(foto: Jan Smets - Wieland Volkaert, Tom Van Peer en Erik Vekemans)
De Koninklijke Beiaardschool 'Jef Denyn' wil de beiaard letterlijk en figuurlijk bij zijn publiek brengen. Tradioneel is het natuurlijk een toreninstrument, en dat zal het ook altijd blijven. Toch wil de school door het verwerven van een mobiele beiaard de gebruiksmogelijkheden vergroten - niet voor de aardigheid, maar wél omdat dit voor onze stad als Mekka van de beiaardkunst niet meer dan een must is. Dit bijzondere project wordt geschraagd door de vereende krachten van de Beiaardschool, de vzw Toren en Beiaard én de stad. De mobiele beiaard past in de verdere uitbouw van de school, maar ook in het idee om de beiaardkunst verder uit te dragen. De beiaardkunst is opgenomen op de lijst van Vlaams immaterieel erfgoed. Het dossier werd ook ingediend bij de UNESCO om erkend te worden als immaterieel cultureel erfgoed. Over het project, maar ook over het geplande benefietconcert 'Een lach en een traan in woord en muziek' op 27 februari, om nog bijkomende fondsen te verwerven, had ik vanmorgen een boeiende en toffe babbel met beiaardier Tom Van Peer en woordkunstenaar Wieland Volkaert die die avond zullen schragen, én met Erik Vekemans, voorzitter van de vzw Toren en Beiaard...
Mechelen heeft twee beiaarden in Sint-Romboutstoren, eentje in het torentje van het Hof van Busleyden en eentje in de toren van OLV-over-de-Dijle, waar ik als beiaardier op speel. En verder is er nog 'de rijdende beiaard' die meegaat in de Hanswijkprocessie, en waarop Marc Knops speelt. Maar dit is méér folklore. We mogen dit eigenlijk géén beiaard noemen. Het heeft ook slechts dertig klokken. In feite is dit meer een 'trappelton' dan een beiaard...
Dit zegt Tom Van Peer. En hij kan het weten. Tom is van Herentals afkomstig. Hij werd er in 1975 geboren, maar sinds 2000 is hij Maneblusser. 'Een gelukkige adoptie' - lacht hij. In 1998 studeerde hij af in onze Beiaardschool en werd dat jaar ook laureaat in de Koningin Fabiolawedstrijd voor beiaardkunst. Da's dus een visitekaartje dat kan tellen. Tom is nu deeltijds aan de slag als beiaardier in Lokeren, en deeltijds in Mechelen. Hij geeft bovendien les aan de school.
Een mobiele beiaard dus... Het instrument 'beiaard' is duidelijk in ontwikkeling. De belangstelling voor de beiaard neemt toe. Het torst niet langer het (onterechte) muffe imago. Het stof is er af geblazen. Een mobiele beiaard is noodzakelijk om naar buiten te kunnen treden, om nog méér toehoorders te bekoren en om jonge mensen te enthousiasmeren en uit te nodigen om het zélf te leren bespelen. Met de mobiele beiaard die de school op het oog heeft, wil men een type beiaard verwerven die gebouwd wordt met een innoverende technologie, en die bovendien licht en mobiel is in gebruik. Het moet dus voor de in de school studerende jongeren een uniek en speelvriendelijk instrument zijn.
Beiaard is een stuk folklore. Maar het is beslist méér dan dat. Het is ook heel erg artistiek. Aan het imago van de beiaardkunst moet blijvend gewerkt worden. Is daarom ook een mobiele beiaard nuttig? 'Natuurlijk. volmondig ja!' klinkt het uit de mond van Erik Vekemans.
De mobiele beiaard geeft tal van mogelijkheden. Het beiaardspel kan schitterend gecombineerd worden met alle mogelijke intrumenten. Ik hoorde zelfs een geslaagde interactie met doedelzakken. Mooi. Dit kan natuurlijk niet met een beiaard die in de toren hangt. Een mobiele beiaard kan geïntegreerd worden in de concertwereld.
In Lokeren werd het trouwens al eens gecombineerd met zang, vult Tom aan.
