(foto's: Jan Smets  -  ontwerptekening en Paul met poppen in de maak...)

Hij is de jongste telg van een heuse dynastie - om het in de sfeer van deze dagen te houden.  De familie Contryn maakte dat poppenspel en Mechelen in één naam worden vernoemd.  Paul die van het bouwjaar 1961 is, heeft het een dimensie méér gegeven.  De Maan staat voor uiterst kwalitatief hoogstaand figurentheater.  Twee dagen was ik te gast in het atelier van Paul in de Minderbroederskerk, waar hij samen met een paar medewerkers aan de slag is.  Paul legt voor zichzelf de lat hoog.  De creatieve duizendpoot die hij is, kan zijn scheppingsdrang kwijt in niet weinig realisaties voor de Cavalcade.  Draak, eenhoorn en walvis - de verdwenen onderdelen van de Ommegang -  krijgen nieuw leven door de kunstenaarshanden van Paul.  Maar ook voor het eerste deel van de Hanswijkcavalcade - het historisch-religieuze deel - heeft hij verrassende dingen op stapel staan...  Geboeid volg ik het proces van denken en doen, en sta ik in bewondering voor de fantasie en professionaliteit van Paul Contryn...

Het is een wonderlijke wereld waarin Paul vertoeft.  Temidden van poppen, figuren, en bergen knutselmateriaal is hij aan het werk - samen met medewerkers Inge Verroken en Marc De Win.  Paul kan moeilijk nee zeggen.  Als Mechelaar is hij fier dat hij mee kan werken aan deze Cavalcade.  Maar het vraagt véél tijd en véél werk.  Maar Paul slaagt in dat opzet.  Dat zie ik.  Ik zie de driekoppige draak die zelfs vuur zal spuwen (het vergde wel wat denkwerk om dat gedaan te krijgen),en een bijzonder grote en sterk tot de verbeelding sprekende walvis.  De eenhoorn wacht nog op verdere afwerking.  Marc en Inge zijn de staart van de draak aan het fabriceren met rubber en lijm... 

 ( schaalmodel van de draak...)

  (en op ware grootte...)

(Paul bij de walvis die nog dient afgewerkt...)

(Marc en Inge aan de slag met de drakenstaart...)

Maar op de vraag van Frieda Van Vaeck - coördinator van de Hanswijkcavalcade -  om ook iets te creeëren voor het eerste deek, ging Paul graag in.  Frieda wou immers rond de praalwagen van Margareta van Oostenrijk ook nog wat speelse elementen, zoals steltenlopers, jongleurs, valkeniers, én... poppenkastspelers!  Wie anders dan Paul Contryn kon hiervoor wat beters bedenken?

Paul ging aan het brainstormen.  Poppenspel en Margareta?  Het is niet zo'n eigenaardige link.  Iedere Mechelaar kent immers het schilderij van Willem Geets: 'Poppenspel aan het Hof van Margareta' .  Het schilderij hing lang in het Hof van Busleyden, en toont de landvoogdes met haar neefje Karel ,en nichtjes, in haar paleis kijkend naar een groepje poppenkastspelers.  Willem Geets was een utistekend tekenaar van historische taferelen, en vele van zijn tekeningen en schilderijen werden ook gebruikt als basis voor wandtapijten.  Bovendien was de man ook geboeid door theater.  Hij maakte decors, en regisseerde zelfs.  Maar van poppentheater had hij blijkbaar niet zoveel kaas gegeten.  Het voornoemde schilderij toont een poppenspeler die vanachter een kamerscherm de poppen hanteert.

Op die manier werd er in die tijd nooit gespeeld.  Poppenspel was toen ook niet bedoeld voor kinderen, maar wel voor volwassenen.  Het jonge volkje werd hoogstens getollereerd bij een voorstelling.  Pas midden vorige eeuw keerden de rollen zich om, en werd poppentheater voornamelijk iets voor kinderen.  Bovendien tonen de poppen op het schilderij van Willem Geets een duidelijke negentiende-eeuwse stempel...  Hoe zou ik het historisch correcter kunnen maken?  Ik haalde de mosterd bij één van de alleroudste prenten over poppenspel: een tekening van de Vlaamse miniaturist Jehan De Grise uit de veertiende eeuw.  Het toont een 'castelet' (het middeleeuwse Frans voor draagbare poppenkast).  Op het miniatuurtje staat een mannetje dat een vrouwtje er flink van langs geeft met een forse knuppel.  Want ik die tijd werd er wel wat afgeknokt in zo'n poppenspel...

Met dit idee ging Paul aan de slag, en begon aan enkele schetsen (zie bovenaan).  Aan de poppenkastjes die met schouderriemen worden gedragen door de poppenspelers, heeft Paul een Mechelse toets gegeven...

(Paul snijdt de motieven uit in het rubber dat de wanden moeten vormen...)

(de tekeningen worden geprojecteerd op het rubber, waarna ze kunnen overgetekend en uitgesneden worden...)

Ik heb de wanden van de poppenkast gebaseerd op de tekeningen die we terugvinden op het Mechelse goudleer - toch één van onze befaamdste kunstambachten.  Margareta van Oostenrijk had in haar paleis zeker muren die bekleed waren met goudleer.  Je kan er zelfs een papegaai in terugvinden (Margareta had er eentje).  De figuren in de wanden worden uitgesneden.  Het moet een illusie van goudleer geven.

De poppen stellen een soort van Jan Klaasen of Tijl voor, een vrouwtje en een duivel.  Er wordt gespeeld in drie draagbare theatertjes.  In die theatertjes wordt tijdens de voortrekkende cavalcade, simultaan gespeeld, en de poppen zullen springen van het ene naar het andere.

 (Paul probeert de Jan Klaas figuur uit.  Met enkele inkepingen geeft hij een verbluffende mimiek aan de pop in wording...  Met een eenvoudig stuk rubber, geeft Paul het hoedje vorm...)

Hoe het écht was in Margareta's tijd is natuurlijk moeilijk te achterhalen, maar er was zeker een onderscheid tussen het soms boertige poppenspel van rondtrekkende spelers, en het verfijnde theater aan het Hof.  In ieder geval moet dit nieuwe onderdeel een leuk en levendig onderdeel van de Hanswijkcavalcade worden.  Marc De Win zal één van de drie poppenspelers zijn.  De andere twee zijn jonge Mechelaars die hun opleiding kregen in het Figurentheater...

(Paul probeert het kapje van het meisje uit...)

(Paul naarstig aan het werk, en Marc presenteert de duivelfiguur...)

(de drie meisje - voorlopig nog zonder haar en kapje dragen duidelijk de 'stempel' van Paul Contryn in hun verfijnde vormgeving...)

(kapjes proberend...  Geïnspireerd op Margareta's tijd, en misschien zelfs op de landvoogdes zelf...)

(ik sta ik bewondering.  Dit komt goed.  De kap, en zelfs het rosse haar van Margareta zie ik er in...)

Deze poppenkasttafereeltjes zijn maar een klein onderdeel van de Cavalcade, maar ze zullen opvallen!  Het zal snel voorbij trekken, en de toeschouwers realiseren misschien niet zo goed wat voor een creatief procesen hoeveel uren werk  hieraan vooraf zijn gegaan.  In de details toont zich echter de kwaliteit.  Figurentheater De Maan levert puik werk, en Paul Contryn mag trots zijn op zijn werk!