(Printbare versie vind je hier.)
Wie dacht dat de Veemarkt stond voor ' beestenmarkt ' is verkeerd ingelicht. De letter ' V ' staat voor Verdwijnmarkt. Die plaats is berucht geworden door het verdwijnen van ' beelden '. Soms hebben ze een tijdje bestaan en dan waren ze weer weg: soms definitief maar soms kwamen ze terug maar dan op een andere locatie. Niets staat vast ( letterlijk én figuurlijk ) op de V-markt.
Een overzichtje aan de hand van oude stadsplannen. Het kerkgebouw dat getoond wordt is de oude Sint Pieterskerk, gelegen tussen de Sint Pietersberg en de Korte Maagdenstraat.
In 1550 stond er ongeveer in het midden van de V-markt een kruisbeeld.
In 1594 heeft dat kruisbeeld er een broertje bij gekregen, iets dichter tegen de Blokstraat.
In 1649 is klein broertje verdwenen en het kruisbeeld is blijkbaar verschoven naar de hoek van de Rik Wouterstraat ( toen nog Turfstraat geheten ).
In 1745 is het kruisbeeld verdwenen en verschijnt er op de plaats van klein broertje een waterput.
In 1802 is ook de waterput verdwenen en zien we ' iets ' verschijnen in het midden van de markt. Het is bijna zeker dat hier onze Vadderik werd afgebeeld.
Uitsluitsel krijgen we eindelijk van ons ' primitief ' kadasterplan waar we zelfs de paaltjes rondom onze Vadderik kunnen ontwaren!
Dit brengt ons naadloos naar de rarara-vraag van vandaag. Wie kan er volgende 20 zichten van de V-markt in chronologische volgorde aanduiden? Sommige foto 's zijn gelegenheidsfoto 's en andere werden zo maar genomen.
Jullie antwoorden verwacht ik alleen op luc.croonen apenstaart telenet.be.
De meest aangewezen vorm is eerst de letter bij de foto te vermelden en daarachter het getal in de chronologische volgorde, dus bijvoorbeeld A5, B26, C2 enz. Iedere poging wordt beantwoord met een aanduiding van het aantal juiste gokken.
Omdat ik een slecht karakter heb ga ik slechts vanaf zondag 20 december aan iedere poger ( = iemand die een poging waagt ) aanduiden welke gokken juist of welke verkeerd waren.
Indien gewenst stuur ik een lijstje met de apothekers van wacht ( voor een pilleke ofzo ) .
Hier gaan we:
foto A:
foto B:
foto C:
foto D:
foto E:
foto F:
foto G:
foto H:
foto I:
foto J:
foto K:
foto L:
foto M:
foto N:
foto O:
foto P:
foto Q:
foto R:
foto S:
foto T:
Voor vele foto 's kunnen jullie terecht bij de beeldbank of in de boeken; sommigen zijn echter knoeselbijters.
Succes!
Zo zo, dan gaan wij het slim spelen en je krijgt pas een gok binnen na 20/12/2015.
Trouwens dat zal nodig zijn die periode, gezien het aantal fotokes. Plezante ra ra ra om de donkere dagen wat lichter te maken.
Schitterend! maar simpel is het niet. Ik heb een eerste poging gedaan, en die ga ik na wat schrappen en verbeteren straks doorsturen...
Jan heeft de deur geopend met 12 juiste antwoorden!
Peter gaat zorgen voor een printbare uitgave van de foto 's.
Zeg, met die Vadderick hebben ze een eindje rondgereden door de tijden heen me dunkt.
Zalig dat uitzoeken ;-)
@Malenie: vandaar de naam Verdwijnmarkt! Amuseer je. :-)
Deze foto uit 1890 van ons Veemarkt bezit een interessant gegeven...
Namelijk "geesten".
Of was de sluiter toen nog een beetje traag ? Geestig, eigenlijk.
;-)
Jos Nys ziet zijn poging ook met 12 juiste antwoorden bekroond.
Om alle twijfels weg te nemen: de letter die bij een foto hoort staat telkens bovenaan, niet onderaan.
Somehuman volgt met 11 juiste antwoorden.
