Orgels van Mechelen 4 : Verborgen schatten; orgels van de Begijnhofkerk

Je kan ze van beneden uit bijna niet zien staan, maar de Begijnhofkerk bevat nog een orgel uit 1904 en een oudere, barokke orgelkast.

Barokke orgelkast

 

Vanuit de kerk gezien vooraan aan de rechterkant staat de oude orgelkast, die enkel nog de frontpijpen bevat, voor de rest is ze leeg. Het is niet duidelijk wie de bouwer ervan is, en ook niet van het orgel dat erin zat. Wel weten we dat de bekende orgelbouwersdynastie Van Peteghem uit Gent in de 18de eeuw aan het orgel gewerkt heeft.

Detail decoratie

 

De kast is rijk gedecoreerd met prachtig uitgewerkt houtsnijwerk.

Dak van de orgelkast

 

Een charmant detail zijn de twee gaten in het dak van de kast, waardoor de langste pijpen van het trompetregister naar buiten staken;  ze pasten net niet in de kast.

 

Aan de linkerkant staat nog altijd het orgel dat in 1904 werd gebouwd door Jos Stevens uit Duffel. 

Stevens-orgel 1904

 

Dit instrument werd vermoedelijk in de jaren '80 buiten gebruik gesteld, wegens een probleem met de windtoevoer dat op een goedkopere manier op te lossen was dan de aankoop van een elektronische orgelimitatie waar men toen voor koos.

Aan het klavier van het Stevens-orgel

 

Hoewel al jaren buiten gebruik, is het qua structuur nog zeer goed geconserveerd en zou het met enkele kleine ingrepen perfect bespeelbaar kunnen gemaakt worden. Zal dit kleinood nog ooit uit zijn
Doornroosjesslaap ontwaken?

 

met dank aan dhr. Jan Van Asch

Probeer het eens bij de kringloopwinkel Wannes. Wedden dat ze er u mee doorsturen. Maar dan volgende week niet ergens in de gracht kieperen hé.-)

Schitterend van Wannes om het (aan het teloorgaande en bijwijlen verborgen) orgelpatrimonium in Mechelen voor te stellen aan het publiek. Restauratie van dit ondergewaardeerde kerkpatrimonium is kostelijk en nog meer tijdrovend, omwille van administratieve beslommeringen die noodzakelijke subsidies (Vlaamse Overheid, de stad Mechelen) mogelijk moeten maken.

Daarvoor is er bijzonder veel moed nodig, en een aantal begeesterende personen, zoals Wannes.

De Mechelse orgelvereniging 'Orgels aan de Dyle' tracht - met schaarse middelen maar vol goede moed - een deel van  dit Mechels orgelpatrimonium aan de luisteraar voor te stellen. Eén van haar doelstellingen is bovendien orgels in het Mechelse van verder verval te vrijwaren. De orgels in de Begijnhofkerk zijn er het sprekend voorbeeld van...

 

 

Beste Heer Vanderhoeven,

ik studeerde haast wekelijks op dit Stevensorgel tijdens mijn laatste studiejaren aan het St Roboutscollege, 1968 - 1970.  Ik kreeg toendertijd mijn eerste orgellessen van Laurent Van den Bergh. Pastoor Vermuyten was een ver familielid en gaf me toegang, zoveel als ik maar wilde. Het instrument was in die tijd nog in goede staat, maar haast niet meer onderhouden...

Ondertussen woon ik sinds 1989 in Zwitserland en droom ervan , als oud mechelaar, ooit eens het orgel in de O-L-Vrouwekerk te mogen bespelen. Ik zong er ooit als knaap met de "Koralen van Leliendaal" o-l-v. Rene Leen en was erg onder de indruk  van de klank van dit orgel en zijn toenmalig bespeler Fil Denteneer.

Bravo met wat jullie in Mechelen realizeren ! Hopelijk word Mechelen ooit een echte "orgelstad"!

Groetjes uit de Gruyèrestreek.

Guido

 

 

Vergeten Vlaams patrimonium dat in Zwitserland appreciatie vindt, fijn! Beste Guido Saerens, als u ooit in Mechelen bent, be my guest :-) . In een volgend item behandel ik waarschijnlijk enkele orgels uit Groot-Mechelen, waaronder Hombeek. Is daar ook een kringloopatelier? ;-)

Beste Guido, in uw heimatkirche staat al jaren een kerkorgel te wachten op dartele vingers zoals de uwe. Ik denk dat we eerstdaags met dat orgel de weg zullen moeten gaan naar ... Ja naar waar dan ? In Hombeek is geen kringloop. Wannes, dat is nu eens gene zever sé.-))

Dag Wannes, ik hoop dat hier nog meer mensen hun ding vinden in je muzikaal ' ding '. Duizend procent succes gewenst!!

Hallo,

Ik ben geboren Mechelaar maar woonde van 1951 tot 1977 in Hombeek. St Martinus was mijn parochiekerk. Ik zong er in het kinderkoor met  René Leen en bespeelde ook in mijn jeugdjaren dit orgel. Jan en zoon Herman Plasqui waren de laatsten die dit pijporgel bespeelden. René Leen liet het eind jaren 60 vervangen door een frans drukwindharmonium  in de zijbeuk, en enige jaren later door een wansmakelijk surrogaat van Philips : de philicorda, geplaatst net voor het hoofdaltaar. In die tijd was het pijporgel nog bespeelbaar maar nooit meer gebruikt. Helaas door gebrek aan belangstelling en onderhoud is het in verval geraakt.  Ik vroeg indertijd aan Hans van der Harst (NL) advies voor een eventuele restauratie. Cécile Stevens (Duffel) kwam ook ter plaatse maar deze orgelbouwfirma stelde voor het orgel om te bouwen naar een klein begeleidingsinstrument,, te plaatsen in het koor in een nieuwe kast. Ik was jarenlang in het bezit van het bestek, dat getuigde van een zwaar gemis aan erkenning voor de waarde van dit instrument. Gelukkig ging dit project niet door, want dit instrument bevat in zijn hoofdwerk uitsluitend zeer oud pijpwerk, met een hoog loodgehalte. De klank in die tijd was zeer mooi ! Hopelijk komt het ooit eens tot een echte restauratie.

Er nog veel werk in Mechelen, maar bravo voor de reeds bereikte resultaten.

Hartelijke groeten vanuit Zwitserland.

Guido

Guido, als het nog ooit iets wordt ??? Onze voorvaderen gaan het ons nooit vergeven.