De mobiele beiaard die we op het oog hebben, zal modulair samengesteld zijn. Hij zal gemakkelijk overal binnen kunnen - in kerken en concertzalen. Het is dan ook de bedoeling dat hij veel 'buiten' zal komen. Hij zal dienen voor de opleiding van de studenten - maar zal ook een praktisch uithangbord zijn voor onze stad én Vlaanderen. Het is noodzakelijk dat Mechelen er zélf eentje heeft. Nu moeten we vaak een mobiele beiaard elders huren. En dat kost sloten vol geld. Zo'n huurprijs per dag gaat van 800 euro tot 1300 euro. Nu huren we er een uit Praag, of de privé beiaard van Boudewijn Zwart. Het nieuwe instrument dat wij willen zal vijftig klokken tellen, en dat is dus een volwaardige beiaard. Mechelen is dit verplicht aan zichzelf, als dé beiaardstad bij uitstek, met binnen haar grenzen de internationaal gerespecteerde Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn, én een traditie van 120 jaar beiaardconcerten!
Tom vertelt dat een beiaard een 'gewoon' instrument is zoals een ander. Het is alleen een 'log' instrument, en het bevindt zich op een bijzondere plaats: hoog in een toren. Maar verder is het een instrument als een ander. Niks mis met de torenbeiaarden. Ze zullen altijd blijven. Maar het is wel zo dat de mobiele beiaard al langer een droom is van de school die sinds 1920 bestaat. Tom:
Wil Mechelen zich als beiaardstad profileren, dan is dit écht nodig. Het idee leeft al lang; sinds de tijd van voormalig stadsbeiaardier Jo Haazen...
"In Rusland hangen zelfs Mechelse klokken. Dat is allemaal met veel show gesponsord door Vlaanderen. Het is nu eigenlijk wat 'raar' dat we nu zélf moeten bedelen voor deze rijdende beiaard! " zegt Erik Vekemans. Gelukkig is de stad het project erg genegen. Mechelen engageert zich voor het onderhoud van de beiaard en een plaats om hem te stockeren. Bovendien sponsort zij de grootste klok die toch zo'n 26 000 euro kost.
Er wordt nu gezocht naar een geschikte locatie voor de mobiele beiaard. Het moet dus ook een plaats zijn waar hij gemakkelijk door de leerlingen kan bespeeld worden. We zijn hiervoor in onderhandeling met schepen van Cultuur Frank Nobels. Onze leerlingen moeten dus regelmatig kunnen oefenen op deze beiaard. Weet je dat de school op dit moment zo'n 63 leerlingen heeft? Het is nooit zo druk geweest. 12 verschillende nationaliteiten telt de leerlingengroep., met ondermeer de jeugdklassen onder leiding van Elena Sadina. Meer meisje vinden er ook de weg naar toe. De school is nu in de handen van directeur Koen Cosaert die een gedreven man is, en bovendien communicatief sterk is, en het talent heeft om compromissen te maken.
Deze zomer vindt weerom het tweejaarlijkse Wereld Beiaard Congres door. Afwisselend gebeurt dat in Antwerpen of Brugge. Mechelen pikt natuurlijk een graantje mee. Hoe kan het ook anders als 'beiaardstad'. Op 25 juni zal hier een pré-congres zijn dat gekoppeld wordt aan de Koningin Fabiola wedstrijd. Er zal een concert zijn op een mobiele beiaard in combinatie met een strijkkwartet. Het thema is de Eerste Wereldoorlog. Stadsbeiaardier Eddy Mariën zet zijn schouders onder dit gebeuren. Leuk is het omdat op dit treffen beiaardiers uit de vier windstreken afkomen, die de kans hebben om nu ook in Mechelen te spelen.
Zo'n mobiele beiaard kost geld. Dat kan je wel begrijpen. Voor de aanschaf dient zo'n 200 000 euro te worden opgehoest. Als je dit vergelijkt met de prijs van andere grote instrumenten, is dat - alle verhoudingen in acht genomen - nog niet eens onoverkomelijk. De helft van dit bedrag heeft men ondertussen op zak. De andere heft moet men nog verwerven. Er is al veel belangstelling uit het buitenland, en de VS sponsorde al een flink bedrag. De Mechelaars blijven nog wat talmen. Met de Cavalcade is de actie 'de klok van de Maneblussers' tijdelijk onderbroken, omdat men nu eenmaal niet op hetzelfde moment uit dezelfde zakken geld kan vragen. Binnenkort wordt deze actie - onder leiding van Rudi De Mets die ondervoorzitter is van Toren en Beiaard, weer hervat. Burgemeester Bart Somrs engageert zich persoonlijk om de industrie en de middenstand aan te spreken.
