(foto's: Jan Smets)
Hij is één van de kleurrijkste en populairste stadsfiguren. Elk Mechels feest weet hij met zijn aanwezigheid een apart accent te geven: de Belleman. Toch gaat Swa-den-Belleman bijna op pensioen. Na 22 jaar trouwe dienst zal François de Schouwer de bel aan de haak van Maarten hangen (of hoe zeg je dat?). Het is een beetje noodgedwongen. Graag had Swa nog enkele jaren verder gebeld, maar gezondheidsredenen maken dat hij dus wat eerder op rust zal gaan. Mechelen zal hem missen. Heel zeker. Graag blik ik met hem nog even terug op zijn carrière als vrijwilliger.
Ik heb Swa de laatste jaren fotografisch vastgelegd op tal van evenementen. Met plezier duik ik in mijn fotoarchief om dit artikel te stofferen... Zo zullen we 'onze' Belleman blijven herinneren. Laat het een eresaluut zijn voor een Maneblusser met het hart op de juiste plaats, voor de sfeerbrenger en de leukste-figurant-in-de-marge van feestend Mechelen.
Helemaal verrassend was het niet... Swa had het laatste jaar al eens moeten verstek geven wegens zijn gezondheid. Rugproblemen en twee operaties als gevolg, noopten hem een tijd tot rust. Dat kon hij moeilijk verteren. Swa is immers de man-van-de-straat. Thuiszitten is niks voor hem. Hij was dan ook blij dat hij na een tijd gedwongen rust eindelijk terug aan de slag kon. Maar realistisch als hij is, beseft hij ook dat het actieve leven van Belleman wel wat zwaar begint te worden. Daarom heeft hij nu op zijn 71-ste wijs besloten om er een punt achter te zetten. In schoonheid. En dit gaat natuurlijk gepaard met gemengde gevoelens. Dat kan je je wel indenken...
Mijn gevoel rond dit stoppen? Ach... Er is opluchting, spijt... Er zijn de goeie herinneringen... Al die gevoelens wisselen mekaar af. De geest zou het nog wel willen. Maar... De joviale Mechelaar zal ik missen... Anderzijds ben ik ook wel opgelucht. Ik kan me weinig verwijten. Ik denk dat ik in al die jaren me 200 procent heb proberen in te zetten. Wat zal de toekomst brengen? Ik ga me nu toeleggen op het studeren van Italiaans. En verder: puzzelen, lezen, en... wandelen, maar dan wel rustig aan. Door dze mooie stad lopen die ik de voorbije 22 jaar zo heb zien veranderen: het blijft de moeite...
Het begon voor François De Schouwer allemaal in 1991. Swa was actief op de toneelplanken van de Peoene. Toen was er die vraag van een restaurantuitbater in de Adegemstraat - restaurant 'De Kriekenboom' (de zaak bestaat al lang niet meer...)
Deze restaurantuitbater die afkomstig was uit Gent, dacht een originele manier gevonden te hebben om publiciteit te maken voor zijn zaak. De man had waarschijnlijk de mosterd gevonden bij de bellemancollega's in Gent, die zich ophielden met reclame-opdrachten, kroegentochten voor Gentenaars en toeristen... De Kriekenboom belde op een dag naar ondermeer theater De Peoene met de vraag of ze iemand kenden die bereid was om als omroeper publiciteit te maken. Dat was een kolfje naar mijn hand. Ik trok naar Antwerpen naar Huis Baeyens in de Lamorinièrestraat. Daar verhuurde en verkocht men theaterattributen. Er werd me een pak aangemeten van een Franse soldaat uit de tijd van Napoleon. Vervolgens ging ik naar Luc Michiels voor een serieuze bel van zo'n twee kilogram. De toenmalige kostprijs bedroeg enkelen duizenden frankskes. Volgens de uitbater ging het om zesduizend Belgische Frank, en dan nog eens drieduizend Frank om er een Mechels schild in te graveren. De eerste maanden moest ik als tegenprestatie elk weekend, vrijdag, zaterdag en zondag, aan de ingang van zijn zaak staan om met belgerinkel de mensen te 'lokken'. Tijdens Kerst en Nieuwjaar, alsook bij feesten, mocht of moest ik binnenshuis de menu's aankondigen en reclame maken voor zijn wijnkelder... In 1992 werd ik met adreskaartjes van de zaak de straat opgestuurd, dit tot grote verbazing of groot jolijt van de voorbijgangers...
Dit alles was de dienst van toerisme niet ontgaan...
