Mex-elaar en makelaar van identiteiten

(foto's: Jan Smets)

'Mex-elaar' en 'makelaar van identiteiten': deze predikaten vond ik zelf niet uit. Met die eerste benaming bedacht Victor Hugo Yruegas Cortés zich zelf, en de tweede titel kreeg hij van cultuurschepen Björn Siffer in zijn woordje op de vernissage van de tentoonstelling ?Traces? Gisterenavond werd de beklijvende expo van de Mechels-Mexicaanse kunstenaar geopend in het Cultuurcentrum. Nog tot en met 18 december kan je deze gratis bezoeken. Wacht er zeker niet té lang mee, zodat je tot eigen scha en schande zal moeten vaststellen dat het te laat is. Het zou jammer zijn. Deze heel persoonlijke en knappe tentoonstelling is een ommetje waard. 15 Mechelaars werden door Victor in beeld gebracht. In tekeningen en verhalen tonen deze 15 heel diverse Maneblussers het diverse gezicht van deze stad. Zélf is Victor ook aangespoeld in Mechelen. In 2004 kwam hij hier terecht. Oorspronkelijk zou Mechelen het startpunt worden van een reis door Europa, Afrika en Indië, maar het draaide anders uit. Hij werd op slag verliefd op deze stad en gooide hier het anker uit. Hij bleef, en het ziet er niet naar uit dat hij hier ooit vertrekken zal...

Als je hem niet persoonlijk kent, kwam je hem ongetwijfeld toch al tegen in onze stad. Overal duikt hij op. Misschien zag je hem al naarstig aan het werk in het kraam van Luc Vis op de zaterdagse markt? Want: Victor is inderdaad... van alle markten thuis. De kunstenaar is dan ook een bezige bij.

Victor Hugo Yruegas Cortés werd in 1967 geboren in Mexico en hij behaalde het diploma van architect. Later ging hij een tijdje aan de slag in Nicaragua waar hij meewerkte aan een bouwproject...

Ik voelde me thuis in Nicaragua. Naast het bouwproject ga ik er de laatste 6 maand van mijn verblijf les aan de universiteit. Echt, ik wou er blijven. Maar dan leerde ik het Mechelse koppel Katja en Erik kennen die er een B&B uitbaatten. Er ontstond een stevige vriendschap. Het is Erik die me later voorstelde om eens op visite te komen in Mechelen. En dat deed ik ook. Op een dag stond ik hier aan de deur. Mechelen: het was liefde op het eerste gezicht. Het plan om twee jaar door Europa te reizen werd opgeborgen. Sinsdien ben ik hier niet meer weggeweest. Ik heb mijn leven in Mechelen uitgebouwd. Ook volgde ik hier verder opleiding aan de academie. Als je me vraagt waarom ik koos om ooit architect te worden, dan moet ik het antwoord schuldig blijven. Waarom ik kunstenaar werd? Dat is eenvoudiger uitgelegd. Ik voelde het altijd zo aan. Ik heb altijd graag getekend, en ben altijd al met kunst bezig geweest. In Mexico en later in Nicaragua zette ik al een aantal tentoonstellingen op. Kleine werken, hele grote, installaties... Ik heb het allemaal gedaan.

De globalisering maat het beleven van een identiteit heel intens. Twee jaar geleden werd in onze stad '50 jaar diversiteit' gevierd. Aan de voor-en zijgevel van het postgebouw werd een reuzegrote poster gehangen met de zwart-wit-portretten van heel verschillende Mechelaars: geboren en getogen Maneblussers en stadsgenoten van elders hier terechtgekomen. Samen verbonden door de toekomst en minder door het verleden.

Ook Victor Hugo die zijn geboorteland achter zich liet en in Mechelen een nieuwe thuis vond, was hierdoor geïntrigeerd. Het ging zo ver dat hij met dit idee iets wou aanvangen. Hij ging op zoek naar de mensen op de portretten en wou meer over hen weten.

