(foto's: Jan Smets)

Vandaag was onze prachtige Sint-Janskerk het toneel voor een wel héél bijzonder gebeuren dat wel als uniek mag bestempeld worden.  Zonder dat het veel weerklank vond, had hier in de vooravond een treffen plaats van de Ridders van Malta.  Misschien gaat bij jou nu wel een belletje rinkelen bij het horen van deze naam.  Dat zal wel.  Het gaat immers om een eeuwenoude Ridderorde, verspreid over alle uithoeken van de wereld.  Uit heel die wereld zijn ze deze week samengekomen in onze stad, op uitnodiging van de Ridders van Malta van Mechelen.  Een week lang verblijven de meesten in Hotel Het Gulden Anker, van waaruit ze tal van uitstappen deden en bezoeken aflegden.  De Ridders komen uit Malta, Spanje, Duitsland, Monaco, Taiwan, Thailand, USA, Frankrijk, Rusland en Bolivia.  Vandaag verzamelden ze zich allemaal, samen met de Ridders uit de Mechelse kommanderie, in de Sint-Janskerk, waar drie voorgedragen kandidaten werden geridderd: een dame uit Malta, een New-Yorker én een Mechelaar.  De Ridders van Malta die hun charitatieve taken in alle bescheidenheid uitvoeren, hadden geen pers uitgenodigd.  Alleen...  Mechelenblogt had de eer om het gebeuren te mogen volgen.  Ik moet zeggen dat ik overweldigd was door het decorum, de zin voor traditie, en de stijl die met dit alles gepaard gaat.  En misschien had dit ook wel te maken met de aanwezigheid van Prinses Françoise Paleologo van Byzantium, die haar twee jaar geleden overleden echtgenoot opvolgde aan het hoofd van de Ridderorde....

Het was een prachtig schouwspel: de Ridders met hun eretekens en Maltezer Kruis en hun lange witte mantels; de dames met hun chique avondjurken...  Ik praat even met Imelda Hermans uit Heffen wiens echtgenoot Frans Van den Eede Ridder is in de Mechelse Kommanderie, en die voor de gelegenheid 'zwaarddrager' is.  Het is dit zwaard waarmee de drie voorgedragen kandidaten tot Ridder zullen geslagen worden...

  (Imelda hermans)

De Kommanderie van Mechelen zet zich in voor verschillende organisaties, zoals instellingen voor zieken, gehandicapten en hulpbehoeftigen.  Deze worden door de Kommanderie financieel bijgestaan.  Het Ridderschap betekent een hele eer en draagt de verplichting in zich de oude traditie en de geschiedenis van het Ridderwezen voort te zetten.  De eer opgenomen te zijn in de Orde, houdt ook in: streven om hulpvaardigheid en menslievendheid uit te dragen.  In onze stad zijn veertien ridders actief, waaronder drie dames (vrouwelijke ridders) en een kandidaat Ridder die straks in de plechtigheid zijn titel krijgt... Elk jaar proberen we op dit internationale treffen te zijn.  Zo kwamen we al overal in de wereld terecht.  Volgend jaar wordt het vermoedelijk Bolivia of Malta...

De man die vandaag de eer heeft om ceremoniemeester te zijn, is Ridder Wim Pichal.  Samen met wijlen Oscar Renard heeft deze knight commander de Mechelse kommanderie opgericht.

Elk jaar is er een bijeenkomst van de Ridders van Malta.  We treffen ons overal in de wereld, en vandaag is dit in Mechelen.  Ons Ridderschap heeft een maatschappelijke betekenis.   Mensen die worden voorgedragen om Ridder te worden hebben een grote maatschappelijke invloed, en kunnen hierdoor de nodige deuren openen, kunnen door hun posittie invloed uitoefenen waar nodig...  Hierbij wordt heel discreet te werk gegaan.  Met een jaarlijkse bijeenkomst als deze voelen we onze wereldwijde verbondenheid in het charitatieve werk dat we verrichten.  Het was een hee vruchtbare en aangename week.  In Mechelen bezochten we onderandere Het Museum Kazerne Dossin, brouwerij Het Anker...  En morgen sluiten we af met een bezoek aan de zaterdagmarkt.   Gisteren waren we op bezoek in Brugge.

De drie personen die geridderd werden, zijn de Mechelaar Jan Keuleers die ondermeer reserveofficier bij de Luchtmacht is, maar nog meer titels heeft.  Ondanks het feit dat het iemand is op een hoge sport van de maatschappelijke ladder, is het net als vele mede-Ridders, een heel bescheiden man.  Jan werd voorgedragen door een bestaande Ridder.  Dat is de tradionele werkwijze. Ook de sympathieke en joviale James Smythe uit New-York werd geridderd.  Tot slot werd ook nog een dame uit Malta geridderd: Roberta Manducka.

(de plechtige intocht in de kerk...)

(een woordje van Mechelaar, Ridder Walter Roggeman)

(de kandidaten die straks zllen geridderd worden, met naast hen links, dr.Walter Jaspers, en rechts een ridder uit Malta...)

De bekende Mechelse dokter Walter Jaspers is de commander van Mechelen, en mag zo beschouwd worden als het 'hoofd' van de Mechelse afdeling.  Hij kweet zich vandaag uitstekend van zijn taak.

(dr. Water Jaspers)

Na de plechtigheid trekt het gezelschap naar de Salons Van Dijck in de Merodestraat voor een receptie en een 'Byzantijns bal'.  De opbrengst van de avond gaat naar vier goede doelen.