Vanaf nu duid ik dus aan welke antwoorden juist zijn, dat zal een beetje meer houvast bieden.
Jos Nys stijgt naar 17 juiste antwoorden.
Ondertussen krijgt Jos Nys laurierblaren op zijn kruin omdat hij als eerste alle juiste antwoorden wist te vinden.
Somehuman komt aanzetten met 18 juiste gokken en Jevara heeft er al 7 juist.
Malenie heeft er ook al 7 correct weten te plaatsen.
Eveline De Haes volgt met 6 juiste antwoorden.
Somehuman heeft vannacht ook de top bereikt met 20 juiste antwoorden.
Eveline De Haes verhoogt haar score naar 14 juiste antwoorden.
Op tweede kerstdag laat ik de oplossing op jullie los. Wie nog een gok wil wagen heeft dus maar een paar dagen tijd, dus tot voor het aperitief of na de kalkoen. In afwachting ... tot dan!
Ondertussen kreeg ik van onze Vlietendeskundige Paul Temmerman enkele foto 's van de uitgegraven ( rond 2002 ) Veemarkt waaronder de volgende:
De uitgegraven waterput zou wel eens de waterput van het plan van 1745 kunnen zijn:
De vraag is gesteld aan onze dienst archeologie dus: ' wordt vervolgd '.
Eveline De Haes stormt als derde over de eindmeet met 20 juiste antwoorden.
Roger Kokken heeft reeds 9 juiste antwoorden.
Rond 16 u vandaag volgen de juiste resultaten met commentaar!
Nog even geduld want er is een blog-hic-up met mijn oplossingen.
In chronologische volgorde beginnen we met de oudste afbeelding:
P1 jaar 1560 tekening door De Noter de kapel van Sint-Elooi met links de Varkenstraat ( beeldbank SME001001349 )
S2 jaar 1770 tekening door Mardulyn ( beeldbank SME001010317 )
T3 jaar 1830 tekening door Mardulyn ( beeldbank SME001010316 )
R4 jaar 1851 tekening door De Noter; links van het St. Romboutscollege bevindt zich de winkel van apotheker Smout. Die overleed in 1854. De Noter van zijn kant begon waarschijnlijk te schilderen vanaf 1832 tot aan zijn dood in 1855.
B5 jaar 1865 Zaligverklaring van Jan Berchmans ( beeldbank SME001003723 )
O6 periode 1881 tot 1898. In 1880 wordt er gewag gemaakt ( verzameling Berlemont - Veemarkt ) van een tuin van 22 are groot. Deze tuin behoorde voorheen toe aan het klooster van de Onze Lieve Vrouwbroeders. Die tuin is achteraan links aan de Veemarkt te zien. Helemaal achteraan is ( met vergrootglas ) een fragment van een gevelopschrift te zien: ' ... DE L' ETAT ... '. In 1881 nam de staat de stedelijke school over en hervormde ze tot Rijksmiddelbare school voor Juffrouwen. In 1898 werd een schoolvleugel bijgebouwd naar een ontwerp van arch. Henri Meyns. Die symmetrische voorgevel staat er nu nog maar is op de foto nog niet gebouwd. ( Open Monumentendag 1992 pag. 15 )
G7 jaar ca. 1900 foto genomen door kan. Michiels vanuit een raam van het St. Romboutscollege ( Zie ook ' Mechelen, memoires van een stad ' pag. 186 - 187 )
M8 jaar 1907 Turnfeest door ' Moedig en Vrij ' ( beeldbank SME001013611 )
E9 jaar 1908 De 'Tentoonstelling van Kunst, Beroep en Handel' ingericht door de Congregatie De Decker (' Zo was ... Mechelen' pag 42 )
A10 jaar 1910 Ballonfeest georganiseerd door de geburenkring van de Veemarkt ( ' Waar is de tijd, Mechelen ' pag 45 )
K11 jaar 1913 Hanswijkcavalcade 1913 ( beeldbank SME001012555 )
Q12 vóór 1916 ( postkaart ) Vadderik werd afgebroken op 27 september 1916 en cinema Flora was nog niet gebouwd ( bouwjaar 1916 ). Het situeert zich dus in de luttele jaren vóór 1916.
