(foto's: Jan Smets)

Met Driekoningen op 6 januari wordt de Kerstperiode definitief afgesloten.  In Mechelen wordt haast nergens nog Driekoningen gezongen.  Het zingen aan de deur reserveren we voor Sinte-Mette.   Flarden tekst kennen we misschien nog wel: "Driekoningen, driekoningen, geef mij nen nieuwe hoed..."   Misschien koop je vandaag nog wel een driekoningengebak, of stop je een boon in je zelf gebakken cake...  Daar blijft het dan bij.  De kerstboom wordt nu op vele plaatsen tot zijn naakte ik herleid en vindt zijn weg naar verzamelplaatsen of een kerstboomverbranding...

Driekoningen sluiten de deur.  Toch wil ik je hier graag nog eens naar drie Mechelse kerken meenemen waar de 'drie Wijzen uit het Oosten' een plaatsje kregen in het interieur...

Het allerbekendste kunstwerk in onze stad dat het gekende tafereel van het bezoek van deze drie legendarische figuren aan de kribbe in Betlehem toont

, is het majestueuze drieluik van P.P.Rubens in de Sint-Janskerk.  Het prijkt -  alle aandacht opeisend -  in het hoogkoor achter het hoofdaltaar (waarvan hier een detail...)

Je moet het werk maar eens gaan (her)ontdekken in deze kerk.  De kerk bezit zelfs nog het eigenhandige kwijtschrift van Rubens. 

De Antwerpse grootmeester kreeg de opdracht van de Sint-Janskerk.  In 1617 leverde Rubens het schilderij af.  Ter plaatse heeft hij het nog afgewerkt.  Het wordt tot één van zijn meesterwerken gerekend.

Leuk detail is het in het goud van de grijze koning graaiende Jezuskind...

Wat verder in de Katelijnestraat, kan je nog een ander meesterwerk vinden die de 'aanbidding van de koningen' voorstelt.  In de Katelijnekerk hangt in de linkerzijbeuk - veel minder centraal, en veel minder in het oog vallend, het schilderij van de Mechelse kunstenaar Maurus Moreels, die altijd in deze wijk woonde.

Ook dit is slechts een detail van het schilderij.  Het oogt vrij donker en de figuren zijn moeilijk te onderscheiden.  Het is dan ook dringend aan restauratie toe.

Maurus Moreels werd in onze stad geboren in 1560 en stierf hier ook in 1631.  Opvallend is dat hij de Mariafiguur met kind niet centraal plaatst.  P.P.Rubens himself bewonderde het schilderij héél erg, en kwam het telkens bekijken als hij in Mechelen was.  En dat wil toch wel wat zeggen.

In de loop der tijd heeft men wel wat bijgeschilderd op het doek - zogenaamd ter verbetering - en later werd dat dan weer weggerestaureerd.  Het schilderij maakte dus wel wat mee.  Gelukkig vonden de Fransen het niet de moeite om mee te nemen naar hun thuisland, en lieten ze het netjes ter plaatse hangen.

Nu nog wachten op de broodnodige en grondige restauratie...

Een derde tafereel dat het bezoek van de wijzen uitbeeldt, is een groot glasraam, rechts in de kooromgang van de Sint-Romboutskathedraal.  Weerom licht ik slechts een fragment uit het totale werk.  De rest moet je dus zélf maar gaan ontdekken... 

Het raam werd in 1891 vervaardigd door J.F.Pluys...

En nu worden de kerstballen weer voorzichtig opgeborgen...  

Straks verlaten de wijzen Betlehem om langs een andere weg terug te keren naar hun land...