(foto's: Jan Smets. vlnr: Koen Cosaert, directeur Beiaardschool;stadsbeiaardier Eddy Mariën; Toren en Beiaard: ondervoorzitter Rudi De Mets; Egied Rossiau, penningmeester; secretaris François Van der Jeught en voorzitter Erik Vekemans)
De beiaardliefhebber zal deze zomer niet op z'n honger blijven zitten. De Mechelse Klanken zullen niet onopgemerkt over deze stad dwarrelen. De tradionele beiaardconcerten op maandagavond bieden een aantrekkelijk programma, met internationale beiaardvirtuozen aan het klavier én de Groote Oorlog als rode draad. De Koningin Fabiolawedstrijd brengt een prestigieuze ouverture van deze beiaardzomer, én bovendien is er goed nieuws van het 'mobiele beiaard-front'. Alle reden dus om even een licht te werpen op al wat er te gebeuren staat. Dit doen we in brouwerij het Anker met stadsbeiaardier Eddy Mariën, directeur van de Beiaardschool Koen Cosaert, en de bestuursleden van de Koninklijke Vereniging voor Toren en Beiaard 'Jef Denyn'...
Het is Erik Vekemans, die voorzitter is van deze vereniging, die de spits afbijt:
Het is voor de 123ste keer dat de Beiaardconcerten doorgaan. Zoals steeds zijn ze te beluisteren op het Cultuurplein aan de Minderbroedersgang. En: het mag gezegd: er is een zeer goeie medewerking verleend door ons stadsbestuur en de cultuurdiensten. We krijgen voor de eerste keer in 15 jaar 'deftige', moderne stoelen waarop het aangenamer zitten wordt. Bovendien zullen het 'gouden concerten' worden, want we zullen niet alleen kunnen kijken naar onze Sint-Romboutstoren, maar ook naar de gouden kubus van het Figurentheater De Maan. Op het plein staan nu ook bloemtorens, en dat maakt het extra mooi. Het thema van deze reeks concerten is 'De Groote Oorlog' - hoe kan het ook anders in dit herdenkingsjaar. Op onze beiaard zullen beiaardiers spelen uit alle landen die betrokken waren in deze Eerste Wereldoorlog: Canada, Australië, Rusland, Engeland, Duitsland, Frankrijk, en uiteraard ook ons land...
Op maandagavond 2 juni wordt van start gegaan. Stadsbeiaardier Eddy Mariën vertelt er graag wat meer over:
(Koen Cosaert en Eddy Mariën)
Die Eerste Wereldoorlog leeft wel echt in Mechelen. Op 2 juni starten we met het eerste concert. Om half acht beginnen we met een lezing door Geert Clerbout, die we niet meer moeten voorstellen, denk ik? Deze Mechelse historicus zal ons wat meer vertellen over de Mechelse beiaard in de Eerste Wereldoorlog. Wat gebeurde er met de Mechelse beiaard gedurende de oorlog, of beter: wat gebeurde er niet mee. Het is zo dat de Duitsers de beiaard wilden confisceren, maar dat hen dat belet werd. Over het hoe en waarom zal Geert meer vertellen. Aansluitend hierop zal Bart Van Buggenhout, dirigent van de Koninklijke Muziekkapel van de Mechelse Politie, de Last Post brengen, waarna ikzelf dan op de beiaard muziek zal laten horen van twee Mechelse beiaardiers die tevens oorlogsvluchtelingen waren. Het gaat over de alombekende Jef Denyn die de vlucht naar Engeland nam bij het uitbreken van de oorlog, en over Jef Rottiers die geboren in 1904 nog kind was, en met zijn familie naar Noord-Ierland trok. Jef Rottiers is mijn stiefvader... Hij heeft grote invloed op mij gehad.
Op maandag 9 juni wordt het concert verzorgd door twee Russische beiaardiers: Elena Sadina die lesgeefster is aan de Beiaardschool en Sergej Gratchev die laureaat werd van de Vierde Internationale Beiaardwedstrijd Koningin Fabiola in 1998.
Op maandag 16 juni is het de beurt aan Ludo Geloen, beiaardier van Ieper.
De week hierop, op 23 juni, zal Scott Allan Orr uit Canada plaatsnemen aan het klavier.
Op 30 juni is het de beurt aan Charles Dairay, stadsbeiaardier van Deinze.
Enkele beiaardiers uit Australië - de Canberra Carillonists, zullen op 7 juli het concert verzorgen. Het is zo dat soldaten uit Autstralië en Nieuw-Zeeland heel erg onder de indruk waren van onze beiaard...