Elk bedrag is welkom - hoe klein ook. Vanaf 40 euro kan je het aftrekken van de belastingen. Dan wordt jouw naam ook vermeld op een plakkaat. De grootste klok is al gesponsord door de stad. Die klok kost 26 000 euro. De kleinsten kosten 500 euro.
Een andere actie om de mobiele beiaard te helpen bekostigen is het geplande benefietconcert van Wieland en Tom. Tom liep al langer met het idee om het artistieke te koppelen aan het nuttige. Met een pianoconcert voor een breder publiek wil hij muziek en woord combineren. Tom gaat achter de piano zitten, en om poëzie op een mooi wijze te brengen, moet je in Mechelen niet ver zoeken. Zo kom je nog al eens terecht bij Wieland Volkaert.
Ikzelf zit ook in de raad van bestuur van de Beiaarschool, en presenteer al lang de beiaardconcerten. Mijn grootvader heeft vanaf zijn 18 jaar tot zijn dood géén enkel beiaardconcert gemist. Ik heb het dus in de genen meegekregen. Als kind werd ik vaak meegenomen naar beiaardconcerten... In Mechelen krijg je niet vaak de kans om poëzie te horen. Dit is dus een unieke kans. Het belooft een mooi samenspel te worden tussen woord en muziek. We brengen het programma op donderdag 27 februari om 20 uur in het auditorium van het Stedelijk Conservatorium. Daar kunnen zo'n 120 personen binnen. Er zal afwisselend muziek en poëzie te horen zijn - improvisaties en artistieke verrassingen. Een lach en een traan... Er zal werk te horen zijn van héél verschillende dichters. Ik noem er enkele: Paul Van Ostayen, Alice Nahon, Hans Andreus, Annie MG Schmidt én van Mechelaar Herman De Coninck! Er is zelfs één frans gedicht bij: van Victor Hugo ('J'aime le carrilon' , dat hij schreef in Mechelen...). Recent werk van Leen De Backer en Staf De Wilde kan je ook horen.
Tom brengt een heel divers muziekgenre - modern en klassiek. Hij verlegt muzikale grenzen zonder artistiek taboe.
Kaarten voor het concert zijn te verkrijgen in de Beiaardschool in de Bruul 52. beiaardschool@mechelen.be 015/20 47 92 aan de prijs van 10 euro in voorverkoop. Aan de kassa betaal je 12 euro. BE 49 8805 6726 8171
Je kan jouw kaarten ook bestellen bij vtbKultuur Mechelen mechelenvtbkultuur.be 015/55 56 02 (H.Van Miert) BE 90 4066 0651 4132
De vzw Toren en Beiaard gaat er flink tegenaan. Sinds een achttal jaar is Erik Vekemans de voorzitter. Samen met Michel Leriche en Rudi De Mets heeft hij de vereniging nieuw leven in geblazen, na het leiderschap van de gewaardeerde Frans Vermoortel. De archieven van de beiaardschool én Toren en Beiaard rusten nu in het Stadsarchief.
Dit jaar zouden we alle fondsen moeten verworven hebben. We hopen dat we in 2015, of alleszins begin 2016 de mobiele beiaard in ons bezit hebben. Hij zal gemaakt worden door de firma Eysbouts uit Asten, en die zitten ook niet om werk verlegen. Dus we zullen nog wat geduld moeten koesteren. Maar we zullen hem van dan af véél zien. Hij zal wel degelijk buiten komen in onze stad! Hij zal te horen zijn in concertzalen, kerken en parken... Dit is onze beiaard! de beiaard van onze stad en van Vlaanderen! Je kan hier mee aan helpen door te sponsoren!
Voor meer info over sponsoring :
Koninklijke Beiaardschool 'Jef Denyn' p/a Bruul 52 bus 5
Koninklijke Kring voor Toren & Beiaard 'Jef Denyn' vzw p/a Bruul 52 bus 5
"Of ik ook kwam?" vroeg ze me daarnet aan de telefoon. Het was lang geleden dat ik nog iets hoorde van haar: Leen Denijn - kleindochter van de beroemde beiaardier, Jef. Ze is nog steeds méér dan begaan met de culturele 'erfenis' van haar opa, en vindt dit iniatief heel erg belangrijk voor de reputatie van onze stad als beiaardhoofdstad van de wereld...
