(foto's: Jan Smets)

Een opvallend ontspannen en enthousiaste koningin Mathilde bezocht gisteren de vzw. Borgerstein.  Nu kan je terecht opmerken dat deze voorziening voor mensen met een mentale berperking en ouderenzorg niet op het grondgebied van Mechelen ligt, en dan heb je volkomen gelijk.  Borgerstein, dat net over de stadsgrenzen ligt, aan het IJzerenveld in buurgemeente Sint-Katelijne-Waver, heeft nochtans méér dan stevige banden met onze stad.  Buiten het 'hoofdgebouw' heeft Borgerstein er immers ook nog enkele 'huizen in de rij' aan de Grote Nieuwedijkstraat, de Kluisstraat en Galgestraat.  Dit jaar bestaat de voorziening 40 jaar, en dat is reden genoeg om te vieren.  Dit had die door onze stad in lang vervlogen tijden, door een dodelijk afgelopen handgemeen op de IJzerenleen, verbannen schepen, nog moeten weten.  In de buurt van de plaats waar hij zijn nieuwe optrekje bouwde  - 'Bergesteyn' - van waar hij het klokkengelui van zijn 'geliefde verloren stad nog horen kon, is een prachtig 'Huis voor mensen' opgericht - helemaal de oude naam 'Borger-stein' (huis van burgers of mensen) indachtig..

Vorige eeuw werd in het aartsbisschoppelijk paleis aan de Wollemarkt beslist om op het IJzerenveld een nieuw seminarie te bouwen, daar het Mechelse te klein geworden was.  Kardinaal Van Roey zei toen met de gevleugelde woorden, dat het IJzerenveld misschien niet geschikt was om bloemkolen te kweken, maar om priesters op te leiden, was het doenbaar...

Het Sint-Jozef-seminarie heeft het niet zo heel erg lang uitgezongen.  Door een veranderende tijdsgeest was het tot sluiting gedoemd.

Op 28 december 1973 kreeg het een nieuwe bestemming.  Het is de oprichtingsdatum van Borgerstein. De feitelijke start is 1 september 1974.  De eerste voorzitter is de bekende Mechelaar Robert Vandekerckhove die niet lang daarna wordt opgevolgd door de al even Mechelse, Lea Clarijs-Pauwels  - gemeenteraadslid en latere schepen, die de voorziening vele jaren met hart en ziel heeft geleid.  Nu is voorzitter van raad van bestuur, de heer Dirk Vanstappen - hoe kan het ook anders: weerom een Mechelaar!

En last but not least: algemeen directeur André Arnold en directeur gehandicaptenzorg Geert Milh zijn ook Maneblussers...

Om 10 uur kwam de koningin aan in Borgerstein, waar zij werd opgewacht door de Katelijnse burgemeester Kristof Sels, Dirk Vanstappen,  afgevaardigd bestuurder Jan Gysen, provinciegouverneur Cathy Bercx, directie en leden van de Raad van Bestuur. 

In de imposante Bisschopszaal werd het Gulden Boek getekend...

Een eerste bezoek bracht koningin Mathilde aan Studio Borgerstein, dat een artistiek atelier is voor kunsternaars met een verstandelijke beperking.  Daar kreeg ze zelfs een kunstwerk overhandigd.  De koningin was erg geboeid door wat ze te zien kreeg, en ging maar wat graag een praatje aan met de creatievelingen die in dit atelier hun eigen beeldtaal ontwikkelen onder deskundige begeleiding.  Wekelijks komt hier een groep van 16 kunstenaars samen om te tekenen en te schilderen, en hun werk mag best als zeer expressief, eerlijk en ontroerend worden betiteld.  Je kan het ook als 'Outsider Art' of 'Art Brut' benoemen.  Dit atelier wil een positieve beeldvorming creëren tussen kunstenaar en publiek.  Regelmatig worden tentoonstellingen gehouden.  Borgerstein heeft ambitieuze plannen.  Hier wil men immers een Vlaams artistiek centrum uitbouwen voor deze Outsider Kunst.