Op 14 juli speelt Wim Van den Broeck, beiaardier van Diest en Genk Vlaamse beiaardmuziek met Mechelse roots.
Op de Nationale Feestdag speelt Frank Deleu, beiaardier van Brugge, en op 28 juli treedt de Duitser Wilhem Ritter aan.
De Engelsman Trevor Workman mag 4 augustus voor zijn rekening nemen, en onze eigenste Luc Rombouts, Mechelaar en universiteitsbeiaardier van Leuven doet dat op 11 augustus. (die beiaard werd trouwens geschonken door de Amerikanen aan Leuven, na de brand van de bibliotheek)
Op maandag 18 augustus wordt verhuisd naar de tuin van het Hof van Busleyden, waar Eddy Mariën zal spelen op de beiaard van de toren van het stadsmuseum, samen met het Kugoni trio die begeleiden met viool, piano en saxofoon.
Op 25 augustus speelt Marc Van Bets, en op 1 september neemt Koen Cosaert het roer over. Op 8 september verzorgt Eddy Mariën het laatste concert.
Er zijn niet alleen de maandagavondconcerten. Ook op zaterdagnamiddagen is er wat te beleven op beiaardgebied. In de stemmige pastorietuin van OLV-over-de-Dijle kan je namiddagconcerten bijwonen., en dit telkens om 15 uur. Op zaterdag 14 juni zal Tom Van Peer zijn kunnen laten horen. Op zaterdag 12 juli doet Mechelaar Marc Van Bets dat., waarna op 16 augustus Tom Van Peer het weer overneemt. Op zaterdag 30 augustus doet hij het samen met Twan Bearda.
Het uitgebreide programma is te bekijken op : www.torenbeiaard.be of in het verzorgde programmaboekje dat te verkrijgen is aan 5 euro.
Koen Cosaert vertelt dat er dit jaar weer een heel straffe editie studenten zal afstuderen aan de beiaardschool, die nu zijn stek heeft aan de Bruul.
En dan is er de Koningin Fabiolawedstrijd die op stapel staat. Die prestigieuze wedstrijd gaat normaal om de vijf jaar door. Nu is het al zes jaar geleden, maar dit heeft alles te maken met het Wereldcongres voor Beiaard dat wordt georganiseerd in Antwerpen en Brugge. Onze stad heeft de unieke kans om de wedstrijd hier te laten doorgaan, en dit is zowat het 'pré-congres'. Het gaat door tussen 25 en 28 juni. Met deze wedstrijd willen we ook innoveren. Met een nieuwe ploeg zorgen we voor verjonging. Natuurlijk blijft de beiaard in de toren hét klassieke wedstrijdinstrument. Maar op de tweede dag gaan we verder in het Cultureel Centrum met een mobiele beiaard. De finalisten zullen daarop concerteren. Het verplicht stuk is geschreven door Mechelaar Frederic De Vreese - toch wel een Vlaams musicus met grote faam. Het wordt een echt hoogtepunt voor onze stad. Het is nu nog wel de vraag of Koningin Fabiola aanwezig zal zijn. De kandidaten voor de wedstrijd komen uit ons land, uit Nederland, de VS, Canada, Japan, Zuid-Korea, Australië...
Er is goed nieuws over de Mobiele Beiaard die men wil aanschaffen. Alle fondsen zijn nog niet binnen, maar de productie kan van start gaan. Er is nog zo'n 20 000 euro te kort. (in het totaal gaat het om een bedrag van 200 000 euro).
Op 7 juli wordt de eerste reeks van 10 klokken gegoten bij Eijsbouts. Bij die tien zijn de grootste klok die door de stad geschonken werd en een aantal klokken die door buitenlandse schenkers werden gedoneerd. Burgemeester Bart Somers zal op dit belangrijke moment aanwezig zijn. Het is immers al tijden geleden dat er nog een klok werd gegoten voor Mechelen (met de vervaardiging van de nieuwe beiaard...).
In totaal komen er 50 klokken in de Mobiele Beiaard. In de zomer van 2015 moet de klus geklaard zijn.
Erik Vekemans besluit:
Ik benadruk de goeie samenwerking met het stadsbestuur. De concerten beloven de moeite te zijn. We zullen ook zorgen voor de visualisatie van het beiaardspel voor de toehoorders. We zullen voor de eerste keer buitenschermen plaatsen op het plein. Daar starten we mee voor de Koningin Fabiolawedstrijd. De stad heeft ons hierbij ook financieel gesteund. Bij regenweer is het ook mogelijk om het concert in het cultuurcentrum bij te wonen. Dat kan omdat de klank ook kwalitatief goed kan overgebracht worden naar het cultuurcentrum. Hiervoor kregen we de gewaardeerde steun van de zendamateurs van Mechelen die hier hun vrijwillige medewerking aan verleenden. Die audiovisualisatie schept mogelijkheden voor de toekomst.