Uiteraard kom ik. M'n kaarten zijn besteld!
Wie komt er nog naartoe?
(foto geschoten ter gelegenheid van een vierdelige reeks die Peter Meuris en ik, een aantal jaar geleden maakte over haar, én haar herinneringen aan haar grootvader...)
http://www.mechelenblogt.be/2010/11/leen-denijn-herinneringen-aan-grootvader-14
UITVERKOCHT!! "Een Lach en een Traan in Woord en Muziek" is compleet uitverkocht. We hoopten dat we toch wel 100 mensen zouden kunnen overtuigen - er zijn ondertussen al 270 kaarten verkocht, heb ik gehoord. En dat voor een zaaltje dat normaal voorzien is voor 200 man. Nu zijn er gelukkig wel kaarten als steunkaart gekocht, dus het zal nog wel meevallen, maar in elk geval... vollen bak vanavond. En dat doet deugd. Fans van Tom en/of mij, uiteraard, en mensen die de mobiele beiaard willen steunen, maar - hoop ik toch - vooral mensen die de combinatie poëzie en muziek appreciëren. Cultuur leeft in Mechelen!
"200 000 euro [...] nog niet eens onoverkomelijk". En het Stadsbestuur staat erachter, alvast voor een luttele 26.000 euro + een permanente bewaarplaats enz.. Hoeveel kan een overdekt stedelijk parkeerplaatsje in de buurt mij ook weer kosten? Hoe zat dat ook weer met uit 'mijn' of 'zijn' zakken?
Waar was de echt unieke mobiele beiaard van Jan Donnes in 1992 ook weer naartoe gegaan? Hoeveel zou François Garnier er toen voor betaald hebben? In het Musée de l’Espace Vins et Campanes in Magalas bij Béziers zou men die sinds 1995 moeten kunnen vinden. En die had ware geschiedenis: Na concerten door Denyn, Nees en de jonge Donnes in de abdij van Grimbergen in 1929, zorgde hij op de Wereldtenstoonstelling van 1930 voor de muzikale luister van de Zingende Toren en in 1938 stond hij bij ons opgesteld op de binnenkoer van 't Stadhuis, waar zelfs de koninklijke familie er naar kwam kijken - met Jef Denyn erbij, "as himself" zou een filmgeneriek kunnen verklaren.
Het minimumaantal klokken voor een echte beiaard is 23, en tot 27 blijft het een twee-oktaafbeiaard waar slechts een beperkt aantal partituren voor geschreven werd. Maar zou dat niet volstaan voor een rijdende? Een beiaard van 30 klokken is dus niet noodzakelijk een rammelbak, zoals nu ineens geïnsinueerd wordt. Was de gebrekkig aangedreven oeroude van 49 klokken niet gekend als de rammel, vooraleer die en het speelmechanisme stilgelegd en recentelijk gerestaureerd werden? Nu nog de historische wijzerplaten en onze Toren is nog nooit zo af geweest, vermits inmiddels de Eijsbouts van 49 klokken erbij kwam. Een concertbeiaard vergt er 47 en van zulk type hebben we er ruim genoeg. Iemand met iet of wat kop op z'n lijf loopt toch ook niet achter een symfonisch orkest op wielekes aan.
@ SomeHuman. Een beiaard van 30 klokken is niet noodzakelijk een rammelbak, maar toen ik Jo Haazen een paar jaar geleden bezig hoorde op het kasteeldomein van Battenbroek tijdens een concert voor het Haydngenootschap, was ik toch beschaamd, niet over de prestatie van Jo, wel over het gekletter en geratel van het mechanisme, dat de kleinste klokjes zowaar overstemde. Toch wel een rammelbak, dus.
Het concert in kwestie was een voorbeeld bij uitstek van een gelegenheid om met een mobiele beiaard uit te pakken. In de tot "feestzaal" gerestaureerde schuur van het kasteel trad een Westvlaams kamermuziekensemble op (de naam ontsnapt me), en dat werd dan afgewisseld met beiaardmuziek. Muziek uit dezelfde periode, uitgevoerd in een totaal verschillende klankkleur, zonder afhankelijk te zijn van een torenbeiaard in de buurt.