I13 jaar omstreeks 1916 Vanaf 29 oktober 1916 kreeg het koppel Van Gerven - Lamon een vergunning om een bioskoop uit te baten. Met een vergrootglas merk je de namen van de trotse uitbaters ( Zichtkaart ). Vadderik was opgeborgen.
C14 jaar 1925 Nationale wedstrijd voor vrijwillige pompierskorpsen ( ' Waar is de tijd, Mechelen ' pag 27 ) Vadderik is nog steeds verdwenen.
F15 jaar 1927 Inhuldiging van de waterleiding ( ' Mechelen, memoires van een stad ' pag. 111 ). Vadderik werd hiervoor speciaal uit zijn bergplaats gehaald en stond op een eenvoudig houten voetstuk.
D16 jaar 1930 Triomfboog bij het Katholiek Congres ( beeldbank SME001001859 )
N17 tussen 1930 en 1948 In 1930 bouwde men een nieuw voetstuk voor Vadderik, ditmaal in baksteen en niet meer op dezelfde plaats maar iets meer naar voor op de Veemarkt.. Rondom werden er bloemen en planten neergezet. In 1948 moest Vadderik terug verhuizen. Het verschil met het latere voetstuk is duidelijk zichtbaar. ( Zichtkaart )
L18 jaar 1960 foto genomen in 1960 volgens aanduiding door de fotograaf.
J19 tussen 1970-1980 de frituur Veemarkt is reeds verhuisd van haar eerste standplaats juist voor cinema Flora naar de parking maar zit nog in haar oude behuizing.
H20 omstreeks 2001 vooraleer de opgravingen begonnen door de archeologen rond 2002 ( foto )
Vwala! Zet jullie vragen en twijfels nu maar op de blog. Van Somehuman heb ik er al enkele ontvangen en die zal ik morgen posten.
daarmee wordt nogmaals bevestigd:
1) dat een mens bij zijn eerste gedacht moet blijven,
2) dat ik zoals gewoonlijk niet genoeg doorgraaf
3) dat ik niet genoeg "bronnen" heb in de papieren sector
4) dat ik de weinige bronnen die ik dan toch bezit beter moet doorspitten
5) dat ik om gezondheidsperikelen in de helft de pijp aan Maarten heb moeten geven
6) dat ik desondanks heel veel plezier heb beleefd aan het zoeken naar
Aan iedereen die heeft meegedaan nen dikke merci. Neem een printje van de opgaven en plak er een zelfklever op van uw mutualiteit, misschien trek je nog terug!
En nu een dienstmededeling: de zichtkaart met de volgletter Q wordt geschrapt van de vragenlijst wegens moeilijk te dateren. Blijkbaar is ze jaren ouder dan mijn aanduiding ' luttele jaren vóór 1916 ' zodat de volgorde niet meer klopt. Het maakt geen verschil uit wat de uitslag betreft maar juist is juist.
Voor wie zich verder wil verdiepen in de materie geef ik graag in de volgende reactie ( hieronder dus ) de commentaren van Somehuman.
