De 'Bevrijding' van Marcel...

met categorie:  

  (foto's: Jan Smets)

Daar stond ik als negenjarig manneke, zo ongeveer waar nu de Kredietbank is op de Grote Markt...  Ik had zo'n twee maand thuis in bed gelegen, ziek van de Rode Koorts.  Het was de eerste keer dat ik buiten kwam.  4 september, 71 jaar geleden: Onze stad werd bevrijd.  Enthousiasme alom.  Voor mij betekende het een 'dubbele' Bevrijding...

Aan het woord is Marcel Kocken, cultuurpaus en levende geheugen van deze stad.  De oorlogsjaren hebben hem en zijn familie getekend. Ik sta met hem op de Grote Markt waar de jaarlijkse herdenking van de Bevrijding wordt herdacht.  Op het plein staan historische legervoertuigen...  Marcel mijmert...

 

 

Ons huis op de Leuvensesteenweg was platgebombardeerd, en noodgedwongen verhuisden we met het gezin naar de Lange Nieuwstraat, vlakbij de Milsenstraat, waar m'n tante Lies en nonkel Jef woonden.  We trokken bij hen in.  Op het einde van de oorlog ben ik ziek geworden: Rode Koorts.  Dokter Andries van de Colomastraat kwam op visite en schreef medicatie voor, én ik moest binnenblijven.  Ik was erg ziek en de koorts liep hoog op.  Twee maanden ongeveer heb ik zo bed moeten houden.  En wat doet een kind van negen dan?  Er was toen amper lectuur voor kinderen, en om me te amuseren heb ik dan 'stempels geslagen als ne facteur'...

 

De kleine Marcel had op zijn bed een tafeltje.  Zijn ouders hadden een stempel laten maken met zijn naam en zijn adres.  En als een volleerde postbediende zette hij op ontelbare kleine papiertjes zijn 'eigen' stempel.

En toen kwam 4 september 1944...

 

Mechelen zou bevrijd worden!  Het was de eerste keer dat ik buitenkwam na m'n ziekte.  Ik werd goed aangekleed, en voorzichtig beschermd door mijn moeder.  Zo trokken we richting OLV-straat, naar de Grote Markt op.  Op mijn netvlies gebrand staan nog zo'n twaalftal Duitse soldaten - sjofele mannen, niet meer in gevechtskledij, die waarschijnlijk hun op de vlucht geslagen groep gemist hadden.  Totaal verdwaasd en verschrikt.  Het was voor de middag.  De Engelsen waren toen al gesignaleerd rond de Colomabrug.  Ik hoorde de mensen roepen: "Ze zijn daar!!".  We liepen naar de Grote Markt, ik, mijn ouders, m'n tante Lies en m'n nonkel Jef.  Net zoals zovele Mechelaars.    Toen kwamen vanuit de Bruul, maar ook vanuit andere richtingen de eerste tanks aangereden.  Deze voertuigen kwamen van Diegem bij Brussel...  Ik stond daar waar nu de Kredietbank is, en ik krijg nu nog steeds 'kiekenvlees' als ik er aan terugdenk!  Nog nooit had ik zo'n massaal enthousiasme gezien!!  Na de Engelsen volgden nadien de Amerikanen en de Canadezen...

 

1 mei lag nog vers in het geheugen.  Op die dag werd Mechelen stevig gebombardeerd, en zeker de buurt rond de OLV-over-de-Dijlekerk kreeg het zwaar te verduren.  De kerk werd vreselijk geteisterd.  In de grote beveiligde schuilkelder van aannemer Van Meerbeeck in de Groenstraat, waren vele buurtbewoners dekking komen zoeken.  Maar helaas: een zwaar bombardement zaaide er dood en vernieling.  32 mensen verloren er het leven...  Het maakte veel indruk op de jonge Marcel.

 

 

En vijf maanden na dat drama, leek alles vergeten!  Elke soldaat was een held voor de Mechelaars die uitzinnig van vreugde waren.  Ik had een beetje zakgeld, en ik kocht er een drietal tomaten mee.  Ik gaf ze aan de voorbijrijdende soldaten die ons kwamen bevrijden.  Ik zie voor mij nog de jonge soldaten wuiven naar de jonge meisjes en de moeders...  Het enthousiasme was groot.  Ook nog de volgende dagen.  Ik heb toen misschien wel duizend papiertjes met mijn stempel uitgedeeld...  In de OLV-straat had ik bovendien bij 'Fientje van de merkt' (het huis waar nu de gedenkplaat van schilder Jan De Smedt hangt) tricolore Belgisch lint gekocht en een 'blad' spelden.  Ik knipte dat lint in kleine stukjes, vouwde het in twee en stak er een speldje door.  Samen met mijn 'gestempeld visitekaartje' gaf ik het aan de soldaten.  En ik liet hen ook in een klein boekje hun naam schrijven of een paar zinnetjes.  Dat boekje heb ik nog steeds.  Eén van die soldaten is later nog komen aanbellen bij ons.  Met hem heb ik nadien nog lang contact gehouden...  Die herinneringen...  Ik weet nog dat ik later nog een condoom vond.  Wist ik veel wat dat was.  een ballon?  Moeder moffelde dat gauw weg...  Ach, zoveel zou ik nog kunnen vertellen.  Het waren memorabele dagen.

 

Marcel mijmert en keert terug in de tijd...  Hij is plots weer dat negenjarig ventje dat na twee maand verplicht huisarrest terug in de open lucht kwam.  Een dag om nooit te vergeten.  Marcel is die dagen twee maal bevrijd...

 

Op het programma van vandaag:

- om 14 uur rondrit in de binnenstad voor toeschouwers, met historische legervoertuigen en Static show op de Grote Markt, waarna optreden van Tina Grace (Operation Neptune, met muziek uit de jaren '40). 

- Om 17u30 treedt de Koninklijke Harmonie van de Mechelse Politie op, en om 18u5 vangt de plechtigheid aan met tromgeroffel en het Te Velde, the Last Post en het hijsen van de vlaggen....