Beiaard is weer hot. Het stof is er van afgeblazen. En dat is héél terecht. Beiaardkunst is helemaal niet muf of ouderwets. Al een tijdje is het erkend als Vlaams immaterieel erfgoed, maar nu is men ook aardig op weg om ook door de Unesco te worden erkend als erfgoed. Het dossier hiervoor is ingediend. Mooi! Eindelijk krijgt de beiaard de verdiende aandacht. Ook wil men Mechelen als beiaardstad nog verder promoten. Hiervoor wordt een langere termijnvisie uitgewerkt.
Toen de Groote Oorlog uitbrak beklom Jef Denyn voor een laatste keer de Sint-Romboutstoren, voordat hij de vlucht nam naar Engeland. Hij speelde de Brabançonne en de Vlaamse Leeuw... Nadien zweeg de toren. Een ontroerend moment. Pas vier jaar later werd de grote beiaardier als een held weer ingehaald, en kon hij het brons weer laten klinken over de stad... Honderd jaar later zou Jef tevreden zijn om te zien en horen dat de kunstvorm waarvoor hij zo geijverd heeft, terug nieuw leven wordt ingeblazen. Bravo aan de mensen van de beiaardschool, onze stadsbeiaardier en de vrijwilligers van Toren en Beiaard.!
mooi artikel, Jan. Maar dat zijn we gewoon van jou, toch?
Toen alleen de oude beiaard in de Toren hing, zowel voor als na 1948 met het dan laatst toegevoegde brons, gold aan het huidige Jef Denynplein het 'Straatje zonder eind' als de ideale locatie om te luisteren. Tegenwoordig aanhoort men de Eijsbouts vanop het pleintje bij het Cultuurcentrum. Heet dat nu officieel als hierboven "Cultuurplein"? Na vergelijking van die oppervlakte met de Grote Markt, zou ik Mechelen dan geen cultuurstad durven noemen. Is een gewone naam zoals veel andere ook voor cultuur benutte pleinen niet slimmer?
Is de akoestiek nu minder goed in dat doodlopend steegje, dat recht op de toren uitziet? Zo ja, is dat misschien doordat, met de naar hoger niveau getilde oude klokken voor de hoge tonen, de beiaard uit 1981 iets lager opgehangen is? Zijn de schuine schotten in de galmgaten onder een steilere hoek geplaatst? Zijn hedendaagse muziekliefhebbers door elektronisch opgedreven geluidsniveau's zo doof geblazen dat ze zo vlakbij de voet van de toren moeten komen zitten? Of werd gewoon voor een meer comfortabele en praktische locatie gekozen?
Interessante vraag. Ik gok op het laatste, het Cultuurplein is meer comfortabel en praktischer. Ik kan natuurlijk moeilijk vergelijken, maar de luisterkwaliteit in het Straatje-zonder-eind en op het Jef Denynplein is nog altijd schitterend. (vooral in onze tuin :-))
Onlangs ging onze stadsbeiaardier nog op zoek naar andere luisterplaatsen, en de binnenkoer van de TSM werd ook even 'beluisterd'.
inderdaad prachtig artikel
meer info kan geraadpleegd worden op
http://www.torenenbeiaard.be/index.html
En gisteren hadden de schrikkentisten die bang waren van de donder, weeral ongelijk!
Het was weer een zeer mooie concertavond met Elena Sadina en Sergej Gratchev dia als het "Duo Svon" een aantal zeer vieve quatre mains brachten.
Op het programma stonden niet alleen Rusische melodietjes maar ook enigen uit het meer internationale repertoire, waaronder het "Highland Reel" (traditionele muziek uit Schotland), dat heel speels klonk.
De beiaardliefhebbers werden weer verwend!
ik begin aan A-light te lijden, vergeten dat het maandag was...
proberen niet te vergeten volgende week
De houten balken die als zonnescherm (?) voor de wand van het "schip" van het cultuurcentrum hangen mogen dan in mijn OGEN lelijk zijn, ze klinken als "muziek" in mijn OREN. Ze beïnvloeden nl wel degelijk de klank van de beiaard op de luisterplaats: de klankkleur is "warmer" door het meetrillen van het hout. Of dat de bedoeling was van de ontwerper, of een gelukkig toeval weet ik niet, maar ik ben er blij mee. Ik kom al een halve eeuw geregeld naar de beiaardconcerten, en het verschil viel mij meteen op.