(foto's: Jan Smets)

Ik heb hem voor de eerste keer ontmoet in 1979.  In het Cultureel Centrum liep er toen een retrospectieve over kunstenaar Jan De Smedt (1905-1954).  Ik was daar met mijn grootoom, Staf Weyts, geboren Mechelaar en schrijver, en een goeie vriend van de kunstenaar.  Maar wie me vooral is bijgebleven is de zoon van Jan: Raphaël De Smedt, die met héél veel liefde sprak over zijn jong gestorven vader.  Hij was amper 13 jaar toen hij stierf.  Het zou zijn levenswerk worden om te zorgen dat zijn vader de erkenning kreeg die hij verdiende - Hier, in deze stad, en ver daarbuiten.  Raphaël is daar in geslaagd.  As belangrijkste promotor van zijn vader, heeft hij dit gedaan gekregen.  Jan De Smedt, die trouwens een neef was van die andere grote Mechelse kunstenaar - Theo Blickx, heeft de podiumplaats gekregen waarop hij recht had.  Maar Raphaël De Smedt die zondagavond in het Imeldaziekenhuis van Bonheiden overleed op 72-jarige leeftijd na geruime tijd ernstig ziek te zijn geweest, heeft veel meer gedaan.  Deze erudiete man die gewezen conservator was van de Koninklijke Bilbiotheek en decennialang tot één van de steunpilaren van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen, kan gerekend worden, mag één van de invloedrijkste en schranderste Maneblussers genoemd worden...

Raphaël wordt op 28 augustus 1941 geboren als enig kind van zijn ouders.  Hij loopt chool in het Sint-Romboutscollege, waar hij de afdeling Grieks-Latijn volgt.  Hij is een prima leerling, maar hij blinkt bovendien ook nog uit in schooltoneel.  Na zijn studies in Mechelen trekt de jonge Raf naar de KU Leuven. In 1966 studeert hij daar met grote onderscheiding af als licenciaat Wijsbegeerte en Letteren.

('Jeanine' - één van de werken van Jan De Smedt.  Dit bronzen beeld staat op het pleintje in de Varkensstraat.  Hiervoor zorgde zijn zoon Raphaël...)

Een jaar later start hij zijn loopbaan aan de Koninklijke Bibliotheek van België.  Het is het begin van een opmerkelijke carrière.  Al snel promoveert Raphaël.  Eerst is hij afdelingshoofd, en snel daarna wordt hij departementshoofd, om in 2003 instellingshoofd te worden.   In die functie beheert hij een enorme verzameling boeken.  Het is immers zo dat  an elk in ons land uitgegeven boek, er één exemplaar terecht komt in deze bibliotheek.

Hij richt in 2001 de reeks 'Series bibliographica' op.  Deze bevat bibliogragieën van ondermeer de Mechelaars Juliëtte Decreus, en hoe kan het ook anders: van zijn vader Jan.  Zijn bibliografie telt méér dan 270 nummers, waarvan 15 boeken en méér dan 120 artikels.  Hij schrijft kunstbiografieën van Michel Coxcie, Albert Van Dyck, Lucas Faydherbe, Jan De Smedt, en vele anderen.  Ook doet hij diepgaand onderzoek naar de kunstenaars Ensor, Spiliaert en Rik Wouters.

Raphaël De Smedt verleent zijn medewerking aan 16 feestbundels over ondermeer Jef Contryn, Aloïs Jans, Karel Jonckheere...  In binnen-en buitenland geeft hij talloze lezingen.

(met oud-pastoor van Hanswijk Fons Selleslagh op de vernissage van de tentoonstelling nOstalgie in de crypte van deze kerk...)

In 1996 wordt Raphaël corresponderend lid van de Koninklijke Academie voor Oudheidkunde van België.  Later wordt hij ook nog eens voorzitter.  Tevens is hij voorzitter van het redactiecomité van het Belgisch Tijdschrift voor Oudheidkunde en Kunstgeschiedenis én van het Museum Dynasticum.

Sinds 1996 is hij grootofficier in de Orde van Leopold II, en hierna mag hij ook nog volgende grote eretekens opspelden: Ridder in Leopoldsorde en Commandeur in de Orden de Isabel la Caolica én Ridder in de Ordre des Arts et des Lettres...

In de Koninkleijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen is hij vele jaren erg actief.  Hij oefent er vele functies uit.  De laatste jaren is hij ondervoorzitter.  Hij nodigt tientallen sprekers uit tot voordrachten en organiseert verscheidene symposia.  Men kan écht wel stellen dat het vooral door hem is dat de Kring een internationale uitstraling krijgt!

Ik vraag Axel Vaeck, die documentalist is bij het Mechels stadsarchief, en Raphaël erg goed gekend heeft in het bestuur van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen, om een reactie:

Raf was in alles een perfectionist en zeer punctueel man.  Hij heeft meer dan twintig jaar lang alle drukproeven van de publicaties voor de Kring minutieus nagelezen en elke foute komma eruit gehaald.  Als hij zelf iets publiceerde, dan kon je erop aan dat hij alle mogelijk bronnenonderzoek had verricht!  Ook zijn voorkomen was altijd voornaam.  Nooit zag je hem kwaad, maar zoals wel vaker het geval is met hoog begaafde mensen, was hij in sociale vaardigheden soms wat stunteliger.  Dit neemt niet weg dat hij er in slaagde door te dringen tot in het besloten wereldje van adel en ambassadeurs.  De muren van zijn huis hangen nog afgeladen vol met schilderijen van zijn vader Jan De Smedt, maar naar we vernamen zou hij nog vlak voor zijn dood een schenking aan het Koninklijk Museum van Antwerpen geregeld hebben...

(Raphaël De Smedt een paar jaar geleden bij de Jubileumviering van de Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen, op ons stadhuis)