Hier volgt dus de commentaar van Somehuman:
quote:
Hi Luc,
Eenmaal leest men ook 'St-PIETER' doch niet op een quasi witte gevel maar op een lang bord (een echt aan de gevel bevestigd ofwel er mee op geschilderd). Op de vele overige foto's bleef het opschrift me te zeer onleesbaar. Maar zeker is, dat het grote opschrift in louter donkere letters direct op een zeer bleke gevel zoals ook op de ingekleurde foto O, nooit meer op een van al die foto's verscheen. Bovendien zag ik geen enkele foto van voor 1907 met een ander opschrift dan dat. Jij dateerde de foto Q als voor 1916 op grond van andere argumenten, maar zonder een limiet voor een mogelijke begindatum. Ook ik heb die niet (tenzij in absurdo bijna halverwege de 19e eeuw zoals de eerste foto's van Mechelen want de Vadderik zat toen al lang te tobben en ik zocht nog niet naar de bouwjaren van de herkenbare huizen) maar bracht de laatst mogelijke datum voor foto Q wel terug tot vóór juni 1907. Q werd dus in ieder geval minstens iets meer dan "luttele jaren" voor 1916 getrokken en hoort een merkelijk lager volgnummer in je reeks te krijgen (zeker niet lager dan 5, allicht 6 of 7, of hoogstens 8). Bij de foto's tot en met de praalwagen K hoort dus telkens 1 chronologisch nummertje hoger. Dat staat in principe los van de tijd waarin die foto van Q op postkaart verscheen of herdrukt werd.Ten overvloede over foto Q: Een opschrift op het 'St-PIETER'-hoekhuis wordt op foto's van na de turnmanifestatie uit 1907 nog meermaals getoond op de Beeldbank. Ik heb de indruk dat er nog twee of drie versies tussen die rijen ramen van de eerste en tweede verdiepingen verschenen in de paar volgende decennia. Dikwijls ontbreekt ook voor die foto's een precieze datering maar verschaffen bijvoorbeeld de aan- of afwezigheid van opschriften op het aanpalende huis de nodige zekerheid, zoals de m.i. interessante SME001004101 St-Pieterke onleesbaar nieuw opschrift, ernaast o.m. DOUANE AGENTEN (top) in de tijd van de Flora en een tramspoor en natuurlijk met lantaarnpalen waaronder de 4 omheen de al verdwenen Vadderik; SME002000743 St-Pieterke onleesbaar [ander?] nieuw opschrift, ernaast LEYENDEKKERS (tussen 1e en 2e verdieping) en een camion, met lantaarnpalen maar NIET meer omheen de Vadderik op sokkel in plantsoen als foto N [dus zeker na de brandweerdemo van 1925 en allicht zoals jij stelt na de drinkwaterviering van 1927]. Overigens kan men dat huis ernaast ook wat dateren op niet al te zeer overbelichte foto's, aan de ongeveer ronde gaten of ornamenten die vlak onder de dakgoot in de gevel waren, maar die vanaf een bepaald moment definitief verdwenen.
Nog een paar hints voor toffe verradertjes voor dateringen aan de Veemarkt:
1) Afbeelding T van de jongste tekening door Mardulyn, met de colonnade van de Richteren aan het Hof ter Boyen toont, naast de enige van de drie trapgevels van het Hof van Prant die zeer lichtjes gehoekt staat ten opzichte van de niet op die tekening staande beide andere, nog een helderdere trapgevel. Dit is de locatie waar de Leuvense apotheker C. G. Smout (geboren in 1791, erkend door de Antwerpse 'provincie' in 1821 wijl woonachtig in Mechelen en aldaar gestorven in 1854 te onzer Veemarkt) zijn huis had. Op afbeelding R door J.B. De Noter had dit geen trapgevel en, vermits ook later op foto's zeer herkenbaar gebleven, moest ook daarom R volgen op T. Wel werden na een tijd nog wijzigingen aangebracht die in commentaren op de Beeldbank vermeld zijn en ook voor recentere datering kunnen bijdragen, zoals aanbrengen van de kleine rondboogingang van het college die langsheen het destijdse lokaal van de prefecten Rens en De Samblanx voerde.2) Aan de andere kant van het Hof van Prant stond tot 1911 een breed gebouw, waarvan de opschriften nog nadere tijdstippen zouden kunnen verklappen: SME001000351 uit "1910" toont tussen 1e en 2e verdieping iets dat begint met