(foto's: Jan Smets)
Ze is enkele minuten te laat op de afspraak. "Ik wou al twee kopjes koffie bestellen" zeg ik bij de begroeting. Ze lacht met deze referentie aan haar boek. Misschien is ze wel gewoon blij dat hier mee duidelijk is dt ik het al helemaal uitlas. Ze draagt duidelijk de sporen van de euforische avond van gisteren. De nacht was kort. Er viel immers wat te vieren. Het is alsof ze nu leeft in een gelukzalige roes, en ze vindt het allemaal zo onrealistisch wat er allemaal met haar in snelvaart aan het gebeuren is. "Ik zou er haast bang van worden. Kan ik de verwachtingen die men koestert wel inlossen? Ik ben gewoon maar Shamisa-uit-Mechelen..." Nee, het is géén valse bescheidenheid. En toch kan je haar ook weer niet nuchter noemen. Shamisa Debroey is een jonge en sterke vrouw die haar dromen weet waar te maken. Ze barst van talent en grijpt de kansen die haar aangeboden worden. Ze zocht en vond haar weg. Toch is deze stevige persoonlijkheid ook een gevoelige jongedame, die in deze debuutstrip - of noem het 'graphic novel' haar ziel blootlegt en haar kwetsbaarheid toont. Ze tekent de pijnpunten van een verwarrende en soms eenzame jeugd in wonderlijke beelden. Haar tekenpen legt het vast ik prachtige kleuren en speelse lijnen die als vanzelf uit haar tekenpen lijken gevloeid. Ze vertelt over haar zoeken naar verklaringen en het waarom. Shamisa wil niet oordelen - laat staan veroordelen. Maar ze gaat ook niks uit de weg. Haar boek 'Verdwaald' is géén botte afrekening geworden, maar een poëtisch antwoord op de vragen die ze zichzelf en haar omgeving stelde...
Gisterenavond werd haar 'eersteling' voorgesteld in boekhandel Salvator voor een talrijk opgekomen publiek. Het Mechelse groepje 'Kitchen sink Poets' zorgde voor de klankkleur. De toon was gezet, en de boeken gingen vlot over de toonbank. Van de honderd exemplaren werden al zo'n zeventigtal verkocht. En da's nog maar het begin. Na het woordje van Karla De Ceulener die de genodigden vriendelijk verwelkomde in haar winkel (die onze burgervader nog niet zo lang geleden betitelde als 'literaire welness') sprak de Nederlandse stripgoeroe Hanco Kolk, die bekend is van 'Freud' en 'S1NGLE', zijn grote bewondering uit voor 'onze' Shamisa. De man is niet zomaar de eerste de beste. Hanco is een monument in de Nederlandstalige stripwereld, is kunstenaar en leraar, én kan bogen op een lange carrière als stripkenner. Hij geeft ook uit bij 'oogenblik', de uitgeverij die 'Verdwaald van Shamisa uitbrengt...
Hij wou dadelijk op mijn vraag om me in te leiden op deze voor mij belangrijke avond, ingaan. Amper twee minuten na mijn schuchtere vraag, kreeg ik een bevestigend antwoord. Hanco is een heel aardige man. Hij gaf me goeie tips. Hij gaf me bijvoorbeeld de raad om bij het signeren niet te diep gebogen over mijn werk te hangen, maar de mensen open aan te kijken. Dit moet ik onthouden. De stelregel van Hanco luidt: 'strips maken is een stiel'...
(Shamisa met haar moeder Karin en Hanco Kolk)
Hanco Kolk sprak erg lovend over het boek van Shamisa. Zelden zag hij iemand zo de ziel blootleggen in een debuut. "Als ik hierover twijfelde bij aanvang, moet ik nu mijn ongelijk toegeven. Shamisa lukte er in. Dit boek is haar persoonlijke waarheid geworden. Ze heeft er haar ziel ingelegd. En... Shamisa is een mooie ziel!"
