(foto's: Jan Smets)

Het silhouet van een fraai gestilleerde kat is al langer het in het oog springend 'waarmerk' van tapascafé SAVA op de Grote Markt.  Sinds enkele dagen prijkt deze kat ook op de gevel van het pand.  En dat is méér dan zomaar een leuk fantasietje.  Het historische huis waarin de populaire zaak van vandaag gevestigd is, staat hier al te wezen vanaf  1559.  Dat leert ons het Mechels archief.  Een eeuw en twee jaar later laat een zekere Augustijn Van Orsaegen die apotheker is, de gevel van het diephuis  grondig vernieuwen.  Hij laat dat naar de mode van die tijd doen in barokstijl.  Van dan af is het huis gekend onder de naam 'De Kat'.   En zo kennen we het pand nu ook nog.  Nog altijd is het één van de mooiste en oudste gevels van onze Grote Markt.  Op de gevel prijken nog twee cartouches.  Maar de letters die erop staan hebben de tijd moeilijk doorstaan, en het vraagt een beetje moeite om ze te kunnen ontcijferen. ('Medicina morborum curatrix' en 'Medicina sanitatas conservatrix', wat respectievelijk zoveel betekent als' Het geneesmiddel is de heler van de ziekte' en 'Het geneesmiddel is de bewaarder van de gezondheid'.)  Boven de vensters van het gelijkvloers zijn nog twee reliëfs met bijbelse verhalen aangebracht.  Ze tonen de 'genezing van de blinde' en 'de genezing van de tien melaatsen'.  Maar wie uit de sterk verweerde taferelen nog iets maken kan?

Nadien kreeg het huis nog namen als 'A la Pomme d'or', Café Amicale' en  'Café Rembrand'

Maar goed: het gaat dus over 'de Kat'.  Sinds vorige week dus, heeft de gevel de verwijzing naar zijn naam duidelijk in de verf gezet.  Karel Meyer van Sava is er alvast trots op.  "En 's avonds, als de kat oplicht' is het nog eens zo mooi" vertelt hij mij.  Met deze kat wordt de reeks dieren op de Grote Markt zichtbaar aangevuld.  Een mooie opdracht voor een zoektocht lijkt me dan...  Want: het wordt me daar een 'beestenboel' op onze markt!

Naast deze kat ontdekken we immers nog andere dieren op dit plein. 

Laat ons even naar de overkant kijken...

Daar zien we 'Den Beer': een horecazaak die in Mechelen ook al lang een zekere faam heeft.  Ook dit huis heeft een lange geschiedenis.  De gevel zélf werd in de 18de eeuw opgetrokken in laat-barokstijl.  In 2004 werd hij nog mooi gerestaureerd door het architectenbureau van Karel Beeck.

De geschiedenis van dit historische pand is echter veel ouder dan de 18de eeuw.  Er is al sprake van 'den Beer' in 1473.  Later zou een leuke Mechelse volkslegende de huisnaam nog méér tot de verbeelding laten spreken.

Het verhaal wilt dat Keizer Karel V op een avond na een vermoeiende jachtpartij naar de stad van zijn jeugdjaren terugkeerde.  Moe en bezweet liet hij aankloppen aan afspanning 'Den Engel' waar ene 'kwa Beth' de scepter zwaaide.  De chagrijnige waardin wou de deur niet openen voor 'deze vreemdeling' waar ze allerminst de keizer in herkende.  Dat schoot bij de  doorluchtige Karel in een verkeerd keelgat, en boos als hij was droeg hij Kwa Beth op om de naam van haar herberg te veranderen 'in den Beer'.  Het uithangbord 'Den Engel' verdween en voortaan kennen we het huis onder de naam die het nu nog draagt.

Mooi verhaaltje toch wel...

Een al even amusant verhaal betreft het nabij gelegen pand 'Het Vercken'. 

De eigenaar van 'het Vercken'  zou lang in ruzie gelegen hebben met zijn buur van nummer 35.  Immers: het varken dat boven op de nok van het huis staat, zou naar verluidt steeds zijn gevoeg gedaan hebben in de dakgoot van deze laatste...

In 1559 noemde het pand nog 'Stalenbucht' en een eeuw later 'Hoornbreker', maar toen varkensbeenhouwer Jan-Jozef Verberckt in 1774 de houten gevel verving door een stenen exemplaar in Louis XV stijl, verkreeg het zijn huidige naam. (in die tijd werden vele houten gevels vervangen door stenen.  En dat had alles te maken met het jubeljaar van Sint-Rumoldus in 1775)

Het varken in de nok amuseert nu nog altijd vele toeristen die er al lachend naar wijzen als ze het ontdekken...

Ook het monumentale hoekhuis 'Den Beyaert' dat ooit stadhuis was voor het huidige in gebruik werd genomen, en waarin nu de post gehuisvest is, heeft een lange en boeiende geschiedenis.  Maar dat is een lang verhaal dat ons hier te ver zou leiden.

Het historische huis op de hoek van Grote Markt en Schoenmarkt werd grondig gerestaureerd en 'historisch aangepast' door architect Van Boxmeer bij het begin van vorige eeuw.

Op 'den Beyaert' staat er een reeks schildendragende leeuwen.  Herinner je nog het vrij recente artikel over deze figuurtjes naar aanleiding van een vraag van Tony Schaerlaeken...

Naast de leeuwen van 'den Beyaert' staat hoog op een geveltop een verguld haantje te blinken.

Dit trots stuk pluimvee bekroont het huis 'In het Haentien' - wat had je gedacht?

De arduinen gevel werd in zijn huidige vorm - in Louis XV-stijl - opgetrokken in 1773, en is daarmee slechts één jaartje ouder dan 'Het Vercken'. 

Tot in de jaren zeventig van vorige eeuw was hier een lokaal voor telegrambestellers in gevestigd! 

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was er in 'Het Haentien' het 'Meldeambt' van de Duitse bezetter gevestigd.

Beestenboel op de Grote Markt... 

Hélemaal!!

NB: info gedeeltelijk gehaald uit 'Mechelen. Feiten en Façades' van Marcel Kocken en Luc Van Hoeylandt.