een 'M'. De Beeldbank noemt SME001000353 van "na 1885 en toont die M van 'Magasin de Denrées Coloniales' met uitbater 'J.F.Notelteirs--Vandeneynden.' en dit laatste stuk is ook te lezen op SME001000643 van "rond 1900". Op foto E was dit nog 'SPECERIJ-GRAAN', zoals in 1907 alle turnmanifestatiefoto's waaronder ook foto M: specerij-, graan- en bloemhandel J. Teughels-Maes. In 1911 werd dit pand naast het college vervangen door nieuwbouw (hoger en heel andere plaatsing van deuren en ramen): de huidige nummers 54 en 52.De Beeldbank 'wist' dat wel maar 'vergat' het soms want SME002000265 heet "na 1896". Juist, want die foto toont in het bijzonder die twee huizen naast het Hof van Prant die pas gebouwd zijn in 1911, ook na Christus ja.Aan beide zijden van de drie trapgevels van het eertijdse Hof van Prant, grenzen panden:
SME001000450 Ronde blikken straatlampen hingen nog aan een draad in 1968 in de Korte MaagdenstraatOok over de straatverlichting valt buiten de lantaarnpalen nog wat te zeggen:
SME001012111 Ronde blikken straatlampen hingen nog tegen de muur in 1971 in de Befferstraat
SME001006893 Hoge verlichtingspalen nieuw type vanaf november 1956 (Grote Markt, Schoenmarkt, Korenmarkt, IJzerenleen nog voor Veemarkt)
SME001000927 heet op de Beeldbank ten onrechte 'rond 1955' want niet van voor 1956 met die hoge verlichtingspalen; bemerk bij het Lyceum nog een vermoedelijke 'telegraafpaal' had zoals die ooit bvb ook de Korenmarkt ontsierde.SME002000096 18 juni 1927 zelfde dag als rarara F: "Cinema Flora" staat op de vierkante toren, op de koepeltoren ziet men een witoverkalkte bovenbalk overheen 'Zaal Flora', ook boven de ingang lijkt 'Van Gerven - [?Daemen? nee, volgens Luc en terecht: Lamon]' weinig doeltreffend overkalkt; op de overzijdehoek 'Patisserie SUIKERBAKKER', ernaast moeilijk leesbaar in de pui, dan blijkbaar kuisgerief met allerlei opschriften.
Positie Vadderik bij Hof van Prant: De struiken erachter verraden een tijdstip, bijvoorbeeld SME002001006 (1950-1960 volgens Beeldbank) met struik veel lager dan op foto L. Boeiend zijn de details te lezen op de gevels nabij de Sint-Pietersberg: ververij, x, Charcuterie St PIERRE [die al bestond in de periode van foto I], y, MEUBELEN, L. BODART DE P... (en het lijkt dat een hangende straatlantaarn platter was dan de ronde die we in 1968 zagen). De nieuwe zeer hoge straatlantaarns werden (eind) 1956 of (begin) 1957 geplaatst en zijn hier nog niet te zien dus allicht foto uit periode 1950-1956 en niet later.
SME001005201,-202,-203,-204 "voor 1914" zijn ten laatste 1911 (toen een nieuwbouw naast het Hof van Prant kwam, hier nog J. Teughels-Maes) en zelfs niet later dan 1908 vermits geen lantaarnpaal voor Prant staat maar bvb 204 nog het muurlantaarntje toont. Interessant: Het pand gekend als eertijds Ter Boyen bleek op SME001005201 en (ook "voor 1914") SME002000822 'Broodbakkerij De Beste Bloem'.Beeldbankdateringen, 'onbekend' of "voor" of "na" of die een periode aanduiden, moet men soms wel met een kleinere korrel zout nemen:
SME002000812, -819 "voor 1914" zijn ten laatste 1911 (toen een nieuwbouw naast het Hof van Prant kwam, hier nog J. Teughels-Maes).
SME002000828 "voor 1914" allicht niet later dan 1908 vermits nog geen lantaarnpaal voor Prant staat.
Luc, je vangt er maar mee aan wat je wil. Dewelken naarstig zochten, zullen het allicht interessant vinden maar die bereik je misschien liever per 'forward' e-mail dan via het blog.
SomeHuman.Groetjes,
Daar houden we van : kort en bondig !
goh ik denk dat ik alle gordijntjes van de huizen bestudeerd heb ook nog en de vitraux al dan niet van het Hof van Prant, maar some, hoe zie jij al die details? Met een vergrootglas, uitvergroten op pc, maar dan tot aanvaardbare zichtbaarheid? Op de beeldbankfoto's kan ik tot redelijk gedetaillerd gaan. Soit, de Mechelse geschiedenis is jou waarschijnlijk meer bekend dan mij.