Op het einde van de 20ste eeuw stak de trend de kop op om de beiaard te laten samenklinken met andere instrumenten. Ook dat wordt een stuk eenvoudiger als de beiaardier niet afgezonderd in zijn torenkamertje zit, zonder rechtstreeks oogcontact met de dirigent / andere musicus / musici. Op het Busleydentorentje hebben we ooit geconcerteerd met een trio, dat mee in het torentje had plaatsgenomen, maardat was allesbehalve comfortabel spelen. De mobiele beiaard die we op het oog hebben kan modulair een grote concertzaal worden binnengereden en daar tot een geheel gemonteerd, zodat een echte concertopstelling mogelijk is, zoals dat ook met een vleugelpiano of een orgel gebeurt.
En voor de leerlingen die de beiaardschool uit de hele wereld aantrekt is het uiteraard een extra oefeninstrument. Dat de stad zorgzaam omspringt met de belastingscenten, en niet zomaar het geheel aankoopt, daar heb ik alle begrip voor. Vandaar dat wij ook ons steentje bijdragen... Nog honderd initiatieven als het onze, en we zijn rond...
Begin jaren '60 van vorige eeuw woonde ik in een gedeeltelijk tot concertzaal omgebouwde groentenhal op de Zandpoortvest, een uitvoering bij van 'Het bronzen hart'. Een oratorium van Gaston Feremans. Een lofzang op Mechelen, Sint-Romboutstoren en...zijn beiaard. Het majestueuze werk werd uitgevoerd door symfonisch orkest, koor en ....beiaard (bespeeld door Staf Nees aan wie Feremans het werk opdraagde). Vanaf toen ben ik de beiaard gaan zien en waarderen als een volwaardig (concert) instrument. Ik wens de initiatiefnemers dan ook veel succes !
@Wieland Volkaert:
Ik had niet beweerd, dat de rijdende beiaard geen rammelbak is, maar wees er juist op dat zelfs "de rammel" kon opgewaardeerd worden. Of dat voor de rijdende technisch eenvoudig is, weet ik niet, maar in het slechtste geval heeft men dan toch al 30 klokken. Blijft de vraag of een mobiele of een blokkendoos voor concertzalen een concertbeiaard moet zijn: Het gaat wellicht om een modeverschijnsel, waarvan het effect waarschijnljk net zo goed werkt met een iets beperkter gamma aan partituren. Ik ben geen 'muziekkenner' en wil er zeker niet over redetwisten, maar de vraag naar de noodzaak van een 47-of-meer-klokkenbeiaard voor dit doel, lijkt me pertinent. Nóg uitgebreider 5-octaafs vindt men in heel Vlaanderen slechts in torens te Lommel, Peer en Nieuwpoort; toch is het verre van evident dat dit onze meest gewilde beiaards zouden zijn.
Overigens, de Donnesbeiaard had "slechts" 40 klokken en was toch een grootse beiaard. Zonde dat hij nu in een museum staat, maar hij heeft al erger meegemaakt.
Wie niet rijk is moet slim wezen:
Hoezo "zonder rechtstreeks oogcontact met de dirigent"? Een vals probleem, mits modificatie van den truc van Gimycko: richt een webcam op de ogen en handen van de dirigent, plaats een schermpje bij een van onze drie volwaardige torenbeiaards [de oudste niet meegerekend] en zorg voor een draadloze enkelrichtingverbinding. Hou het concert natuurlijk wel niet te ver van die toren en zet een raam open. Een winterconcert houdt men met de gelimiteerde rijdende beiaard (zonder rammelende bijgeluiden). Ik durf te stellen, dat de zomer- en de winterconcerten dan ieder hun eigen charme gaan hebben! Het concept biedt meerwaarde en stelt de trendsettende beiaardstad extra in de belangstelling.
Een oefenbeiaard speelt geluidloos, en echte concertbeiaards om op te oefenen zijn er op drie locaties in de stad. Geen (gevorderde) student zal het abnormaal vinden, dat hij/zij eventueel eens een paar straten verder moet: Men kan er geen twee naast [of boven] mekaar mét klank laten spelen, zonder eerst de hele wijk te moeten onteigenen ofwel stukken voor 'quatre poings aux deux carillons' te componeren.
