(foto's: Jan Smets)

Voor de tweede keer in korte tijd levert blogger Tony Schaerlaeken ons een boeiend verhaal!  Het katapulteert ons terug naar 1835 toen onze stad spoorweggeschiedenis schreef.  De eerste trein op het Europese vasteland reed vanuit Brussel Mechelen binnen. En onze Dijlestad werd hiermee het middelpunt van het Belgische spoorwegnet.  Een Mijlpaal werd neergepoot en na enkele keren te zijn verhuisd staat hij nu te pronken op het Koning Albertplein voor het station waarvan de laatste dagen ook geteld zijn.  Bekijk dat stadsgezicht nog maar eens goed de volgende jaren, want binnen afzienbare tijd zal dit plein er totaal anders uitzien.  Maar goed.  Het gaat dus over deze merkwaardige Mijlpaal.  Tony weet er nog wat méér verrassends over te vertellen... 

(foto: Jan Smets)

(foto: Jan Smets.  Prent Vroeger Spoorwegmuseum - aankomst eerste trein)

Toen astronoom Adolphe Quetelet die geboren werd in Gent in 1796 (en stierf in Brussel in 1874), als eerste directeur van het Koninklijk Observatorium in Brussel de opdracht kreeg van de Belgische regering om een meridiaanlijn uit te meten in zowat alle belangrijke steden van ons land, viel zijn oog in Mechelen op de Mijlpaal aan het station, waarin tijdens de plechtigheden van 5 mei 1835 de eerste steen van de Belgische spoorwegen was verankerd...

  (Adolphe Quetelet)

Het was trouwens ook minister Barthélémy de Theux de Meylandt, opdrachtgever voor het meridiaanproject, die de arduinen Mijlpaal had onthuld.  Deze Mijlpaal deed oorspronkelijk dienst als referentienulpunt voor de berekening van de lengte van de spoorwegen.  Omdat de oriëntatie van de Sint-Romboutstoren volgens Quetelet niet optimaal was voor een meridiaanlijn, koos hij uiteindelijk voor deze zeven meter grote Mijlpaal met koperen punt als gnomon voor het middaguur.  Vanaf deze verticale poolwijzer werd, precies naar het noorden een vierentwintig meter lange stenen meridiaanlijn getrokken, zodat de Mechelaars bij helder weer de ware middag konden aflezen...

  (mr. de Theux  Meylandt)

"In de loop der tijd werd onze Mijlpaal liefst zes maal verplaatst", vertelt Tony.  "En hopelijk de laatste keer..." 

Sinds 1999, na de herinrichting van het plein door de Mechelse kunstenaar Jean-Paul Laenen (19-6-1931/14-4-2012) staat ze op een moderne monumentale zuilenconstructie ("De Mechelaars spraken direct van de 'Spoetnik'!"), inclusief twee markeringen op de grond!

  (J.P.Laenen)

(foto's: Jan Smets)

De markering van de zomerzonnewende is te vinden op het verhoogde platform van de Mijlpaal.  Het merkpunt vergt een gevaarlijke oversteek van de rotonde.  De markering van de winterzonnewende is terug te vinden op de hoek van het plein en de Hendrik Consciencestraat.  Tijdens de zomermaanden ligt het versholen onder het terras van koffiebar 'Expression', Koning Albertplein 14.   (A°2016).  Het koperen punttopje staat op dit ogenblik 12,80 meter hoog (de palen zijn vijf meter hoog).  Op 21 juni is zijn schaduw op de rotonde 6,7 meter verwijderd (van het middelpunt van de kolom) er van, en op 21 december 46 meter op de hoek van het Koning Albertplein en de Hendrik Consciencestraat.  Enkel de markering nabij het rondpunt, voor de zomerwende en een aanduiding aan de hoek van de Hendrik Consciencestraat, voor het wintersolstitium doet nog herinneren aan deze negentiende-eeuwse middagzonnewijzer...

(foto's: Tony Schaerlaeken)

En zo zijn we met zijn allen weer flink wat wijzer geworden.  Bedankt Tony!

  (Tony Schaerlaeken)

(foto's: Jan Smets)