(foto's: Jan Smets)
Ik ben daarstraks even de OLV-van Hanswijkbasiliek binnengelopen... De barokke kerk staat sinds kort in een stevig korset van steigers. De restauratiewerken komen nu duidelijk op kruissnelheid. Nog slechts een paar dagen is de kerk verwijderd van een jarenlange sluiting. Vanaf zondag gaat de geloofsgemeenschap van Hanswijk ondergronds. De vieringen gaan van dan af door in de crypte. Het interieur van de kerk wordt van dan af grondig onder handen genomen. Het eind van de werken is voorzien voor eind 2017. Dan zou de kerk moeten schitteren als nooit voorheen. Ik ben razend benieuwd naar dat eindresultaat! Als het zo fraai gaat worden als wat de voorlopige restauratieresultaten van Sint-Petrus en Paulus met deze andere kerk bereikt hebben, staat de basliliek mooie tijden te wachten... We dienen nog wat geduld te oefenen, maar binnen enkele jaren zullen we trots zijn op al deze opgeknapte historische kerken die onze stad z'n typische en monumentale karakter geven...
Een paar weken geleden stapte ik af in de voornoemde kerk aan de Veemarkt. Enkele maanden geleden kon ik vanop de stellingen van dichtbij zien hoe erg het gesteld was met het kerkinterieur. Ik was dan ook blij verrast met het resultaat van wat de restauratie tot hiertoe had verwezenlijkt... Zie zelf maar. Deze kerk die wel eens de Mechelse Carolus Borromeus wordt genoemd, wordt een pareltje:
(voor de restauratie, en erna... Een opmerkelijk verschil...)
Knap, niet? Helder en smetteloos... En dit is nog maar een voorproefje... Met het prachtige beeldhouwwerk van preekstoel en biechtstoelen zal het gerenoveerde interieur helemaal ten volle zijn rijkdom tonen...
Zo moet het ook gaan met de kerk van Hanswijk. De kerk van Faydherbe met zijn unieke koepel is inderdaad ook hoogdringend toe aan een méér dan grondige opknapbeurt. Want, eerlijk gezegd, momenteel staat ze er maar grauw en verwaarloosd bij. Er is beterschap op komst! De restauratie van de crypte is nu bijna voltooid. De muren werden grondig behandeld tegen vocht en zoutresidu's. Daartoe werd op het blootgelegd metselwerk een speciaal zoutblokkerend vlies aangebracht. Daarover werd een verstevigde kalkbezetting aangebracht en aarboven kwam een afwerkende witte kalklaag. De electriciteit werd vervangen, en ook de verlichting werd vernieuwd. Er kwam een nieuwe branddetectie en een alarminstallatie. Een vernieuwd altaareiland werd geplaatst, en een zogenaamd Johannesorgel zal zorgen voor de opluistering van de kerkdiensten. Na wat grondig poetswerk door een trits vrijwilligers is de crypte klaar om vanaf Palmzondag de gelovigen op te vangen. Want: de basiliek gaat immers toe vanaf zondag!
Ik praat erover met Fernand Verreth, voorzitter van de Kerkfabriek...
(fFernand Verreth...)
De eerstvolgende jaren zal de crypte dienen als gebedsruimte. Ook de eerstvolgende edities van de drie bezinningsconcerten die ieder jaar in Hanswijk worden georganiseerd, zullen hier voorlopig plaatsvinden. De toegang tot de crypte wordt voorzien langs de trap in de voormalige Mariahal (links van het inkomportaal), waar het Mariabeeld zal worden opgesteld. Deze beperkte ruimte blijft dagelijks de ganse dag toegankelijk voor zij die willen verpozen bij OLV-van Hanswijk. Bloemenhulde en offeren van kaarsen komen dus niet in het gedrang in de aankomende meimaand. Het onthaalpunt in deze tijdelijke hal zal dagelijks bemand zijn in mei, van 10 u tot 17 u. De crypte zal enkel toegankelijk zijn tijdens kerkelijke diensten. Ook uitvaartplechtigheden met een urne kunnen er plaatsvinden. (uitvaarten met kist dienen tot het einde van de restauratie uit te wijken naar OLV-over-de-Dijle of Sint-Lambertus-Muizen.). Men bereikt de crypte langs de trap die uitgeeft in de voorlopige Mariahal. Mensen die moeite hebben met trappen kunnen toegang krijgen tot de crypte via de tuin van de pastorie.
Ondertussen staat de voorgevel in de Hanswijkstraat in de steigers. Ook binnen in de kerk worden de stellingen tot in de koepel die meer dan dertig meter hoog is, opgetrokken. Dit zal gebeuren vanaf 21 april, en dat is ook niet meer zo veraf...
De restauratie van de voorgevel zal dus samenlopen met het uitbreken en vervangen van de glas in lood-ramen in de koepel en de zijbeuken. Ondertussen beginnen ook de werken voor het vervangen en vernieuwen van de verwarmingsinstallatie (er komen nieuwe convectoren die gedeeltelijk in de kerkvloer worden ingewerkt) en het restaureren van de vroegere rouwkapel die wordt omgebouwd tot kaarsenkapel.