Victor selecteerde er een vijftien, en ging bij hen op bezoek. Hij luisterde naar de verhalen en tekende ze op. Nadien maakte hij van elk van deze Mechelaars een nieuw - getekend portret.

En het zijn deze prachtige portretten die nu worden geëxposeerd in het Cultuurcentrum. Het zijn pareltjes: tegelijkertijd nieuwsgierig makend, ontroerend en eerlijk. Kleurrijk en erg gedetailleerd kan je er lang en bewonderend naar kijken.

Op de tentoonstelling tref ik de 36-jarige Mariana, landgenote van Victor Hugo. Ze poseert maar wat graag naast het portret dat Victor van haar maakte. Ze vertelt me dat er zo'n achttal Mexicanen wonen in Mechelen - meestal vrouwen en meestal de liefde gevolgd. Mariana bezocht België in 2004 en sinds 2007 werd Mechelen haar thuisstad. Ze woont hier met haar man Koen en zoontje Mateo. De avontuurlijke jonge reislustige vrouw is nu mama en huisvrouw. Aanvankelijk dacht ze dat ze het in het 'kleine' Mechelen wat moeilijk zou hebben, maar na korte tijd voelde ze zich hier volledig thuis...

(Mariana)

Deze portretten en uitgeschreven interviews bundelde ik in een boek: 'Traces, fifteen short stories'. Het verscheen in een kleine oplage, maar wie hier interesse in heeft dient me best te contacteren. Naast de tekeningen hangt op deze expo het verhaal van hun leven en komst naar Mechelen. Ook een uitgetekende 'life map' voegde ik toe. Het toont op een visuele manier hun levenspad van geboorte tot nu...

Een mooi verhaal is dit van Lubi De Coninck die als jong Baskisch vluchtelingenkind hier in Mechelen een veilige thuishavan vond. "Belg of vreemdeling: wat zou Mechelen zijn zonder al zijn kleuren? Het is belachelijk dat een Marrokaan of een Afrikaan die omdat hij voetbalt voor Mechelen wordt bewondert en bejubelt terwijl er anderen net als hen die dezelfde straten bewandelen, op negatieve wijze worden bezien. Zélf ben ik zowel Spanjaard, Belg als Mechelaar..."

(Lubi)

Ook de geboren en getogen Marie-Louise Windels kreeg haar portret. Victor vertelt me dat hij het een aangename ontmoeting vond. "We hebben samen veel gelachen..."

(Marie-Louiske)

Bijzondere herinneringen heeft hij ook aan de opvallend getatooeerde Pèche, een hier neergestreken Vilvoordenaar. Hij stelt het zo: "Ik zie naar mensen ongeacht hun huidskleur of stijl...

Ook de Assyriër Ishak uit het bergdorp Hesana heeft een plaatsje in boek en tentoonstelling. 25 jaar geleden verhuisde hij met zijn gezin uit Turkije naar Mechelen. "De hele stad is mijn thuis..."

(Ishak)

Het zijn sterke getuigenissen die de kleur en rijkdom van deze stad tonen. Creatief en uiterst kwalitatief. De portretten spreken tot de verbeelding en nodigen uit om in dialoog te gaan...

Tony, mijn vriend en partner in dit project zei me na afloop van één van de interviews: "Man, dit is fantastisch! Al deze mensen zijn fantastisch. Bad guys bestaan niet!" En hij heeft gelijk. Met dit project wil ik de diversiteit vieren. Huidskleur, religie of sociale status: het doet er niet toe. Het leven is mooier als we de diversiteit in onze samenleving aanvaarden en beseffen dat we ondanks onze verschillen kunnen samenleven.

Victor bedankt Rita, de moeder van zijn dochtertje Maita die hem het kleine duwtje gaf om dit project te ondernemen. Hij is er haar dankbaar om. Rita, die Zwitserse roots heeft, en zelf ook kunstenares is, hielp mee aan de vertalingen, geloofde in hem en motiveerde hem.