Op verzoek van Jos Van Dessel werd ik gevraagd om op maandagavond de concerten voor beiaard aan te kondigen. Toen was het hek van de dam. Daarna kwam René Blavier met de vraag of ik wou optreden op de Jaarmarkt. Karel Verbiest vroeg me voor de Kinderkankerdag in Planckendael en Jean Aerts van de Mechelse Geburenkringen wou me zien verschijnen met Carnaval.... Nadien kwam er ook de groenbeurs in Hombeek bij, en Posse-Leest... De bal ging aan het rollen en de bel ging aan het rinkelen... Elke week was er wel ergens iets te doen: figureren in Romeins pak met Sinte-Mette, rondlopen op de braderies, inbellen van één of ander congres, bijeenkomst of vergadering...
En straks is het allemaal gedaan voor Swa...
Aanvankelijk hoopte ik het uit te bellen tot mijn vijfenzeventigste, maar 2014 wordt écht mijn laatste jaar. Ik blaas dan éénenzeventig kaarsjes uit. Binnenkort wil ik mijn eventuele opvolger(s) opleiden. Ja, ik heb gezondheidsproblemen. Aan mijn tong mankeert niks, maar twee keer een rugoperatie in amper één jaar tijd is er iets te veel aan geweest. Er zijn twee jonge kerels - veertigers - die ik op het oog heb. Beiden zijn ze heel enthousiast. Maar ik wil eerst samen met hen overleggen. Ook met de bevoegde diensten van de stad zal ik dat doen. Ik wil weten of men nog wel echt interesse heeft voor een 'omroeper'. Maar eerlijk gezegd verwacht ik hierrond geen problemen...
Er volgt even een stilte... Ik zeg hem dat ik het hem al die jaren met verve heb weten doen. Swa was als het ware vergroeid met het Bellemansschap... Ik vraag hem welke hij de voornaamste eigenschappen van een Belleman vindt...
Een goeie Belleman moet een luide en klare stem hebben. Maar vooral moet hij een prima dictie ofte uitspraak bezitten. Bovendien moet hij Mechelen grondig kennen. Hij moet het stratenplan uit zijn hoofd kennen, en weten waar de belangrijke gebouwen staan. Hij moet op de hoogte zijn van de Mechelse evenementen en activiteiten. Maar dit is niet te onderschatten: een Belleman moet vooral heel sociaal zijn. Dit laatste bezorgt je heel wat sympathie.
Swa heeft vele mooie herinneringen. Toch zijn er een paar die hem nog heel lang gaan heugen...
De opening van de voorbije Cavalcade mogen doen, is misschien wel mijn allermooiste herinnering. Maar ook mijn erkenning als verdienstelijke vrijwiliger in 2009 zal me bijblijven. Na tien jaar te hebben rondgelopen kreeg ik in 2000 onder impuls en steun van Karel Verbiest mijn 'Bellemansdiploma', gesigneerd door burgemeester en stadssecretaris. Dat was fijn! Voor de centen heb ik het niet gedaan. Ik heb er nooit een cent, frank of Euro aan verdiend. Het was altijd vrijwilligerswerk. Al moet ik zeggen dat er in onze stad wel wat begrijpende en begripvolle horecamensen waren die me regelmatig 'en passant' een verfrissing (of soms meer) voorschotelden...
Hij lacht...
Swa je hebt dat goed gedaan. Bedankt Belleman! Voordat je definitief jouw bel zal doorgeven, willen we je nog eens extra in de virtuele bloemetjes zetten. We zullen je missen,
07.03.2008 (foto R.Kokken)
En hij kon ook nog goed zingen. Ik herinner mee nog levendig dat hij rond 1970 in café Leiden samen met Luc Parys in't Vlaams een aria bracht uit "My fair Lady" (ô zou da ni zalig zaon). We waren toen nog jong en schoon en op dat moment van de avond wellicht ook al niet meer zo heel nuchter :-)
En ik genoot ook van je sporadische optredens als figurant in de TV-serie Thuis. "Daar zie, de Swa" zei ik dan tegen Mia.
Swa, geniet nog vele en hopelijk gezonde jaren van je "pensioen" !!
Tof dat Swa vooraleer van een welverdiende bellemansrust te gaan genieten, de voorbije zomer eens een echte Hanswijkcavalcade kon voorroepen. Toen die bij haar eerste uitgang wat lang achterbleef in de Merodestraat, zag en hoorde ik hem in iets meer soto voce dan we natuurlijk ook wel van hem gewoon zijn, gemoedelijk het parcours even uitleggen aan enige benieuwde wachtenden. Hopelijk zal hij bij de volgende merken dat zijn opvolger de stiel daartegen net zo degelijk onder de knie gekregen heeft.
Onze belleman vandaag bij de actie van de werkgroep Romboutwordtwijzer op de Grote Markt, om handtekeningen de verzamelen voor het torenuurwek:
(foto: Jan Smets)