(prinses Françoise Paleologo van Byzantium)

Prinses Françoise Paleologo van Byzantium is een statige dame die grote waardigheid uitstraalt. Zij ridderde de drie voorgedragen kandidaten.  De prinses die in Monaco woont, is een directe afstammelinge van de patriarch van Constantinopel.  Na het ridderen werd er ook nog eer bewezen aan een aantal mensen die voor de Orde betekenisvol zijn geweest het voorbije jaar.  Sommigen kregen een rang bij, en er is ook een eervolle vermelding voor mevrouw Lieve Jaspers, echtgenote van dokter Jaspers, voor haar grote inzet voor de Mechelse Kommanderie.

(tussen de aanwezigen ook de Mechelse Ridder Walter Roggeman en zijn echtgenote...)

(de man rechts is Ridder Guido Lambrechts.  Hij werd vorig jaar geridderd in Barcelona)

(links de drie kandidaten met de mantel van de Orde die straks bij de riddering over hun schouders zal gehangen worden... Rechts de hoge gasten uit Rusland)

(ook familieleden van de Ridders wonen de plechtigheid bij, zoals hier de dochter van Imelda Hermans en Frans Van den Eede, met haar echtgenoot...)

(vooraan de gasten uit Thailand...)

(Mechelaar Jan Keuleers wordt door de prinses tot ridder geslagen.  Achter hem staat Ridder Walter Jaspers)

(Mevrouw Jaspers Lieve...)

(de riddering van de Amerikaan James Smythe...)

(Riddering van de Maltese Roberta Manducka)

Karine Van Kerckhove werkt in Hotel Het Gulden Anker, en vertelt me dat de buitenlandse gasten een bijzonder sympathiek gezelschap waren.  De Amerikaan James Smythe was heel aangenaam in de omgang en ook heel dankbaar.  Hij vond Mechelen een héél mooie stad, zegt ze.  Karine volgde de plechtigheid mee, en was eveneens sterk onder de indruk.  Graag ging ze op de foto met haar hoge gast...

(Karine Van Kerkhove met Ridder James Smythe)

(het buitenkomen uit de kerk...)

De Orde vond haar oorsprong in een hospitaal in Jeruzalem dat gewijd was aan Johannes De Doper.  (trouwens één van de twee 'Sint-Jannen' aan wie deze Mechelse kerk gewijd is...).  Johannes De Doper is sindsdien de schutspatroon van de heilige, en zijn feestdag - 24 juni - is dan ook dé feestadag van de Orde.

Het hospitaal was gebouwd in 1032 voor de vele pelgrims die naar Jeruzalm trokken. In 1113 maakten de hospitaalbroeders zich los van de benedictijnen en verenigden zich in een eigen orde. Zij legden de geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid af.  De Orde van Sint-Jan van Jeruzalem was geboren.

Zij legden zich toe op het beschermen en verplegen van pelgrims.  Die bescherming was ook een miltaire zaak.  Ridders vervulden voortaan die taak en de kapelaans vervulden dan weer de zuiver geestelijke en priestelijke taken.  De dienende broeders deden de huishoudelijke en verzorgende taken.  De Orde van Sint-Jan werd zo een Ridderorde en de ordeleden werden Johannieters genoemd.

De kruisvaarders die met Godfried van Bouilon meekwamen schonken het hospitaal vele goederen in het Heilige Land, Klein-Azië en Eruopa.  Dit bezit werd steeds groter, deels ook doordat de goederen van de Orde van de Tempeliers in 1312 werden toegewezen aan de Johannieters.  Al die goederen dienden beheerd en daartoe werd Europa verdeeld in acht stukken of 'tongen'.  Deze tongen bestonden uit één of meerdere groot-prioraten, die op hun beurt werden verdeeld in kommanderijen.

Door de oprukkende Turken en de val van de door de Kruisvaarders gestichte landen, diende de Orde te verhuizen van Jeruzalm naar Akko (1191), naar Cyprus (1291) en ten slotte naar het Griekse eiland Rhodos.  Daar bezocht ik de vestiging van de Orde, en nam onderandere deze foto's:

  (foto's: Jan Smets)

Maar ook Rhodos diende men op te geven in 1522.  De ridders zwierven nadien zo'n zeven jaar lang door Zuid-Italië, totdat 'onze' Keizer Karel V hen het eiland Malta schonk.  Het is daardoor dat de naam van de Orde veranderde in Maltezer Ridders.

De Orde verdedigde Malta tegen Turkse invasies.  Tijdens de oorlogen van Napoleon gingen de bezittingen van de Orde verloren.  Deze laatste had immers een hekel aan geestelijke ridderorden.  Engeland veroverde Malta in 1880, en sindsdien is de Orde enkel formeel nog soeverein.

Na heel wat omzwervingen werd de Orde in 1834 onder de bescherming van de Heilige Stoel geplaatst en herstelde paus Leo XIII in 1879 het ambt van grootmeester.

De Orde van Malta heeft als symbool het Maltezer kruis: een wit kruis met acht spitse punten op rode achtergron.  Ze symboliseren de acht zaligsprekingen uit de Bergrede van Jezus.

(foto's: Jan Smets;  Het Maltese Valetta waar de Orde haar machtige vesting uitbouwde, en de rijk versierde kathedraal aldaar...  Het is voor Valetta dat de Mechelse Manufactuur De Wit al jarenlang restauraties doet van de reeks indrukwekkende wandtapijten die daar hangen...)