'Verdwaald is een eigenzinnig, semi-autobiografisch verhaal over een gebroken familie. Een jong meisje groeit op bij haar grootouders. Haar moeder heeft een veeleisende baan en gaat daarvoor vaak naar Afrika, waardoor ze geen tijd heeft om haar kinderen te zien. Haar vader is een onbekende die haar elke verjaardag een levende vis stuurt. Als jonge vrouw wacht ze in een café op een bezoeker die nooit zal komen. Daar blikt ze terug op haar verleden en kijkt ze vooruit naar de toekomst. Het is een wonderlijk debuut over een verloren jeugd gevat in prachtige tekeningen...
Beeld en uitgepuurde taal vloeien mooi en poëtisch in mekaar over. Geen woord hierin is te veel . Knack formuleert het zo: "Verdwaald is een bedrieglijk luchtig relaas over afwezige ouders en een eenzaam kind: zijzelf". De vierentwintigjarige Shamisa wist velen te verrassen met dit verhaal.
Velen kenden mijn levensgeschiedenis niet écht. Men wist wel wat grote lijnen, maar ik vertelde er alleen maar over aan écht goeie vrienden. Je moet er immers wel wat durf voor hebben om dit zo tentoon te spreiden. M'n vader ken ik amper. Hij is Afrikaan en mijn moeder is Mechelse. Ze leerden elkaar kennen in Zimbabwe waar mijn moeder ontwikkelingswerk deed. Toen ik vier jaar was zijn ze uit mekaar gegaan. We woonden tot dan in Groot-Brittanië, waar m'n vader nu nog woont. Ik zag hem nadien haast nooit meer. Mijn moeder keerde met mij, en mijn jongere broer, Tanaka terug naar Mechelen. Tot mijn 18 jaar stuurde m'n vader me verjaardagscadeautjes. En dat was het dan. Hij was een afwezige in mijn leven, en ik heb lang geworsteld met dit feit. Mijn mamma was veel uithuizig. Door haar job was ze heel vaak voor langere tijd in het buitenland. Ik ben grotendeels door mijn lieve grootouders opgevoed. Ik voelde me vaak eenzaam, maar probeerde toch maar steeds 'flink' en voorbeeldig te zijn. Ik deed m'n best - thuis en op school... Toch is dit boek géén afrekening geworden. Ik wil niemand afbreken. Ondanks alles hou ik heel erg van mama. 'Verdwaald' is mijn terugblik op de voorbije 24 jaar. Mijn moeder is erg trots op mij, maar we praten niet of zelden over dat verleden. Nee: dit verhaal is géén aanleiding geworden om dit alles door te praten. Mama zegt wel dat ze maar al te goed beseft dat dit boek maken voor mij heel belangrijk was. ze wenst me er ook alle succes mee...
(moeder en dochter Debroey...)
Shamisa pauseert even. Ik merk op dat ze heel goed kan observeren. Ze bevestig dit. "Ik heb mensen snel door. Ik wil weten waarom mensen zo of zo handelen. Veroordelen doe ik niet. Ik hou er wel van om mensen gade te slaan. De beste scène in mijn boek is voor mij persoonlijk de cafébabbel met de irritante vriendin..."
Veel waardering heeft Shamisa voor haar grootouders. Het zijn zo'n mooi getekende sfeerscheppingen in haar boek, waar ze aan de keukentafel zit met hen. "Mijn neef zei me gisteren dat mijn tekenstijl hem heel sterk deed denken aan onze bompa. Het artistieke heb ik zeker van hem. Bompa schilderde en schreef heel mooi. Enkele jaren geleden stierf hij. Ik weet heel zeker dat hij heel blij zou zijn met dit debuut. Hij zou vast gehuild hebben van geluk..."
Even huilen deed ze gisteren ook bij haar woordje. De mooie toespraak van Shamisa was gekleurd door emotie: de lach en de traan, weet je wel... Shamisa mag dan ook heel blij zijn met dit resultaat.
