Ursulinen Mechelen blaast honderd kaarsjes uit!

  (foto's: Jan Smets)

De school van de Ursulinen in de Hoogstraat blaast dit jaar 100 kaarsjes uit.  100 jaar? Dat wil dan wel zeggen dat de school is opgericht in het jaar dat de Groote Oorlog uitbrak?  Jawel.  Het betekende dan ook een 'valse start'.  1914 was een turbulent jaar.  De schoolpoort die op 23 september had moeten openzwaaien, bleef nog even dicht.  De zusters namen de vlucht naar Engeland, net zoals zovele stadsgenoten.  Ze kwamen wat later schoorvoetend terug om een tweede start te wagen.  Net zoals al die andere Mechelse onderwijsinrichtingen kende het schooljaar 1914-1915 een moeilijk begin.  Bijzonder voor de Ursulinen was wel dat het gebeurde in het oprichtingsjaar.  Leerkracht Sam Wollants kan er alles over vertellen.  Samen met zijn echtgenote Leen De Roover, die eveneens les geeft in de school, heeft hij een gedenkboek samengesteld: een fraai werk over de geschiedenis van de school, met tal van zwart-wit en kleurfoto's - een boeiende reis doorheen de voorbije honder jaar. Het is beslist een boek dat geen enkele oud-leerling  (en ze zijn talrijk!) zal willen missen op de boekenplank.  Maar ook andere Mechelaars zullen er hun gading in vinden!  Ik zag vanmorgen de proefdruk, en kan getuigen...

 

(het gebouwencomplex van de school, tussen Hoogstraat en Milsenstraat is een bonte verzameling van elementen uit verschillende tijdperken en toont een heterogeen architectonisch geheel.  Gezien vanop de OLV-over-de-Dijlekerk...)

 

Sam en Leen hebben hard en lang  gewerkt aan het boek. Maar ze zeggen wel dat het een plezierig werk is geweest waar ze veel deugd aan beleefden.  Het telt zo'n 160 bladzijden. Je kan voorintekenen, maar dan moet je je wel haasten.  Die voorinschrijving stopt op 15 september.  Je moet eens surfen naar de website van de school voor meer inlichtingen hierover:

www.ursulinenmechelen.be/100jaar

Je kan eventueel jouw naam ook laten vermelden in het boek.  Hoeveel dit dan kost, kan je vernemen op bovenstaande link.  Na de lancering van het boek tijdens een happening op zondag 12 oktober, is het boek verkrijgbaar in de Mechelse boekhandel aan de prijs van 25 euro... En dat is echt wel democratisch te noemen.

 

De happening - want men wil het bewust géén 'academische zitting' noemen, gaat door in de OLV-over-de-Dijlekerk: een pracht van een kader voor een feestelijk evenement.  Iedereen is welkom, maar je dient wel op voorhand een seintje te geven. 
De school heeft zoveel mogelijk oud-leerlingen aangeschreven, maar er zijn er heel zeker door de mazen van het net geglipt.  Bij deze hebben ze de kans om ook via deze weg het nieuws te vernemen...  Je kan meer info vinden op de website.

 

(mooie neogotische bouwstijl...)

 

Het boek zal er worden voorgesteld, en oud-leerlinge, radiopresentatrice, Vanessa Van Hove zal het geheel modereren.  Sprekers zijn uiteraard schrijver van het boek Sam Wollants én directeur Francis Van Caer.  Eveneens aan het woord komt Emmy Vermeulen - zuster Ursuline en nu algemeen overste in OLV-Waver.   Ook oud-leerlinge Misjoe Verleyen zal voor de micro plaatsnemen.  Ze is historica en schreef ondermeer een boek over de vlucht van de Belgen in 1914.  Op de happening zal ze echter een woordje doen over 'emancipatie'.  Een andere spreekster is weerom een oud-leerlinge: Karen Maex, die nog in de running was voor de post van decaan van de Leuvense universiteit, samen met Rik Torfs... Zullen ook een woordje doen: Micheline Gevelers, voorzitter van de Raad van Bestuur en Laura Van Trier, voorzitter leerlingenraad.

Nadien volgt een receptie én een tentoonstelling in de feestzaal.  De jubilarissen worden gehuldigd.

 

 

De school viert zijn honderdjarig bestaan.  Maar in feite is ze reeds eerder opgericht.  1914 is eigenlijk een doorstart.  Een eerste school wordt gesticht in 1879 in volle schoolstrijd en op aartsbisschoppelijk iniatief.  Op dat moment bestaat er immers nog geen middelbare meisjesschool in onze stad.  De school is gevestigd in de Schoutetstraat, en leken leiden de school - ongehuwde juffrouwen.  Da's best een beetje vreemd te noemen.  De school wordt  niet bestuurd door één of andere geestelijke orde.  In 1888 verhuist de school naar de Milsenstraat waar vroeger het Milsenhof gevestigd was.  Burgemeester Broers koopt de grond hiervoor.  Toch komt de school wat later in problemen.  Er worden immers geen staatsubsidies toegekend, en overleven is moeilijk.  We schrijven nu 1890.  Men beslist in 1897 de school om te vormen tot een beroepsschool 'snit en naad'.  Het is een praktische keuze.  Zo een school krijgt wél subsidies.  Maar in 1910 gaat het leerlingenaantal fel achteruit.  Men wil de studiewaarier verbreden met een middelbare afeling en met een handelsafdeling.  De sluiting dreigt echter.  Maar Kardinaal Mercier wil dit beslist niet.  Een 'nieuwe' school moet opgericht worden.  De ondernemende Kardinaal zoekt een kloosterorde die wil instaan voor de leiding, en komt hiervoor terecht bij de Ursulinen van OLV-Waver.  Men koopt een huis in de Hoogstraat en bouwt daar een klooster.  Op 16 augustus van het jaar 1914 wordt in de krant publiciteit gemaakt voor deze nieuwe school van de Ursulinen. Op 23 september zou de school opengaan...  Maar het lot beslist er anders over: de Groote Oorlog is uitgebroken...