De Kerkfabriek verheugt zich over de goede samenwerking met en tussen de dienst Monumentenzorg van de stad, het architectenbureau Beeck, de hoofdaannemer Renotec en alle onderaannemers: een samenwerking die ertoe geleid heeft dat de crypte degelijk en netjes volgens het voorziene tijdschema is gerestaureerd. Het zijn boeiende tijden voor onze parochie! Niet altijd eenvoudig maar... het eindresultaat zal echt de moeite lonen. Dit bedevaartsoord zal zowel ondergronds als bovengronds schitteren al nooit voorheen!
Ik geloof Fernand maar al te graag... Ondertussen loop ik nog even door de kerk om wat plaatjes te schieten. Overmorgen kan dit immers niet meer... Dan sluit de kerk voor een drietal jaren... Dat het hoog tijd is om aan de werken te beginnen, kan ik weerom met m'n eigen ogen vaststellen...
(koepel en zuil met 'proefrestauraties...)
Een herinnering aan het Hanswijck uit 1950.
Het was nog in de beginjaren vijftig en onze Pa stond er toen op dat wij hem, die het voorbeeld moest geven aan zijn jongens, iedere zondag naar de elfurenmis in OLV Hanswijck vergezelden. Het was een arm-op-de-rug-draaierij van het klaarste water. Broer en ik hadden daar absoluut geen zin in maar volgden noodgedwongen Pa in zijn zondags ritueel dat hij nog uit zijn vooroorlogse Buggenhout had meegebracht. Maar ook bij hem ging het geloof in den Allerhoogsten wat wankelen. Eerder uit zondagmorgenmoeheid na een laat sluitingsuur van het grootouderlijke café – later de zaak van mijn moeder – dan uit balsturigheid tegenover zijn Schepper. Die tent moest tegen negen uur 's zondagsmorgens weer presentabel zijn en dus was de nacht van zaterdag op zondag steeds té kort om te recupereren. Alvorens hij zich na de poetsbeurt van de gelagzaal en het ontbijt met knapperige broodjes die de bakker toen nog thuisbestelde, ging opfrissen om naar de kerk te trekken, ging hij nog een tukje doen. Met het ouder worden duurden die tukjes steeds wat langer en versliep hij zich steeds frequenter. Ma zag in dat verslapen zéker geen graten en stuurde broer Karel en mij dan maar met minder dwingende hand, op haar tolerante manier, in de richting van de Tempel van de Waarheid.
Geef twee jongelingen de vrijheid om onder het juk van de zwartrokken uit te komen en ze zullen niet aarzelen!
Wij trokken dus plichtsgetrouw ter kerke maar aan de Vijfhoek gingen wij in plaats van af te slaan naar de Hanswijkkerk, rechtdoor de Bruul in en trokken de speelplaats van het Atheneum op want daar werd op zondagmorgen meestal basketball gespeeld door : ofwel de damesploeg ofwel hun mannelijke clubgenoten van Pitzemburg Basket. (Dik tegen de zin van Jef de portier in!)
Indien die speelplaats om kalenderreden niet gebruikt kon worden op bepaalde zondagen, verlegden wij onze kerkverwaarlozing naar de IJzerenleen. Daar stond in die tijd een zondagsmarktje met een paar standwerkers en enkele vaste voedingskramen. Steeds leute alom met die standwerkers die ik nog altijd beschouw als de beste stand-up comedians avant la lettre. Daar kon die bullebak van een onderpastoor met zijn moralistisch monotoon gezemel zelfs nog niet aan tippen!
Tot zover ons escapisme aan het christelijke geloof en zijn eminente vertegenwoordigers.
Toen wij als kind gedwongen werden onze precieuze tijd en zondagse broek te verslijten in die basiliek van Maria, had ik steeds op dezelfde plek zittend, een uitzicht op de tekst onder een schilderij. Het was opgehangen in de rondboog tussen de steunpilaren, rechts of misschien links, als je naar het altaar kijkt. Ik kon dus vechtend tegen de slaap genoeg die tekst herhalen. Zodanig dikwijls zelfs dat je er hem met geen paarden meer uit krijgt. Telkens ik het donderen van een zomers onweer opvang gaat bij mij die tekst direct aanslaan. Ik vrees dat op mijn sterfbed bij gebrek aan beter de volgende tekst mijn 'famous last words' zal uitmaken:
Als 't ijselijk windorkaan met holle donderslagen
En sling'rend bliksemvuur, het aardrijk beven doet,
Dan komt vrij de akkerman Maria's bijstand vragen
En zonder schade in 't veld heeft 't onweer uitgewoed.
Die kerkelijke trauma's zullen mij blijven achtervolgen.
;-))
Met dank aan mijn vader Petrus.
What's in a name?