@J. T.: Rond 1928 had die tussen de groentenkisten van Jan Donnes aan de Zandpoortvest nog wel kunnen helpen, maar toen stonden de tonnekes nog in 't Park van Sjarel, waar pas in 1935 de groentenhal zou komen.
Welke concertbeiaard kon in de jaren '60 samenspelen met een orkest in de groentenhal? Ging het toen niet om een beperkter rijdende beiaard, die inderdaad een volwaardig instrument is - vergeleken met vele andere soorten instrumenten die concerteren. Een concertbeiaard daarentegen, is opgevat om in zijn eentje zoveel mogelijk het hele instrumentarium te vervangen.
Hè hè... J'aime le carillon van Victor Hugo in ons Conservatorium...
Besef wel dat Hugo meteen ook een heel mooi ingeklede sneer naar een bepaald aspect van onze beiaardcultuur gaf. Uit zijn poëtische beschouwing kan men niet naast de ironie van twee zinnen kijken: "Le carillon, c’est l’heure inattendue et folle" ... "Réveillant sans pitié les dormeurs ennuyeux"... op de zotste uren en zonder medelijden met 'vervelende' slapers! Het verhaal wil, dat hij er zo één was, in Mechelen. Maar het was te Bergen dat hij onder het nachtelijk gebeier van het torenuurwerk al dan niet oprecht vrijwillig geen oog had dichtgedaan en hij schreef de tekst een paar dagen later toen hij Mechelen en haar beiaard bezocht - wel een ode, maar met een angeltje.
Als men leest dat nu iemand ernstig meent, dat Victor Hugo bewust koos om de godganse nacht al luisterend naar een repetitieve beiaard door te brengen... alsof de eigen vrouw van de schrijver hem daarin au sérieux zou genomen hebben. Dan ben ik opgelucht dat mijn woordjes gericht tot vrienden, kennissen en bloggers al kortelings met de mantel der liefde zullen toegedekt zijn - want nu al elk gevoel voor humor hoeven weg te denken, ware een onzalig hoge prijs voor enige dan zo mogelijk nog minder verdiende roem.
For rich and poor, for old and young,
For one and all alike;
From early morn, and all night long,
We mark the time,
And strike
Uit 'Bell Moods', een gedicht van Kamiel Lefévere opgedragen aan Meester Jef Denyn
Dat laatste is door Jef Rottiers twee keer vertaald: één keer in het Nederlands, en één keer in beiaardmuziek.
Toch hier ook nog eens herhalen dat de rammel en de beiaard 2 totaal verschillende zaken zijn, en vaak jammerlijk door elkaar gehaald. En beiaard kan nooit automatisch spelen, dat bestaat niet! De rammel/voorslag/wekkering is een mechanisme dat aan een uurwerk gekoppelt is. En dient om de mensen er attent op te maken dat het uur/half uur zal gaan slaan. Of soms zoals in Mechelen uitgebreid tot een onderverdeling van 8x per uur.
Zo'n opstelling is niet in staat een automatisch een concert te spelen, en dat is ook nooit de bedoeling geweest, en zal ook (hopelijk) nooit de bedoeling zijn.
Later is men op het idee gekomen om aan dergelijke opstelling ook een manueel klavier te koppelen. Het tijdsmechanisme blijft waar dan ook steeds het belangrijkste onderdeel van de hele opstelling. Live spelen is de uitzondering op de regel en heeft niets met het aangeven van "tijd" te maken.
Het is dan ook om die reden dat de systeemen normaal 24 uur doordraaien. Men hoorde dus vroeger, en op sommige plaatsen nogsteeds tijdens de nachtelijke uren het tijdsmechanisme, en zeker niet de beiaard.
Een elektronisch klavier kan op luidsprekers aangesloten worden, een platenspeler kan op diezelfde luidsprekers aangesloten worden. Toch zijn het 2 totaal verschillende objecten. Zo ios dat dus ook met de hierboven genoemde materie.
Nu zijn er ondertussen wel specialisten bezig met het aanprijzen van aanslag gevoelige hamers en systemen om de klavier toetsen automatisch te bedienen, ook aanslag gevoelig. Dat alles gecommandeerd door een computer die inderdaad 100den liedjes, zeg maar al serieuze stukken kan spelen. Dat is op termijn een gevaarlijke evolutie. Ik denk dat het overboodig is uit te leggen waarom. Specialisten zullen inderdaad het verschil nog wel kunnen horen. Maar zij die over dergelijke zaken beslissingen nemen zullen daar allerminst van wakker liggen.
