Chris en David: mekaars grootste fans

(foto's: Jan Smets)

Ze hebben een totaal andere achtergrond en leeftijd. Chris Joris is van het bouwjaar 1952 en David Katshiunga is net geen 28 jaar. Toch hebben deze twee Mechelaars mekaar 'gevonden'. Méér zelfs: ze zijn mekaars grootste fans geworden. Chris is al decennia lang niet weg te slaan van de podia als één van de grootste jazzmuzikanten van ons land: een zuiver muzikaal talent met een indrukwekkende staat van dienst als percussionist/componist/pianist, experimenterend met etnische muziekvormen die hij wonderlijk weet te versmelten met wereld-en jazzmuziek. Bovendien - en misschien was dit vroeger bij de meesten iets minder bekend: een begenadigd beeldend kunstenaar. En ook daar gooit hij hoge ogen. De in Kinshasa geboren David kwam pas als zesjarige naar ons land, en is nu grafisch ontwerper. Een paar jaar geleden wist hij me te verbazen én ontroeren met zijn expressieve portretten toen ik hem en zijn werk ontdekte in H30, het creatief atelier voor jongeren in de Hanswijkstraat. Sinsdien is hij als kunstenaar nog gegroeid en oogst hij veel lof. Terecht. David en Chris hebben mekaar ook 'ontdekt' en dit heeft alles te maken met de rode draad die door hun beider kunst loopt. Hoewel zij hun thema's op een andere manier uitwerken, zijn er opvallende parallellen. Beide schilders borstelen met veel expressie de Afro-Amerikaanse mens of leefwereld - vaak contrastrijk in zwart/wit... Heel waarschijnlijk staat er binnenkort wel iets op stapel in eigen stad, waarbij de Mechelaars hun gezamelijk werk kunnen bewonderen...

Het liet me niet los: zijn schilderij van de Afrikaanse jongen - kindsoldaat, met die intense, wat droeve blik in de ogen... Twee jaar geleden zag ik het hangen in H30 waar David samen met twee even jonge kunstenaressen een paar maand aan de slag was mogen gaan, en waar hij op het einde van die periode met zijn werken naar buiten mocht komen.

Ik was niet de enige die zag dat David veel talent had. Sinsdien is hij dan ook 'ontdekt'...

Het begon allemaal zo'n 27 jaar geleden. Zijn kinderjaren bracht hij door in Kinshasa, maar daar heeft hij eigenlijk weinig herinneringen aan. Op zijn zesde levensjaar kwam hij met zijn alleenstaande moeder, die de zorg had over zes kinderen, aan in België, waar zij als sans-papiers terecht kwamen in een opvangcentrum. En daar hebben ze een hele poos gezeten. Nadien woonden ze even in Brussel, om nadien naar Mechelen af te zakken rond zijn achtste levensjaar... David zegt over die periode: "Het negatieve brengt je nergens - Je vasthouden aan het positieve brengt je het verste..."

Dat positivisme straalt hij ook uit. David is een sympathieke jongeman, talentrijk maar uiterst bescheiden.

Als kind was zijn taalachterstand groot, en daarom werd hij van een drietal jaar in een pleeggezin in Buggenhout ondergebracht. Heel die tijd mocht hij gemiddeld maar zo'n twee keer per maand naar huis. Maar het maakte David zelfstandiger.

Ik heb me steeds erg flexibel moeten opstellen. In Mechelen liep ik zowel school in Coloma en in TSM. Ik deed de studies van grafische vormgeving. Ook heb ik een jaartje gevoetbald bij KV-Mechelen. Maar tekenen was wel het liefste wat ik deed. Zo tekende ik op de trein - op weg naar onze kerk in Brussel - portretjes van m'n medepassagiers.

David is heel sterk in het maken van portretten - of zoals hij het zelf liever omschrijft: 'emoties'.

Door de kans die ik kreeg in H30 ben ik gestimuleerd geworden om meer met mijn werk naar buiten te komen. Dit is nog helemaal aan het evolueren. Ook de formaten worden groter. Meestal werk ik in zwart/wit. Zo lijkt mijn werk 'af' - er hoeft geen kleur bij. Maar ook dat kan evolueren.

(Een prachtportret van David toont 'Lupita' - een interpretatie van een figuur dat in de laatste minuten van de film '12 years a slave' opduikt... Een jong Afrikaans meisje...)

Op een dag wou David samen met Evelien Boden, de jonge kunstenares die met hem in H30 had gewerkt, per se op bezoek gaan naar het atelier van Chris Joris.

Chris herinnert het zich maar al te goed...

Ik had m'n atelier bij Marleen D'Joos op de Kerkhoflei. En plots stond hij daar: David, een jonge Afrikaanse Vlaming die 'zot' was van mijn werk. Dadelijk was er die klik. We voelden mekaar aan, en werden grote fan van mekaar.

Want zo is het: het werk van David en Chris heeft veel gemeen. Chris Joris heeft altijd veel voeling gehad met de Afro-Amerikaanse en Afrikaanse leefwereld. En dat heeft alles te maken met zijn jarenlange contacten met deze cultuur, als muzikant.

Ik maakte veel muziek met Afrikaanse mensen, en ik ben altijd geboeid geweest in de sociale strijd die velen van hen hebben moeten voeren... denk maar aan Martin Luther King, de Apartheid... Eigenlijk ben ik een asociale mens met een grote sociale bewogenheid. Ik kwam al die jaren veel in contact met muzikanten van Afrikaanse origine. Maar gek genoeg nooit met een beeldend kunstenaar. Tot ik David heb ontmoet.

Muzikant Chris Joris is de laatste jaren even bekend geworden als beeldend kunstenaar. Zo stelde hij de laatste tijd drie keer tentoon in het Maurus Moreelshuis in het Groot-Begijnhof, op de Kunstvestdagen en in het Huis van de Mens.

Er is een merkwaardige osmose tussen het werk van David en Chris. Beiden weten de toeschouwer emotioneel sterk te raken. Eén simpele blik van hun portretten vertelt veel. Ogen spreken... Je voelt hun sociale bewogenheid. ze brengen vaak de zelfde boodschap maar anders... Chris Joris maakte een aantal werken die het sociale onrecht toont. Je ziet de kwaadheid, maar ook de trots in de ruwe, contrastrijke borstelstreken. Zijn werk is soms verfijnd geschilderd, en dan weer expressief 'bruut'. Veel in zwart/wit, en dan weer in kleur...

Net zoals met mijn muziek moet je niet zeggen dat het 'mooi' is, maar wél of het je heeft geraakt. Dat is veel belangrijker. Er loopt ook een rode draad tussen mijn muziek en de protretten die ik maak. De kijker moet zélf interpreteren.

David Katshiunga heeft ook al een viertal tentoonstellingen op zijn palmares staan, zoals de expo 'Feelings' in het najaar van 2014 in het ElewijtCenter. David die nu zelfstandig begonnen is als grafisch ontwerper, heeft een eigen atelier in de OLV-straat.