 

(Kardinaal Mercier brengt een bezoek aan de Ursulinen in 1914)

 

 

De zusters Ursulinen van Mechelen vluchten naar Engeland, maar keren spoedig weer.  In OLV-Waver is de school gebombardeerd en de schade is groot.  In Mechelen lijkt het allemaal best mee te vallen.  Daarom besluit men om het 'vlaggenschip' van OLV-Waver - het regentaat - tijdelijk over te hevelen naar de Dijlestad. 

Een ander probleem duikt op als de Duitse overheid de school wil sluiten omdat men de zusters te 'opstandig' vindt!   Dat is gerekend buiten Kardinaal Mercier die er geen gras over laat groeien, en zijn invloed gebruikt - tot in het Vaticaan toe - om dit ongedaan te maken...

 

(leerlingen danken de gezanten van de Verenigde Staten en Spanje voor de hulpgoederen die ze kregen.  Foto's dateren respectievelijk uit 1915 en 1917)

 

Het is het begin van een nieuw tijdperk.  Maar hierover lees je natuurlijk meer in het boek.

Nu is de school van de Ursulinen uitgegroeid tot de grootste van de stad met zo'n 1450 leerlingen zonder de basisschool meegerekend.

 

Het feestjaar start zoals ik reeds schreef, op zondag 12 oktober, met de JubileUM Happening (deuren 14 uur, aanvang 14u30).

Van 12 tot 17 oktober zal de tentoonstelling te bekijken vallen in de school.

In het feestprogramma is ook een lezingenreeks opgenomen met Misjoe Verleyen (4/11), Ignace Bossuyt (20/1) en weervrouw Jill Peeters (12/3).

 

Leuk wordt beslist de retrodag van vrijdag 8 mei, waarop al de leerlingen verkleed naar de school mogen komen.  Dan duiken de Ursulinen terug hun geschiedenis in.  Dit wordt heel zeker een fotogeniek gebeuren!

100 jaar!  Het kan tellen.  De feesttaart mag aangesneden...

 

(schoolpoort in de Milsenstraat)

(de bib ademt ook nog de sfeer van vroegere dagen uit...)

 

 

 

 

 

 

 

 

Dat het, begin 20e eeuw, gene krot was bij de Ursulinen van OLV-Waver bewijzen volgende beelden...

1904

1908

1910

en dus ging mijn moeders' stiefmoeder, zus van haar eigen moeder alle dagen te voet van Rijmenam naar school in Mechelen onder de oorlog van 14-18, want in Waver ging het toen niet

Stel je voor alle dagen te voet heel die weg!

Het gaat dus wel over Mechelen hé Gim...   ;-)  Overigens mooie plaatjes, dat wel...  Maar ik ken ze hoor.

Dat kan je haast niet meer voorstellen Malenie...  Heb jij er ook nog school gelopen?

 

De geschiedenis van de Ursulinen is verder in de geschiedenis verspreid dan enkel Mechelen en OLV-Waver.  En als je even de Engelse versie van hun wikipedia-artikel aanklikt dan lees je dat de Ursulinen ook o.a. in de USA aanwezig zijn.

In torekenswaver op internaat

Hey ik heb nooit geweten dat prof Karen Maex oud leerling was van de Ursulinen Mechelen. Voorwaar een belangrijke dame die haar strepen heeft verdiend, ook op IMEC.

Vraagje: de zelfstandigen hadden voor hun jongens een voorkeur voor Scheppers, boven St. Romboutscollege. Was er voor de meisjes ook een onderscheid / voorkeur tussen de verschillende meisjesscholen?

Luc, we weten allemaal wel dat domme vragen niet bestaan maar u bent toch oud en wijs genoeg om te weten dat er een groot verschil bestaat ( ? ) en bestond tussen de Ursulinnen en het Lyceum.

Er is niet "de" school van de middenstand, het plebs, de rijke mensen, maar er is de juiste school voor de juiste leerling.

Waar de ene zich thuis voelt, ziet de andere het echt niet zitten, allebei in dezelfde school

Op gevaar van hier een schoolstrijd te ontketenen zie ik eigenlijk het bestaan van alle verschillende netten niet echt nuttig zijn. Maar ja, dat alles begin je pas met de jaren in te zien.

Niettemin proficiat met het honderdjarig bestaan van de school. 

Malenie, als ik in een van die boulevard gazetten dit weekend weer lees dat in Mechelen het vierde of vijfde Atheneum opengaat dan krijg ik kriebels in mijnen buik. Directeur Steffens zaliger draait zich om in zijn graf.