Een vriend interviewen doe je niet elke dag, en het voelt zelfs een beetje raar wanneer ik Jan Smets met vragen begin te bestoken. Ik sprak met 'm af in het bekende tapascafé Sava op de Grote Markt, dat hij zelf al lachend 'zijn bureau' noemt. Op deze plaats kwamen heel wat van de interviews die hij de voorbije jaren afnam tot stand.  Maar nu is hij het dus die in the picture staat en poseert voor de lens van gelegenheidsfotograaf en medeblogger Mark Van Mullem.

We beginnen bij het begin: waar kreeg Jan Smets die schrijfmicrobe nu eigenlijk te pakken? "Ik heb altijd al graag geschreven.  Dat begon in de lagere school met de klassieke opstellen en het ging verder in m'n studententijd, toen ik aan de lopende band artikels schreef voor schoolbladen en oud-leerlingenkrantjes.  Maar hét beslissende moment kwam natuurlijk elf jaar geleden, toen ik mee aan de wieg stond van Mechelen Blogt."

Daar, of liever hier, op de inmiddels alom gekende stadsblog, ontpopte Jan zich de voorbije jaren tot een heuse veelschrijver en zonder twijfel tot de meest productieve van alle Mechelse bloggers.  Misschien ook tot concurrent van Sven Gazet en zijn collega's?  "Ik heb mezelf nooit gezien als journalist. Mijn stukken zijn trouwens heel anders.  Doordat ik er meer tijd kan aan besteden en niet redactioneel gebonden ben, kan ik thematisch breder gaan en krijg ik vaak andere, meer gedetailleerde verhalen te horen dan degene die je dagdagelijks leest in kranten of officiële biografieën.  Een echte reporter ben ik dus niet, eerder een verzamelaar van verhalen."

En dat verzamelen deed hij sinds de start van Mechelen Blogt, in 2005, dus heel gretig: op het moment van ons gesprek stond de teller op 1792 artikels, waarvan vele honderden interviews. Net die vraaggesprekken met bekende en minder bekende Mechelaars en Mèchelessen koestert Jan nog het meest: 

"Ik ontmoette de voorbije jaren honderden inwoners van onze stad.  Mensen van alle rangen en standen, geboren en ingeweken Maneblussers, jong en oud, bekend en onbekend.  Daar waren oud-burgemeesters bij, BV's, kunstenaars en ondernemers, maar even goed huismoeders, nazaten van beroemde Mechelaars of nieuwkomers, zoals recent nog de Syrische vluchteling Muhammad Jarkas. Telkens weer werden het mooie, warme gesprekken, met mensen wiens visie ik niet per se deelde, maar die zich wel opvallend openhartig opstelden."

De verhalen die Jan op die manier optekende, vormen samen een bijzonder breed en kleurrijk beeld van onze stad.  Niet zelden bevatten ze bovendien stukken grote en kleine geschiedenis, die je gerust Mechels erfgoed zou kunnen noemen.  Vroeg of laat moést daar dan ook een boek van komen: "Mechelen Blogt is en blijft natuurlijk mijn belangrijkste forum. Daar is het allemaal begonnen en daar blijven alle artikels die ik schreef ook raadpleegbaar. Maar een blog is als snel medium ook erg vluchtig en weinig tastbaar.  Bovendien vind ik de portretten die ik doorheen de jaren maakte ondertussen te waardevol om ze verloren te laten gaan. Na een ontmoeting met Luc Van Hoeylandt van de Mechelse uitgeverij ElenA, groeide dan ook het idee om een selectie van die portretten in boekvorm uit te geven.  Al was het maar vanuit de gedachte dat 'wie schrijft, die blijft'.  Of om later aan m'n potentiële kleinkinderen te kunnen tonen waar hun bompa al die jaren mee bezig was (lacht)."

In het resultaat, dat zoals gezegd midden mei van dit jaar verschijnt, zijn 50 portretten gebundeld.  De selectie daarvan bleek geen sinecure: "Kiezen is verliezen, zegt men wel eens.  En zo voelde het ook aan.  Ik wou er in alle opzichten een 'divers' boek van maken, een representatief staaltje van de vele gezindheden, leeftijden, sectoren, politieke en huidskleuren die je in onze stad terugvindt.  Maar dat betekent wel dat ik moest kiezen tussen interviews die thematisch overlapten en dat vele andere portretten die ik graag had opgenomen, uiteindelijk sneuvelden."  Nochtans koestert Jan élk interview dat hij afnam:

"Doorheen de jaren ben ik ervan overtuigd geraakt dat elke mens boeiende verhalen te vertellen heeft.  Ik hou warme herinneringen én vriendschappen over aan de vele ontmoetingen die ik had.  Een ster van wereldformaat als Johnny Ronaldo, een cafébazin als Irma van den Bridge, m'n oude tekenlerares Lucienne Vanderwaeren, diva's als Jo Leemans en Hortense Champagne, maar even goed Gust en Bertha van de Guido Gezellelaan, Leen Denyn die honderduit vertelde over haar beroemde grootvader Jef...  Ik kan wel uren doorgaan, maar één ding is zeker: al deze mensen kregen een plaats in mijn hart.  En dankzij mijn schrijfsels hopelijk ook in het collectieve geheugen van onze stad."

Of hij na al die ontmoetingen nog namen op zijn verlanglijstje heeft?  "Zeker! Kardinaal Danneels wil ik al lang interviewen.  Maar ook tal van andere bekende en minder bekende mensen die Mechelen maken tot wat het vandaag is: een bruisende en veelzijdige stad.  Er is trouwens weinig kans dat ik zonder onderwerpen kom te zitten: af en toe komen mensen me tegenwoordig al vrágen of ik ze niet wil interviewen."  

Inspiratie genoeg dus.  En nog meer boeken in de pijplijn?  "Er wordt inderdaad al stilletjes gedacht aan een tweede boek.  Als het zo doorgaat kom ik nog aan een hele encyclopedie (lacht)."

Het boek 'Mechelen. Een stad vertelt' verschijnt midden mei bij uitgeverij ElenA. Tekst en foto's zijn van Jan Smets, onder redactie van Annemie Verreydt en Angela Scheltiens. Het telt 208 bladzijden en kost 34,95 euro.  Wil je zeker zijn van een exemplaar, dan kan je het nu al reserveren bij De Standaard, De Zondvloed, Salvator en De Slegte.