Ik stelde mijn idee voor dit boek voor de eerste keer voor in m'n klas in Sint-Lucas - zowat drie jaar geleden. M'n medestudenten werden er stil van. Toen heb ik beseft dat ik het moest doen. Het idee dat al zo lang aan het rijpen was, wou en zou ik uitvoeren! Ik heb er met tussenpauzes lang aan gewerkt. Ik studeerde als eerste van mijn klas af in 2011. Master Beeldverhaal en Illustratie mocht ik me van dan af noemen. Tijdens een stage in de hippe London Print Studio leerde ik vooral veel over PR. Want ook dat is heel belangrijk. M'n boezemvriendin Goedele (Smets) volgde het creatieproces. Dat was leuk dat ik met iemand die niet zo vertrouwd is met de stripwereld kon praten over m'n plannen. We kennen mekaar al jaren, en onze vriendschap wordt steeds sterker. Een andere klasgenoot uit de Ursulinen waar ik vroeger school liep - Laurens De Kooning zorgde voor de layout en de grafische verzorging. Ik ben hem hiervoor heel erg dankbaar!
(Shamisa en Goedele...)
(Laurens De Kooning)
Ik vraag haar of ze nu niet bang is van het witte blad..., van het vervolg... Shamisa vertelt me dat ze op een nieuw idee aan het broeden is. "Ik wil iets maken rond vier vriendinnen in het middelbaar. Over hoe vriendschap tussen zestienjarigen evolueert... Toch ga ik deze keer niet mezelf gebruiken. Dat is gedaan. Hiermee ben ik rond. de stijl zal wel in dezelfde lijn blijven. Al zal deze stijl beslist wel evolueren.
Het is een mooi boek geworden. Het grijpt naar de keel. Je ziet een kwetsbare jonge vrouw die wacht en droomt en zoekende is... Maar het eindigt zo hoopvol en sereen. Op de laatste bladzijde staat de hoofdfiguur met haar moeder aan haar zij, in een warm omarmend gebaar. Ondanks alles is ze...dankbaar. Het zijn de laatste woorden. Ik denk aan de woorden van Hanco Kolk gisterenavond: "Shamisa is een mooie ziel!"
Een knap debuut! Ik merk terloops op dat ik bijzonder trots ben op het feit dat ik misschien wel haar allereerste boekje kreeg enkele jaren geleden: het is een gepersonaliseerd verhaaltje geworden rond het leven van mij en m'n vrouw Annemie - cadeau gekregen voor onze 25ste huwelijksverjaardag... Het is iets om te koesteren.
Ik volg haar al jaren - Als vriendin van m'n dochter Goedele kwam ze vaak over de vloer. Ik heb haar zien opgroeien en ik zag hoe ze haar tekentalent wist te verzilveren. Shamisa heeft naam gemaakt. Ze kreeg hierdoor al heel wat opdrachten - zéker ook in haar thuisstad. Als illustrator is ze druk bezig met allerlei projecten. Binnenkort rolt de Mechelse 'jongerenkaart' die zij tekende van de drukpers. Shamisa zal het maken in de stripwereld. Dat voel je. De kritieken die ze krijgt zijn unaniem lovend, en de pers bracht haar boek al volop in de belangstelling. Ze kreeg al heel wat bladruimte in de Morgen, Knack Focus, Gazet van Antwerpen, Cobra, en het Laaste Nieuws volgt nog... Shamisa is er blij mee. En dat is ook haar vriend, Sebastiaan Govaerts, een jonge Mechelaar die archeologie studeert. Hij heeft het hele wordingsproces van 'Verdwaald' niet meegemaakt, want ze kennen mekaar nog niet zo erg lang. Maar fier staat hij nu aan haar zijde.
Het is zaterdagmorgen - dag die start met een lege, nieuwe bladzijde. Moe maar tevreden, en in een gelukkige roes zit ze over mij terwijl het leven op de markt gezellig druk is op de achtergrond. Haar ogen blinken.
'Verdwaald' is verkrijgbaar aan 24,90 euro bij Salvator, de Zondvloed en het Mekka van de Mechelse stripliefhebber: de Stripkever.
Pas bij het bekijken van de foto's viel me de naam van het muziekgroepje, dat het gebeuren muzikaal opluisterde, op: "Kitchen sink poets" klinkt fantastisch in het Engels.
In het Mechels hebben we het dan over de "keukenpoempbakgedichtjesmakers".
Het was een fijne avond, en zeker om er een aantal bekenden te zien, waaronder Jan, en professioneel, te zien dat iemand van onze oud-studenten (want zoals de meeste hier wel weten, werk aan een hogeschool waar Shamira is afgestudeerd), het écht waarmaakt.