later wou men een totaal nieuw en modern kerkgebouw optrekken... Er waren voorstanders voor afbraak en weer anderen wierpen zich op als verdedigers van dit erfgoed en braken een lans voor dit baken van de wijk.  Lang werd er gepalaverd.  Plannen werden getekend en plannen werden opgeborgen. Tot...men in 2009, eindelijk overging tot de restauratie.  Ondertussen is er al heel wat water door de zee gevloeid.  Maar nu lijkt alles in stroomversnelling te zijn gekomen.  Méér zelfs: als alles goed gaat - en daar maakt men zich sterk in - zal de kerk in augustus terug open gaan!

Vandaag bezoek ik met wijkgenoot en lid van de Kerkraad, Herman Stevens de bouwwerf.  Momenteel toont de kerk zich een ware zandbak...

Er wordt méér dan naarstig gewerkt door bouwfirma Borg.bouw uit Lille.

Jawel, Guy en Leo en Paul van deze firma hebben hier al heel wat werk verzet.  Hier is is al flink wat zand en stenen verlegd...

De kerk die ik ken vanuit mijn kinderjaren ziet er bij het betreden opvallend helder en ruim uit.  Dat heeft natuurlijk alles te maken met le lege ruimte, zonder stoelen, kerkmeubilair...  Ook de kleurrijke glasramen heeft men tijdelijk verwijderd.  Ze worden nu vakkundig gerestaureerd inhet atelier van een glazenier.  Want ook die mooie ramen hadden wel wat schade opgelopen.  Voorlopig staat er enkel helder glas in de vensters.

Nu ook - en meer dan vroeger - bewonder ik de bouwkundige talenten van Careels die deze kerk een heel evenwichtige en ruimtelijke aanblik gaf.

(vroegere pastorietuin, pastorie en rechterbeuk van de kerk met de nieuwe glazen deuren aan tuinzijde...)

(pastorietuin met sacristie)

In een eerste fase van de restauratie heeft de aannemer de daken en de hoge gevels van de kerk aangepakt.  Hij begon hieraan in 2009.  In 2015 is de tweede fase dan van start gegaan.  Daarbij knapte men de lage gevels aan en begon men aan de restauratie van de glasramen.  Nu is de vloer over de hele oppervlakte opgebroken.  Alles wordt genivelleerd.  Er komt een nieuwe vloer.  Maar eerst moet men zorgen voor een aantal nutsleidingen, electriciteit...  Want inderdaad: de Colomakerk zal niet alleen gebruikt worden voor de eredienst. (al blijft dit wel de eerste functie van het gebouw).  Maar ook komt er een vestiaire, een onthaal, een keukentje, sanitair en een berging in.  De kerk zal ook kunnen gebruikt worden voor evenementen als een concert, of een expo, enz...  Tot 300 mensen kunnen er in.

(één van de nieuwe deuren naar de tuin...)

(de doopkapel met afgeschermde doopvont en fresco)

De wekelijkse vieringen in de Sint-Jozef-Colomaparochie gaan door in 't Kranske - dat ooit het eerste - voorlopige kerkje - van de parochie was.  (zo wordt het door de oudsten van de wijk nog al eens het 'Oud kerkske' genoemd).  Gemiddeld op jaarbasis worden zo'n 115 gelovigen geteld die de vieringen bijwonen.

Er wordt een flexibele gebedsruimte voorzien met doorzichtige en gebogen schuifwanden, zodat de vieringen een intiemer karakter krijgen.  En bij grotere vieringen kunnen de wanden worden open gezet.  Hoe de inrichting van die kerkruimte er zal uitzien, zal duidelijker worden bij het gebruik.  Dat wordt nog nader bekeken.  Maar feit is het wel dat we in augustus dus eindelijk na vele jaren terug in de kerk zullen kunnen.  Het Kranske is vele jaren een gezellige en warme thuis geweest voor onze vieringen, en het is deze sfeer die we ook graag in deze kerk willen bewaren.  Want het zal terug wennen worden.

De multifunctionele kerk gaat dus in de zomer open.  Toch zal een grondige interieurrestauratie nog even op zich laten wachten.  Dat is iets voor ten vroegste 2020.  Dan zullen de parochianen voor korte tijd dus weer even moeten verhuizen naar het Kranske.  Maar het stadsbestuur wou absoluut niet langer meer wachten om het gebouw open te stellen.  Na 16 jaar was het wel welletjes geweest.  Wijkbewoonster en schepen van Monumentenzorg Greet Geypen heeft zich sterk ingezet om het gedaan te krijgen dat de kerk versneld in gebruik kan genomen worden.

Van de Vlaamse overheid kreeg Mechelen dus de toelating om samen met de herinrichting enkele restauratiewerken vervroegd uit te voeren.  De stad investeert hiervoor 1,1 miljoen.

Met Herman loop ik door de kerk.

Hij wijst me naar de houten zoldering.  Ook die dient ernstig te worden aangepakt, want op vele plaatsen is het hout gewoon rot door waterinsijpeling.  Omdat de kerk gebouwd werd in de periode van de Eerste Wereldoorlog werd door geldgebrek al wel eens minder hoogwaardig materiaal gebruikt...

De muren (bezetting op steen, met 'getekende steenstructuur') worden ook grondig opgefrist.  Dat moet er voor zorgen dat de kerk weer een heel heldere indruk zal geven.  Aan de rechterbeuk werden een aantal glazen deuren geplaatst die uitgeven op de vroegere pastorietuin. 

Deze tuin geeft voor de toekomst een aantal mogelijkheden.  Er zal moeten uitgekeken worden naar een gebruiksvriendelijke invulling die daarbij ook nog praktisch te onderhouden valt.  De tuin ligt tussen kerk, sacristie, Kranske en pastorie, en grenst aan het domein van de school ColomaPlus.

(tuin met pastorie rechts en feestzaal 't Kranske.  Aan deze achterzijde zie je nog duidelijk de structuur van het 'Oud Kerkske'...)

Nu is er nog een niveauverschil tussen kerkgebouw en tuin.  Maar dat wordt aangepakt.  Trapsgewijze met een drietal niveau's.  Ook de aanpalende sacristie die nog een ruime kelder en zolder heeft, wordt gerenoveerd.  Jeugdlokalen en vergaderruimtes kunnen daar in de toekomst inkomen.

Architectenburo OOstpOOl - project-architect ir.arch.Jos Serneels

Architecten Beeck & Hermans bvba

Veel inkt is er over de Colomakerk al gevloeid, en nog meer water vloeide in al die jaren naar de zee.  Maar er is licht aan het einde van de tunnel.  De dynamische Sint-Jozef-Colomaparochie is er blij om.  Ook de bredere wijk juicht het einde van de werken toe.  De Hanswijkenhoek kan zijn 'baken' binnenkort weer in volle glorie bewonderen.