Ik blijf de automaat promoten zoals hij is, 4 tot maximum 8 aria's per uur, die ieder uur terug keren. Anders heeft het systeem geen zin.
Voor alle andere varianten zal de beiaardier van vlees en bloed zijn creatieve kunsten hopelijk overal uit de toren blijven strooien.
... zoals de opkomst van de dj's de ondergang van het balorkest inluidde.
@Nick Vanhaute:
Ik had het al over 'gebeier' gehad en noemde het daarna een 'repetitieve beiaard', waaruit mijns inziens niets anders dan een 'rammel' kan begrepen worden. Dus geen "beiaard" als door verenigingen van beiaardiers voorgeschreven: met klassieke vuisten- en voetenklavieren en tractuur. In tegenstelling tot vaklui, zullen leken echter elke melodieuze serie van klokkenklanken vanuit een kerktoren, als beiaardspel aanduiden. "Rammel" is slechts een spotnaam die aan onze ooit revolutionaire edoch al ouwerwetse stedelijke muziekdoos met tijdmechaniek gegeven was omwille van de gebrekkige werking. In het Engels spreekt men van een chime [wijl ook een manuele met bereik van minder dan 2 chromatische octaven zo heet], maar een goede algemeen gangbare term in onze taal... schiet me in elk geval niet te binnen.
In de Verenigde Staten vindt men niet alleen een echte beiaard van 6 1/2 octaaf (77 klokken); er zijn ook elektronische "beiaards" in gebruik. Het kan gaan om louter via een elektronisch klavier bespeelde computers, zodat het een koud kunstje is om die muziek digitaal te registreren. Een van de voornaamste Noordamerikaanse federaties van carillonneurs, erkent zulk type instrumenten niet als een 'carillon', beiaard. Een andere grote federatie in de US erkent daarnaast ook een 'non-traditional carillon', waarbij een elektronisch klavier echte klokken aanstuurt. Nu heb ik niets tegen elektronische muziek, ik heb zelfs een boontje voor bijvoorbeeld destijds Ekseption, soms Schulze, zeker Jarre, Vangelis, Kraftwerk, Timman, enz. Dat ging om composities en experimenteren met nieuwe klanken. Maar ik zou geen eurocent geven om een pianola te aanhoren. Dat geldt ook voor een veredelde 'rammel' die bijvoorbeeld elk uur een andere nochtans schitterende partij perfect ten gehore zou brengen. Die klanken horen m.i. ook duidelijk te maken om welk tijdstip het gaat; dus niet elke maand een andere halve-urenmelodie, of zo. Of in trendy terminologie: een torenuurwerk dient ook voor personen met een beperking welke bij het horen van het signaal niet kunnen [op]kijken naar de wijzerplaat - zelfs indien er zo kortelings ineens veel minder in Mechelen zouden overblijven.
Overigens, is onze Eijsbouts al niet een op-en-top programmeerbare 4-octaafsmuziekdoos, dus een klokkenpianola of hoe we dat in het Nederlands zouden mogen noemen? Dat sluit hem zeker niet uit als beiaard, want die kan ook 100% volwaardig klassiek bespeeld worden.
Door de typische complexe tonaliteit van een klok, laat ook een beiaard met weinig hoofdtonen (klokken), een rijke, volle klank horen. Instrumenten zoals een piano of een orgel behoeven daartoe meer hoofdtonen (snaren, pijpen).
Op de Engelstalige Wikipedia - voor wat het waard moge zijn:
Synthese: 'Een combinatie van beiaard met andere instrumenten blijkt slechts geslaagd voor hedendaagse composities die omwille van het gepast dynamisch bereik gebruik maken van een elektronische instrumentatie met geluidversterking' [zoals synthesizers, elektrische gitaren]. 'Muziek voor koperinstrumenten' [fanfare, want blazers maar allicht geen concurrerend slaginstrument zoals cymbaal] 'gaat wel samen met een (rijdende) beiaard'.
In het Land van Neet en Deel
speelt het koperen harmonieorkest met een grote trappelton.