De koningin was verrast door wat ze zag, en bewonderde het kleurgebruik van de kunstenaars.

Borgerstein heeft ook een afdeling Ouderenzorg, en dit in twee woonzorgcentra: 'de Beiaard' dat gevestigd is aan het IJzerenveld, en 'Huize Sinte-Angela' in OLV-Waver.  De koningin heeft een groep bewoners begroet die samen zaten in de Ontmoetingsruimte van Borgerstein. De volgende jaren wil men een nieuwbouw realiseren voor 'De Beiaard' en wil men het zorgaanbod af stemmen op de noden van de ouderen in de regio en zullen ook andere vormen van ondersteuning en opvang worden aangeboden.

(Bewoonster Louisa Willems toont haar handwerk aan de koningin, en de koningin krijgt zelfs een zelfgemaakt cadeautje in de vorm van een gehaakte roze bloem...)

Koningin Mathilde die daarna de afdeling gehandicaptenzorg bezocht, kreeg ook zelfgemaakte koekjes cadeau.  Ze beloofde die 's namiddags na de school, met haar kinderen op te smullen...

(van een bewoner krijgt de koningin een komkommer aangeboden die in hete tuinatelier werd gekweekt, én de spontane vraag... of ze eens kwam eten bij hen...)

Ook werd een kort bezoek gebracht aan WEBO dat als sociaal-economisch bedrijf gevestigd is in Borgerstein en hierdoor kansen geeft aan mensen met een arbeidshandicap, of die moelijk of niet terecht kunnen op de reguliere arbeidsmarkt.  150 werknemers zijn er aan de slag, samen met een omkaderingsploeg van 30 gemotiveerde medewerkers.  De slogan luidt er : 'Bijzonder bekwaam!'.   In de toekomst wordt een uitbreiding en een verhuis gepland nabij de Mechelse Veilingen in Sint-Katelijne-Waver.

Heel leuk werd ook de rondleiding door de afdeling Berkendries: het gaat hier over een tien nieuwbouwpaviljoenen achter het park van Borgerstein, die nog maar drie jaar oud zijn, en gelegen zijn in een mooie groene omgeving.  Tien leefgroepen huizen er in een moderne, aangepaste voorziening.  Ook hier was véél belangstelling voor het bezoek van de koningin, en ik ben er zeker van dat vele bewoners nog lang zullen spreken over deze visite!  Koningin Mathilde nam ruim de tijd om handjes te schudden en leuke, vaak erg persoonlijke, praatjes te slaan...  Aan de kant van de weg stonden ook flink wat buurtbewoners en kinderen uit de nabijgelden school Dijkstein...

(bewoonster Mathilde mag in haar eigen leefgroep haar bekende naamgenote begroeten.  Directeur Geert Milh kijkt goedkeurend toe...)

Bijzonder ontroerend was de ontmoeting met Pauletje die de tranen in de ogen kreeg bij het zien van de koningin.  Ook de koningin was hier danig door geroerd...

Bij het einde van het bezoek schudde koningin Mathilde nog de hand van directeur André Arnold, die achteraf vertelde dat hij bijzonder tevreden was met het sympathieke en vlekkeloos verlopen bezoek.  Hij was ook blij verrast om een een enhousiaste en hartverwarmend reagerende koningin te mogen ontmoeten.

Zaterdag gaan de jaarlijkse Borgersteinfeesten door, met een mosselfestijn, een bierproeverij, een plantenmakrt en een muzikaal optreden.  Voor de 40 ste verjaardag van Borgerstein worden alle registers opengetrokken!

Nog wat gegevens over de vierende voorziening:

De residentiële zorg heeft een vestiging in het vroegere seminarie met 130 cliënten, en met 100 kliënten in de paviljoenen van Berkendries. In drie huizen in Mechelen wonen nog eens 21 cliënten.  Tot slot verblijven 26 cliënten van de 'Dienst Inclusieve Ondersteuning' in verschillende huizen en appartementen in de regio Mechelen, Katelijne en Bonheiden.  Het dagcentrum biedt opvang aan een 60-tal volwassen gehandicapten.