(foto's: Jan Smets)
De restauratiewerken aan de Hanswijkbasiliek zijn in feite reeds gestart sedert 18 januari. Maar binnenkort gaat de kerk volledig in de steigers, en dient men voor de Eucharistievieringen uit te wijken naar de crypte. Zaterdag 1 februari wordt er een uniek concert georganiseerd: 'O Virgo Splendes'. Het is het laatste grote 'evenement' dat wordt uitgevoerd in de kerkruimte. Met Fernand Verreth maak ik een praatje over dit concert met mediatieve muziek ter ere van Maria. Fernand is voorzitter van de Kerkfabriek die dit bezinningsconcert organiseert in samenwerking met de parochieploeg. Het belooft een prachtig optreden te worden dat voor iedereen openstaat. Dat er geen inkomgeld wordt gevraagd is mooi meegenomen.
Het is een goede gewoonte dat de gemeenschap van OLV-van Hanswijk een bezinningsconcert met mediatieve vocale en instrumentale muziek organiseert aan de vooravond van Maria-Lichtmis. Zaterdag is het weer zover. Om 20u15 kan je terecht in de barokke kerk van Hanswijk.
In de Benidictijnse abdij in het Zwitserse Einsiedeln zijn 24 Maria-antifonen bewaard van de monnik Benedict Biechteler (1689-1759). Het Ensemble Cannamella heeft een programma opgebouwd rond vier van deze oude antifonen, in de vorm van kleine solocantates, afgewisseld met instrumentale werken van tijdgenoten zoals Teleman en Bach, en gregoriaans. Leuk weetje is dat deze Maria-antifonen bijna even oud zijn als de basiliek waarvan de bouw begon in 1653!
Dit is dus wel een unieke opvoering neem ik aan Fernand?
Inderdaad Jan. Het is de eerste maal dat de Maria-antifonen van Bededikt Biechteler in Vlaanderen worden uitgevoerd. Bovendien worden ze in de zeer oorspronkelijke vorm gebracht: door een mezzo-sopraan met melodie instrument; dus net zoals het bij de eerste uitvoeringen in de achttiende eeuw zal geklonken hebben.
Is dit 'toegankelijke' muziek voor iemand die het genre niet zo goed kent? Kortom: tot welk publiek richten jullie zich?
Oude muziek uit die periode - eigenlijk is het echte barokmuziek - is veel toegankelijker en speelser dan veel mensen vermoeden. Georg Philip Telemann en Johan Sebastian Bach hebben tientallen werken voor klavecimbel, blokfluit en barok-hobo gecomponeerd. Dat repertoire behoorde in die tijd tot wat wij nu 'onderhoudende licht klassieke muziek' noemen. Het is dus muziek voor een zeer breed publiek, bovendien gebracht door een schitterend ensemble: Cannamella behoort tot de toonaangevende muziekensembles voor muziek uit de zestiende, zventiende en de vroege achttiende eeuw.
De Hanswijkkerk gaat binnenkort in restauratie. Wanneer starten de werkzaamheden?
De restauratie is bezig sedert 18 januari 2014. Men is begonnen in de crypte waar intussen alle muren tot op ongeveer 1m50 volledig werden ontdaan van alle bepleistering zodat de muren grondig konden worden behandeld tegen vocht en zoutresidu's. Daartoe werd op het blootgelegd metselwerk een speciale zoutblokkerende doek aangebracht. Daarover werd een kalkbezetting aangebracht en momenteel wordt de afwerkende witte laag daarop aangebracht. Verder wordt alle electriciteit in de crypte vervangen en werd een nieuwe branddetectie en alarminstallatie gelegd. Dat alles moet klaar zijn tegen eind februari. In maart wordt de crypte dan opnieuw geschilderd en ingericht als tijdelijke gebedsruimte. Indien alles vlot verloopt zullen de kerkdiensten van midden april af plaatsvinden in de crypte.
Hoe lang is de kerkruimte nog beschikbaar?
Tot wanneer we met de erediensten naar de crypte verhuizen blijft de basiliek in gebruik voor alle vieringen en is ze dagelijks toegankelijk van 10 uur tot 16 uur. Na de verhuizing blijft een afzonderlijke ruimte achteraan links in de basiliek toegankelijk: daar zal het beeld van OLV-van Hanswijk worden opgesteld met een beperkt aantal stoelen, zodat ten allen tijde mensen tercht kunnen in Hanswijk voor een moment van bezinning en gebed. Langs dezelfde beperkte ruimte is er dan toegang ot de crypte wanneer er diensten voorzien zijn. In de meimaand kan men daar ook terecht in het onthaalpunt.
Is dit concert van 1 februari misschien één van de (voorlopig) laatste 'evenementen' in de kerkruimte?
Ja, dat mag je zo stellen. Maar dat wil niet zeggen dat we de traditie van bezinningsconcerten op de vooravond van een Mariale feestdag gaan onderbreken. Op 31 mei 2014 bijvoorbeeld, besluiten we de meimaand met een vocaal concert in de crypte. Waar we vorig jaar een uitsluitend mannenkoor te gast hadden, verwachten we nu een a-capella vrouwenkoor. En in augustus zal er naar aanleiding van Maria ten Hemelopneming opnieuw een bezinningsconcert voorzien worden. Hanswijk wil als bedevaartsoord en Mariaal centrum van de stad deze goede gewoonte verderzetten, ongeacht de restauratiewerken. Eind april 2014 gaat de basiliek helemaal in de steigers: men begint immers met de grote glas-in-lood-ramen in de koepel... En aan de voorgevel worden noodzakelijk herstellingen en restauraties uitgevoerd - al van 1 april af. De bevolking zal de werken goed kunnen opvolgen. Er wordt immers voorzien dat men achteraan in de basiliek de nodige ruimte laat waar mensen kunnen komen kijken naar de werkzaamheden. Info-panelen met toelichtingen over de restauratie worden door de dienst Monumentenzorg van de stad voorzien...
(Aline Hopchet die de leiding heeft over het ensemble Cannamella)
Zover zijn we dus voorlopig nog niet. Zaterdag is er dus eerst dit concert van Cannamella dat in 2004 werd opgericht door Aline Hopchet. De naam 'Cannamella' - oud-Italiaans voor zoethoudertje, maar ook voor 'n klein rieten fluitje - geeft een mooie omschrijving van het ensemble met als basis blokfluiten en dubbelrietblad-instrumenten. Cannamella bespeelt het minder bekende repertoire uit de zestiende, zeventiende en vroege 18de eeuw, en werkt daarvoor projectmatig met een wisseldend bezetting. Ze speelden al talrijke concerten in binnen -en buitenland en hun eerste Cd met liedekens en instrumentale muziek uit het zeventiende-eeuwse Brussel kwam uit in 2011. Het ensembe behoort tot de beste voor Oude Muziek die momenteel in Vlaanderen actief zijn.
Na afloop van het concert kan gezellig nagepraat worden bij een drankje in de kloosterzaal achter de kerk. Er wordt geen inkomgeld gevraagd maar er zal bij de ingang een mandje staan voor een eventuele vrije bijdrage.
